FIFA World Cup 2018. System VAR – kolejny mundialowy „debiutant”
Spośród 32 reprezentacji, uczestniczących na mistrzostwach świata w Rosji, dwie z nich będą debiutować na imprezie tej rangi. Jednak wśród nowości na rosyjskim turnieju pojawi się również system, który stosowany jest już m.in. w polskiej ekstraklasie. Mowa o tzw. Video Assistant Referee, czyli VAR, mającym pomagać sędziom w podejmowaniu prawidłowych decyzji w czasie meczów.
Czym jest VAR i jak działa?
Jest to system powtórek video, z których może skorzystać sędzia podczas meczu piłkarskiego. W trakcie spotkania jeden z arbitrów, nazywany asystentem VAR, znajduje się w wozie wyposażonym w ujęcia z różnych kamer. Asystent VAR ma możliwość komunikacji z sędzią głównym poprzez zestaw słuchawkowy. Gdy podczas gry dojdzie do kontrowersyjnej sytuacji, sędzia VAR ma możliwość obejrzeć ją na powtórkach z kilku ujęć i zasugerować ewentualną zmianę decyzji arbitrowi głównemu. Ten może przychylić się do podpowiedzi lub obejrzeć określoną powtórkę na stanowisku umiejscowionym blisko boiska, aby zweryfikować decyzję.
Kiedy sędzia może skorzystać z systemu VAR?
Istnieją cztery przypadki, w których arbiter może posiłkować się powtórkami video. Pierwszy z nich ma miejsce wtedy, gdy istnieją wątpliwości co do tego, czy bramka została strzelona prawidłowo. Drugi to sprawdzenie, czy należy podyktować rzut karny. W trzecim przypadku arbiter może zweryfikować, czy dać zawodnikowi bezpośrednią czerwoną kartkę. Czwarta możliwość skorzystania z VAR dotyczy sytuacji, kiedy nie ma pewności, czy sędzia ukarał kartką właściwego zawodnika.
Kto może żądać odtworzenia powtórki w systemie VAR?
O możliwość odtworzenia powtórki w systemie VAR może zabiegać jedynie sędzia główny oraz asystent video. Co istotne, nie mają prawa tego robić zarówno piłkarze, jak i trenerzy.
Kiedy po raz pierwszy zastosowano VAR?
Pierwszy test systemu powtórek video miał miejsce w sierpniu 2016 roku. Nastąpiło to podczas spotkania United Soccer League, w którym zmierzyły się drużyny New York Red Bulls II oraz Orlando City B. Po raz pierwszy sędziowie mieli do dyspozycji VAR w meczu ligowym 7 kwietnia 2017 r. Miało to miejsce w meczu ligi australijskiej pomiędzy Melbourne City FC i Adelaide United.
Pierwszą ligą, która zdecydowała się na korzystanie z systemu powtórek video, była amerykańska MLS, która wprowadziła VAR w sezonie 2017. Od kampanii 2017/2018 system VAR pojawił się w rozgrywkach niemieckiej Bundesligi, włoskiej Serie A oraz portugalskiej Primeira Liga.
System VAR w Polsce
W naszym kraju VAR oficjalnie zadebiutował w starciu o Superpuchar Polski pomiędzy Legią Warszawa a Arką Gdynia, które odbyło się 7 lipca 2017 r. W rozgrywkach Ekstraklasy system powtórek video po raz pierwszy pojawił się w pojedynku Korony Kielce z Zagłębiem Lubin, w 1. kolejce sezonu 2017/2018. VAR w najwyższej klasie wprowadzany był stopniowo. Od lutego 2018 r. polscy sędziowie mają do dyspozycji cztery wozy VAR, co umożliwia korzystanie z weryfikacji wideo w każdym z meczów danej kolejki. Wyjątek od tej zasady stanowią kolejki, podczas których rozgrywa się więcej niż cztery spotkania w tym samym czasie.
VAR na imprezach międzynarodowych
System powtórek video zastosowano podczas Klubowych Mistrzostw Świata w 2016 r., które odbyły się w Japonii. Rok później VAR był obecny podczas turnieju finałowego mistrzostw świata do lat 20 w Korei Południowej. Kolejną dużą imprezą, na której korzystano z systemu powtórek, był Puchar Konfederacji 2017, rozegrany na boiskach w Rosji. Tegoroczny mundial to pierwsze mistrzostwa świata, podczas których arbitrzy będą mogli posiłkować się VAR-em.
Sędziowie VAR na MŚ w Rosji – Polak na 13–osobowej liście
Oprócz sędziów głównych, asystentów i technicznych, podczas mundialu w Rosji obecnych będzie również 13 sędziów VAR. Wśród nich znalazł się Polak Paweł Gil, który ma dość spore doświadczenie, jeżeli chodzi o system VAR. Nasz rozjemca bardzo często występował w roli asystenta VAR u boku Szymona Marciniaka w polskiej lidze.
***
Lista sędziów VAR na mundial w Rosji:
Ameryka Południowa: Wilton Sampaio (Brazylia), Gery Vargas (Boliwia), Mauro Vigliano (Argentyna)
Azja: Abdulrahman Al-Jassim (Katar)
Europa: Bastian Dankert (Niemcy), Artur Dias Soares (Portugalia), Paweł Gil (Polska), Massimilliano Irrati (Włochy), Tiago Lopes Martins (Portugalia), Danny Makkelie (Holandia), Daniele Orsato (Włochy), Paolo Valeri (Włochy), Felix Zwayer (Niemcy)
Sport.RIRM