Węgry: partie opozycyjne zbojkotują wybór nowego prezydenta przez parlament

Partie opozycyjne na Węgrzech domagają się bezpośrednich wyborów prezydenckich po skandalu z ułaskawieniem osoby tuszującej pedofilię i rezygnacji prezydent Katalin Novak. Niektóre z nich zapowiedziały, że nie wezmą udziału w parlamentarnym procesie wyboru nowej głowy państwa.

Bojkot parlamentarnego procesu wyboru prezydenta, który ma zakończyć się w marcu, ogłosił Ferenc Gyurcsany, były premier, a obecnie lider głównej partii opozycyjnej Koalicja Demokratyczna (DK), oraz partia Momentum. Z kolei część opozycji wzywa do wystawienia wspólnego kandydata.

Opozycja zbiera też podpisy w celu przeprowadzenia bezpośredniego wyboru głowy państwa. Taki scenariusz jest jednak mało prawdopodobny, ponieważ dwie trzecie miejsc w parlamencie posiada rządząca koalicja Fidesz-KDNP.

W prasie pojawiają się kolejne nazwiska osób, które mogłyby zająć miejsce Katalin Novak. Wśród kandydatów wymienia się m.in. ministra obrony Kristofa Szalaya-Bobrovniczky’ego i ministra rozwoju regionalnego Tibora Navracsicsa. Ten ostatni stwierdził, że nie złożono mu żadnej propozycji w tym zakresie.

Według portalu ATV, który powołuje się na ekspertów zbliżonych do rządu w Budapeszcie, sondaże potencjalnych kandydatów na prezydenta dają jednak największe szanse właśnie Tiborowi Navracsicsowi. Obecny minister rozwoju regionalnego był zaangażowany w negocjacje z Komisją Europejską w sprawie zablokowanych funduszy z Brukseli, a w przeszłości sam był unijnym komisarzem.

Pierwszą kandydaturę zgłosiła w poniedziałek opozycyjna partia o profilu nacjonalistycznym – Ruch Naszej Ojczyzny. Jest to Magdolna Csath (ur. w 1943 roku), ekonomistka, która w 2002 roku starała się o mandat poselski z listy skrajnie prawicowej Węgierskiej Partii Sprawiedliwości i Życia (MIEP); ugrupowanie nie przekroczyło wówczas progu wyborczego.

Według sondażu Instytutu IDEA przeprowadzonego w dniach 31 stycznia – 9 lutego, czyli zaraz przed wybuchem skandalu wokół ułaskawienia, koalicja Fidesz-KDNP poprawiła swój wynik względem stycznia o 1 punkt proc.; na partie rządzące chciało głosować 27 proc. wyborców.

Jak zauważa dziennik „Nepszava”, wydawało się, że rządząca koalicja zaczynała powoli przezwyciężać powolną utratę popularności – w 2023 r. straciła 5 pkt proc. poparcia.

Komentatorzy oceniają jednak, że ułaskawienie przez Katalin Novak osoby tuszującej pedofilię odbije się również na zaufaniu do Fideszu, dla którego ochrona rodzin i dzieci jest jednym ze sztandarowym haseł. Według badania przeprowadzonego przez 21 Resarch Center, poparcie dla partii rządzących już spadło o kilka punktów proc. w Budapeszcie, a wizerunek prezydent Katalin Novak radykalnie się pogorszył.

W poniedziałek prezydent przesłała oficjalne pismo o rezygnacji do przewodniczącego parlamentu Laszlo Kovera, który według prawa przejmie na najbliższe tygodnie jej obowiązki. Parlament będzie miał teraz 15 dni na przyjęcie rezygnacji, co ma nastąpić zaraz po otwarciu wiosennej sesji 26 lutego.

PAP