Premier M. Morawiecki: Współpraca transatlantycka kluczem do utrzymania pokoju
Umacnianie przez kraje Trójmorza współpracy Europy i USA jest kluczem do utrzymania pokoju, wzmocnienia demokracji oraz poprawy perspektyw inwestycyjnych, handlowych i gospodarczych – mówił we wtorek w Bukareszcie premier Mateusz Morawiecki.
Szef rządu wziął udział tego dnia w trzecim szczycie Inicjatywy Trójmorza, który w poniedziałek i wtorek odbywał się w stolicy Rumunii. Morawiecki uczestniczył m.in. w sesji plenarnej, która dotyczyła współpracy państw Inicjatywy w sferze energetyki, transportu oraz agendy cyfrowej.
Na konferencji prasowej premier podkreślił, że Inicjatywa Trójmorza przechodzi z fazy wypracowywania strategii do „fazy bardzo praktycznej, wdrażania poszczególnych projektów”.
„To bardzo mnie cieszy, że mamy dzisiaj już wypracowanych i uzgodnionych pomiędzy sobą w ramach 12 krajów Trójmorza ok. 70 projektów. To już są konkretne rozwiązania o charakterze połączeń gazowych, komunikacyjnych, ale także w obszarze cyberbezpieczeństwa i gospodarki cyfrowej” – wskazał.
Odnosząc się do kwestii transportu premier Morawiecki powiedział: „My akcentujemy jak ważne jest tworzenie połączeń północ-południe, takich jak nasza droga Via Carpatia, którą nasz rząd postawił na liście absolutnych priorytetów do utworzenia”.
„To kręgosłup komunikacyjny Polski Wschodniej” – podkreślił. Dodał, że dzięki drodze Via Baltica zwiększone zostaną możliwości handlowe i możliwości inwestycyjne między naszymi krajami.
W trakcie konferencji prasowej szef polskiego rządu poinformował, że podczas rozmów „mocno zaznaczył nasz niepokój i niezgodę” na gazociąg Nord Stream 2 z Rosji do Niemiec po dnie Bałtyku. Jak wskazał, gazociąg ten zwiększy możliwości przesyłu gazu z Rosji do Europy, ale – w ocenie Morawieckiego – „to nie jest dywersyfikacja, to jest dalsza monopolizacja” rynku.
Szef rządu dodał, że ten temat poruszył również w rozmowie z ministrem energetyki USA Rickiem Perrym.
„Rozmawiałem z nim, jak ważne jest doprowadzenie do faktycznej dywersyfikacji, uniezależniania Europy – ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowej – od rosyjskiego gazu” – podkreślił Morawiecki. Zaznaczył, że inicjatywy Trójmorza mają też służyć uniezależnieniu Europy od gazu z Rosji.
Premier odniósł się też do kwestii podpisania listu intencyjnego dotyczącego utworzenia Funduszu Trójmorza.
„Zwielokrotnienie funduszy poprzez utworzenie Funduszu Trójmorza może przynieść tylko nowe rozwiązania i same dobre propozycje dla utrwalenia naszej Inicjatywy Trójmorza” – ocenił.
Mateusz Morawiecki poinformował, że podczas szczytu podjęto temat cyberbezpieczeństwa. Jak podkreślił, Polska w tym zakresie „bardzo mocno pracuje nad nowoczesnymi rozwiązaniami”.
„Warto też integrować swoje wysiłki w ramach całego Trójmorza” – dodał szef rządu.
„Mówiliśmy dużo o tym, jak ważna jest budowa spójnej polityki. To było dzisiaj bardzo widoczne, że 12 krajów sygnatariuszy i uczestników Inicjatywy Tójmorza zacieśnia swoje więzy, ale jest to robione w pełnej spójności i zgodzie w ramach rodziny państw UE” – podkreślił premier.
Szef rządu oświadczył też, że umacnianie przez kraje Trójmorza współpracy Europy i USA jest kluczem do „utrzymania pokoju, do wzmocnienia demokracji, ale również do poprawy perspektyw inwestycyjnych, handlowych i gospodarczych”.
„Cieszę się, że dzisiaj poczyniliśmy milowy krok na drodze do umocnienia tego sojuszu w ramach naszej Inicjatywy Trójmorza” – dodał polski premier.
Z kolei amerykański minister energetyki podkreślał podczas konferencji prasowej, że kraje Europy Środkowej i Wschodniej mogą liczyć na Stany Zjednoczone jako na niezawodnego partnera w sprawach energetyki.
„Stany Zjednoczone są teraz wiodącym producentem ropy naftowej i gazu i chcemy bardzo dzielić się tym łupem energetycznym z innymi krajami, tak by one mogły również tworzyć swoje historie sukcesu w tym zakresie” – mówił Perry.
Jak dodał, „chcemy to zrobić ponieważ bezpieczeństwo energetyczne jest równoważne z krajowym bezpieczeństwem, a bezpieczeństwo transatlantyckie jest fundamentalne dla krajowego bezpieczeństwa każdego kraju” – dodał.
Perry ocenił ponadto, że energia nigdy nie powinna być wykorzystywana „jako środek przymusu politycznego”. Zwrócił tu uwagę, że kraje Europy Środkowej i Wschodniej cały czas są uzależnione od jednego dostawcy.
„Od zajęcia Krymu zależność Europy od rosyjskiego gazu cały czas się zwiększała, od 30 proc. do ponad 40 proc. To jest podstawa do obaw” – ocenił amerykański minister.
Jak dodał multiplikowanie dróg przesyłu daje bezpieczeństwo, „dlatego Stany Zjednoczone wspierają podstawową zasadę dywersyfikacji energetycznej jako kluczowy filar Inicjatywy Trójmorza”.
Perry przytoczył też opinię prezydenta USA Donalda Trumpa, który – jak mówił minister – wyraźnie sprzeciwia się projektom, które są wbrew dywersyfikacji. W tym kontekście wymienił Nord Stream 2.
Perry mówił ponadto, że podczas wtorkowego szczytu ogłosił nową inicjatywę „Partnerstwo na rzecz transatlantyckiej współpracy energetycznej”. Jak tłumaczył poprzez to partnerstwo USA będą współpracować z krajami w regionie i „będziemy blisko współpracować z KE dążąc do przyspieszenia inwestycji w krytyczne infrastruktury w północno-południowym korytarzu energetycznym”.
W trakcie swego wystąpienia Perry odniósł się też do planów Polski budowy elektrowni jądrowej.
„Plany dotyczące programów energetyki jądrowej w Polsce to ważny wskaźnik, który pokazuje, że budzi się energia jądrowa w Europie” – mówił.
”Inwestycje w zaawansowane rozwiązania w zakresie energii odnawialnej, to kolejne opcje dywersyfikacji” – kontynuował.
„Nasze Partnerstwo na rzecz transatlantyckiej współpracy energetycznej da tym projektom większą widoczność oraz wsparcie techniczne” – dodał.
Inicjatywa Trójmorza jest platformą współpracy prezydentów dwunastu państw położonych między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym. Jej celem jest wzmacnianie spójności Unii Europejskiej poprzez zacieśnienie współpracy infrastrukturalnej, energetycznej i gospodarczej państw Europy Środkowej.
Członkami Inicjatywy Trójmorza są: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry. W lipcu 2017 roku w Warszawie odbył się drugi szczyt Trójmorza, którego gościem specjalnym był prezydent Trump.
PAP/RIRM