Dr G. Masłowska: Polska polityka pieniężna stopniowo przyczynia się do hamowania procesów inflacyjnych w naszym kraju

Na swoim ostatnim posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie. Uważam, że w świetle przewidywanych uwarunkowań makroekonomicznych decyzja ta była jak najbardziej słuszna – ocenia dr Gabriela Masłowska, członek Rady Polityki Pieniężnej.   

***

Warto zauważyć, że z najnowszego wstępnego odczytu GUS wynika, iż inflacja konsumpcyjna w naszym kraju stopniowo zaczyna spadać. Tym samym uwidaczniają się skutki 11 podwyżek stóp procentowych dokonanych przez RPP w okresie pomiędzy 7 października 2021 roku a 8 września 2022 roku. Należy ponadto zwrócić uwagę na to, że po raz trzeci z rzędu zmniejszyła się roczna zmiana cen produkcyjnych, co także świadczy o wygaszaniu tendencji inflacyjnych. Ceny ropy naftowej WTI stabilizują się na poziomie osiągniętym po okresie kilkumiesięcznych spadków.

Jednocześnie można zaobserwować, że już po raz ósmy od maja 2022 roku indeks PMI w przemyśle ukształtował się na poziomie niższym od 50 punktów. Można więc powiedzieć, że utrwala się przekonanie osób kierujących przemysłowymi podmiotami gospodarczymi o tym, że w kolejnych miesiącach tego roku możemy doświadczyć ochłodzenia gospodarczego. Co ciekawe, w komentarzu do najnowszego odczytu PMI możemy przeczytać, że ,,koszty produkcji wzrosły w najmniejszym stopniu od niemal dwóch i pół roku”. Najbardziej prawdopodobny w 2023 roku wydaje się być scenariusz wyhamowania realnego wzrostu gospodarczego wraz ze stopniowym wygaszaniem tendencji inflacyjnych. Nie spodziewam się tego aby w 2023 roku pojawiła się w naszym kraju recesja. Polska gospodarka już nieraz wykazała dużą odporność w obliczu pojawiania się tak zwanych negatywnych szoków zewnętrznych.

Cykl podwyżek stóp procentowych formalnie nie został zakończony i dlatego nie można wykluczyć, że w którymś momencie do podwyżki stóp procentowych jeszcze w tym roku dojdzie, ale aktualnie uważam to za mało prawdopodobne. Należy bowiem zauważyć, że wciąż obserwujemy osłabienie akcji kredytowej. Przykładowo w grudniu 2022 roku liczba wniosków o kredyt mieszkaniowy skurczyła się w stosunku do analogicznego miesiąca roku poprzedniego o 63 %, a wobec listopada 2022 roku spadła o 9,6 %. Wyraźnie widać, że dotychczasowe podwyżki stóp wywarły bardzo silny wpływ na sytuację kredytową i nie wydaje się, aby trzeba było ją jeszcze bardziej ograniczać. Obserwujemy ponadto stopniowe zmniejszanie się rocznego realnego tempa wzrostu produkcji przemysłowej, co także jest jednym z argumentów przemawiających za tym, aby stóp procentowych już nie podwyższać. Trudno dziś jednoznacznie powiedzieć, w którym momencie będzie można rozpocząć proces obniżania stóp procentowych. Jedną z istotnych przesłanek branych pod uwagę przy wyborze optymalnego momentu dokonania obniżki stóp procentowych będzie prawdopodobnie treść kolejnych projekcji inflacji oraz PKB publikowanych w cyklicznych ,,Raportach o inflacji”.

W najbliższy piątek, 13 stycznia, agencja ratingowa Fitch dokona kolejnego przeglądu ratingu Polski i wyrażam przekonanie, że przegląd ten wypadnie pomyślnie. Uwidocznione w ostatnich kilku tygodniach umocnienie kursu złotego zarówno wobec dolara amerykańskiego, jak również wobec euro wskazuje na to, że zagraniczni uczestnicy rynku walutowego oceniają fundamenty polskiej gospodarki jako coraz mocniejsze. W rezultacie rośnie popyt na aktywa denominowane w złotych. Spadek rentowności 10-letnich polskich obligacji skarbowych do poziomu niższego od 6,0 % z nieco ponad 9,0 % w połowie października 2022 roku sugeruje, że inwestorzy na rynku obligacji skłonni są zakładać, że stopniowo wchodzimy w okres obniżenia natężenia zjawisk inflacyjnych w naszym kraju. Zmniejszanie poziomu rentowności 10-letnich krajowych obligacji skarbowych przyczynia się ponadto do obniżenia kosztów obsługi długu publicznego, co jest zjawiskiem korzystnym.

