Prof. A. Łabno: Dopiero odczujemy potęgujący się chaos systemu prawnego. Nie będzie wiadomo, co obowiązuje, a co nie obowiązuje

Nie będzie wiadomo, co obowiązuje, a co nie obowiązuje. Jest to również niszczenie świadomości prawnej. Dlatego trzeba przeciwdziałać tym zjawiskom, tzn. umieć się tak organizować społecznie, tworzyć takie instytucje społeczne, żebyśmy mogli ustalać, co jest złe i szukać wspólnie rozwiązań, przeciwdziałać, a w momencie, gdyby otworzyła się odpowiednia możliwość podjąć działania – powiedziała prof. Anna Łabno, konstytucjonalista z Uniwersytetu Śląskiego, w programie „Polski punkt widzenia” w TV Trwam.

Działania, które podejmuje w tej chwili rząd – czyli uchwały, próby zmiany sposobu powoływania części składu Krajowej Rady Sądownictwa [czytaj więcej], działania przeciwko Prokuraturze Krajowej, także próby zmian takiego „ręcznego sterowania” w sądownictwie – prowadzą do fatalnych skutków społecznych –   zauważyła prof. Anna Łabno.

– Dopiero odczujemy potęgujący się chaos systemu prawnego. Nie będzie wiadomo, co obowiązuje, a co nie obowiązuje. Jest to również niszczenie świadomości prawnej. Dlatego trzeba przeciwdziałać tym zjawiskom, tzn. umieć się tak organizować społecznie, tworzyć takie instytucje społeczne, żebyśmy mogli ustalać, co jest złe i szukać wspólnie rozwiązań, przeciwdziałać, a w momencie, gdyby otworzyła się odpowiednia możliwość – podjąć działania – mówiła konstytucjonalista.

W Sejmie pojawiła się rządowa nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. [więcej]

– Krajowa Rada Sądownictwa to specyficzny organ powoływany współcześnie w większości krajów europejskich i istnieje po to, żeby stać na straży pewnych istotnych cech władzy sądowniczej i sędziów, np. niezawisłości sędziów, niezależności sądów. Krajowa Rada Sądownictwa służy także w procedurze powoływania sędziów. Przedstawia prezydentowi kandydatury na sędziów, a więc dokonuje oceny, weryfikacji tych kandydatur. Jest to niewątpliwie bardzo potrzebny organ. On ma gwarantować wszystkie zasady, które służą niezależności sądownictwa, a zatem stoją na straży praworządności – podkreśliła gość programu „Polski punkt widzenia”.

Rządowy projekt noweli ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa zakłada, że sędziów do KRS będą wskazywali i wybierali wyłącznie sędziowie, a nie Sejm jak ma to miejsce od 2018 roku. Zdaniem rządu przywróci to Krajowej Radzie Sądownictwa konstytucyjny status, bo mieliśmy przez ponad sześć lat „niekonstytucyjne ciało”.

– Jest to teza głoszona w Polsce przez obecną większość i stanowisko przyjęte w Unii Europejskiej, ale nie ma to absolutnie nic wspólnego ze stanem prawnym, ponieważ konstytucja nie została w żadnym wypadku złamana. Chodzi o sposób powoływania piętnastu sędziów do składu KRS, których obecnie – w jeszcze stale obowiązującej ustawie – powołuje się z zachowaniem pewnego udziału suwerena w tej procedurze, a więc inaczej kiedy było to wcześniej, gdy sędziowie powoływali się sami. Wtedy pojawia się zarzut, że środowisko sędziowskie działa na zasadzie związku zawodowego. Trzeba pamiętać o tym, że powinien być wprowadzony jakiś element nie tyle kontroli, ale udziału społecznego i udziału suwerena w procedurze powoływania tego organu – zwróciła uwagę prof. Anna Łabno.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym można zgłaszać kandydatów-sędziów tego organu. Mogą to robić obywatele, a także sędziowie, a następnie Sejm powołuje spośród tego grona tych, którzy reprezentują środowisko sędziowskie i to jest piętnastu sędziów.

Środowisko sędziowskie nie chciało tego absolutnie przyjąć i stawiało zarzut niekonstytucyjności.

– Obecnie proponowana zmiana polega na tym, że wraca się do sytuacji, gdy sędziowie sami siebie powołują. (…) Jest tam jeszcze drugie rozwiązanie. Nie braliby udziału w tym głosowaniu ani z biernym, ani z czynnym prawem wyborczym sędziowie powołani przez tzw. neo-KRS, czyli po grudniu 2017 r., kiedy dokonano nowelizacji tej ustawy, a ta wersja stale obowiązuje i ona jest zgoda z konstytucją. Tu w żadnym wypadku żadnych zarzutów o niekonstytucyjność nie można stawiać – powiedziała gość programu „Polski punkt widzenia”.

radiomaryja.pl