80. rocznica Rzezi Wołyńskiej

„Nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary”. Po 80 latach od ludobójstwa na Wołyniu padły słowa o potrzebie prawdy i pojednaniu. Premier Mateusz Morawiecki przebywał na Ukrainie, a konkretnie w miejscu, gdzie od kilku tygodni prowadzone są prace poszukiwawcze. Z kolei w archikatedrze warszawskiej wspólne orędzie podpisali przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski i zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.

Premier Mateusz Morawiecki przebywał w piątek na Ukrainie. Był w miejscu, w którym 80 lat temu żyli Polacy. Po wsi Ostrówki nie ma dzisiaj śladu. Tam, gdzie stał lokalny kościół, modlił się szef polskiego rządu. Szef rządu postawił symboliczny krzyż.

„Oddałem hołd pamięci ofiarom rzezi wołyńskiej w nieistniejącej wsi Ostrówki” – wskazał premier Mateusz Morawiecki.

30 sierpnia 1943 roku w ciągu kilku godzin Ostrówki oraz sąsiednia Wola Ostrowiecka zostały otoczone przez Ukraińców, a ostatecznie przestały istnieć. Ukraińscy nacjonaliści zamordowali wtedy ponad tysiąc osób. Kulminacją ludobójstwa, do jakiego doszło 80 lat temu, była krwawa niedziela.

– Zbrodnia wołyńska to ludobójstwo. Hekatomba, piekło setek polskich rodzin, tysięcy polskich rodzin. Tylko na tym terenie, a łącznie szacuje się, że ponad 100 tys. Polaków straciło życie w tym piekle – mówił premier Mateusz Morawiecki.

Premier @MorawieckiM oddał hołd pomordowanym Polakom przez UPA podczas zbrodni wołyńskiej w #Ostrówki.

➡️ Wspólnie z dr Leonem Popkiem, wnukiem pomordowanych w Ostrówkach na Wołyniu, ustawił i wkopał krzyż w miejscu nieimiennych grobów 🇵🇱, złożył wieniec w miejscu spalonego… pic.twitter.com/14Z7Ea3lIt

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) July 7, 2023

Ból rodzin trwał przez dziesiątki lat. Rany rozdrapywano albo poprzez niewłaściwe słowa, albo oskarżenia, przez brak właściwego upamiętnienia, brak ekshumacji i ucieczkę przed prawdą.

Prawda dziś jest warunkiem, by przezwyciężyć dawne zło.

– Dopóki elity się nie zmienią, to nie zmieni się wiedza i podejście do tych wydarzeń – zaakcentowała Ewa Siemaszko, badacz ludobójstwa na Wołyniu.

Ewa Siemaszko wskazywała w piątek na konferencji naukowej w Cieszanowie, że to od elit musi rozpocząć się droga Ukrainy ku prawdzie, a nie będzie jej, dopóki historycy zza wschodniej granicy będą w sposób nieuprawniony uogólniać i zrównywać.

Prawda jest taka, że ukraińscy nacjonaliści chcieli wymordować Polaków.

– W zamiarze zniszczenia grupy narodowej w całości czy tylko częściowo – powiedziała Ewa Siemaszko.

W 80. rocznicę rzezi wołyńskiej trzydniowe obchody zaplanowały Konferencja Episkopatu Polski i Ukraiński Kościół Greckokatolicki. W archikatedrze warszawskiej podpisane zostało orędzie o pojednaniu [czytaj więcej].

W dokumencie padły słowa o nazwaniu sprawców, ekshumacji ofiar i prawie do pochówku. Ks. abp Stanisław Gądecki po silniejsze słowa sięgnął na początku wspólnego nabożeństwa, w którym udział wziął zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, ks. abp Światosław Szewczuk.

Przewodniczący KEP mówił o przebaczeniu.

– Tego jednak nie da się dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania, zgodnie z życzeniem rodzin kresowych, ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu po imieniu, bez uciekania się do półprawd, eufemizmów typu tragedia wołyńska, zbrodnia wołyńska – oznajmił ks. abp Stanisław Gądecki.

Ks. abp Stanisław Gądecki upomniał się o pochówki ofiar. Wyraził sprzeciw wobec gloryfikacji ukraińskich nacjonalistów.

– Pojednanie polsko-ukraińskie jest długotrwałym procesem – wskazał przewodniczący KEP.

Pojednanie będzie wymagało kolejnych kroków, słów, programów edukacyjnych, które nazwą wszystko po imieniu. Dziś rodziny dalej oczekują właściwych słów ze strony Ukrainy.

– Ten sposób pojednania, który przyjęliśmy, nie jest narzucaniem, ale zaproszeniem. Zapraszamy do tego aktu pojednania i prosimy, aby na nasze zaproszenie nasze narody odpowiedziały: Amen – mówił ks. abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.

Na Ukrainie wznowione zostały prace poszukiwawcze. Są prowadzone od kilku tygodni w nieistniejącej wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim. Udział w poszukiwaniach biorą eksperci z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego i Instytut Pamięci Narodowej. Przebadano ponad hektar terenu. W piątek w tym miejscu przebywał premier [zobacz więcej].

– Nie tylko wspominamy tamten czas, ale wołamy o odnalezienie wszystkich miejsc pochówku, aby móc ekshumować ofiary i godnie je pochować – rzekł premier Mateusz Morawiecki.

IPN mówi od lat o potrzebie poszukiwań i ekshumacji, zdając sobie sprawę, że im więcej czasu upłynie, tym trudniej będzie odnaleźć szczątki ofiar.

One muszą zostać pochowane – apelował dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor oddziału IPN w Rzeszowie.

– Po to, żeby te ofiary miały swój krzyż, swoje imię, swoje nazwisko, aby zostały godnie pochowane. Niczego więcej nie chcemy w imię pamięci o tych ofiarach – podsumował dyrektor oddziału IPN w Rzeszowie.

Wspólne działania polsko-ukraińskie w związku z 80. rocznicą ludobójstwa na Wołyniu zapowiedziała Kancelaria Prezydenta. Na razie nie są znane szczegóły.

TV Trwam News