Warto odnotować, że jednym ze skutków zaniechania podwyższania stóp procentowych przez RPP wraz z pojawieniem się tendencji antyinflacyjnych jest obniżenie się poziomu 3-miesięcznej stawki WIBOR do poziomu niższego od 7 %. To dobra wiadomość dla kredytobiorców. Dzięki temu pojawia się szansa na to, aby na przykład gospodarstwa domowe obciążone spłatą kredytów mieszkaniowych zmniejszyły swe wydatki przeznaczone na spłatę tych kredytów. Jednym z najbardziej pozytywnych elementów sytuacji makroekonomicznej w naszym kraju jest niska stopa bezrobocia. Z szacunków poczynionych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej wynika, że w grudniu 2022 roku wyniosła ona 5,2 %. W stosunku do miesiąca poprzedniego wzrosła ona 0,1 punktu procentowego, ale trzeba wyraźnie podkreślić, że wzrost ten był bardzo nieznaczny, a ponadto na tle na przykład zdecydowanej większości krajów UE polska stopa bezrobocia kształtuje się na bardzo niskim poziomie.

Trzeba zresztą przyznać, że także i za granicą sytuacja na rynku pracy jest generalnie korzystna. Przykładowo w Stanach Zjednoczonych stopa bezrobocia spadła w grudniu do poziomu 3,5 %. Ostatnio tak niski poziom stopy bezrobocia odnotowano tam w lutym 2020 roku. Istnieje więc szansa na to, aby spowolnienie, z jakim będziemy mieli do czynienia w 2023 roku w gospodarce światowej było stosunkowo mało dotkliwe społecznie. Wydaje się, że wynikać to może w dużym stopniu z tego, że polityka pieniężna prowadzona przez wiele banków centralnych na świecie jest wprawdzie zaostrzana, ale bankierzy centralni biorą pod uwagę wpływ, jaki może wywrzeć skala podwyżek stóp procentowych na realną sferę gospodarki. Mówiąc inaczej, bankierzy centralni starają się, aby koszty społeczne zaostrzania polityki stóp procentowych były jak najmniejsze. Gdyby bowiem nie dbali oni o minimalizację tych kosztów, to podwyższaliby stopy procentowe bardziej radykalnie, co prawdopodobnie już teraz skutkowałoby znacznym pogorszeniem sytuacji na rynku pracy. Przejawem dbałości o realną sferę gospodarki jest między innymi to, że w wielu krajach poziom stóp procentowych jest niższy od poziomu bieżącej inflacji konsumpcyjnej.

Realizowana przez RPP strategia bezpośredniego celu inflacyjnego oznacza, że prowadząc politykę pieniężną należy dbać o to, aby podejmować wszelkie możliwe działania z zakresu polityki monetarnej, które pozwolą ten cel osiągnąć. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na dynamiczny charakter gospodarki rynkowej trudno oczekiwać, aby można było na trwale doprowadzić do tego, aby inflacja konsumpcyjna kształtowała się w każdym miesiącu roku na poziomie 2,5 %. Z tego między innymi powodu w ,,Założeniach polityki pieniężnej” wspomina się o dopuszczalnym paśmie odchyleń od 1,5 % do 3,5 %. Ponadto z uwagi na pojawienie się nadzwyczajnych uwarunkowań makroekonomicznych może się zdarzyć, że przez pewien czas inflacja konsumpcyjna przebywać będzie powyżej 3,5 % lub poniżej 1,5 %.

To, iż obecnie inflacja konsumpcyjna wynosi 16,6 % nie jest stanem pożądanym i  należy dążyć do jej obniżenia, ale należy wciąż pamiętać, że przyczyny inflacji konsumpcyjnej w naszym kraju mają głównie charakter globalny. Z tego powodu można wyrazić przekonanie, że po tym, jak procesy inflacyjne zwiększały swoje natężenie w wielu krajach, tak też będą one wygasać w różnych miejscach na świecie. Warto zauważyć, że RPP ma świadomość znaczenia bezpośredniego celu inflacyjnego i dlatego także i w najnowszym komunikacie wydanym po posiedzeniu Rady wskazuje się na to, że ,,dotychczasowe istotne zacieśnienie polityki pieniężnej NBP będzie sprzyjać obniżaniu się inflacji w Polsce w kierunku celu inflacyjnego NBP”.

dr Gabriela Masłowska