W Wilnie odbył się 9. szczyt Inicjatywy Trójmorza z udziałem prezydentów A. Dudy, G. Nausedy, W. Zełenskiego i P. Pavla

W Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie odbył się 9. szczyt Inicjatywy Trójmorza, w którym udział wzięli m.in. prezydent Andrzej Duda oraz prezydenci: Litwy – Gitanas Nauseda, Ukrainy -Wołodymyr Zełenski i Czech – Petr Pavel. Liderzy państw regionu rozmawiali m.in. o wspólnych projektach infrastrukturalnych i wspieraniu Ukrainy.

W obradach brali również udział liderzy pozostałych państw regionu, w tym m.in. prezydent Łotwy, Edgars Rinkeviczs, a także dyplomaci państw stowarzyszonych, w tym: USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Turcji. Na spotkanie przybył także niezapowiedziany wcześniej prezydent Ukrainy.

Prezydent Litwy, otwierając obrady, zaznaczył, że kluczowymi kwestiami rozmów będą wspólne projekty infrastrukturalne – w tym przede wszystkim energetyczne i transportowe, a także rosyjska agresja na Ukrainę. Podkreślił, że państwa Inicjatywy Trójmorza odgrywają istotną rolę we wspieraniu broniącego się Kijowa.

Gitanas Nauseda oznajmił, że rozbudowa infrastruktury jest kluczowa dla bezpieczeństwa całego regionu wobec agresywnej polityki Rosji; mówił także o potrzebie koordynacji działań i budowie wspólnego cyberbezpieczeństwa.

„Wobec wydarzeń i wyzwań w naszym regionie potrzebujemy silnej i dobrze połączonej Europy” – zaznaczył prezydent Litwy.

Prezydent Andrzej Duda, który wspólnie z liderami państw regionu dyskutował m.in. o wspieraniu Ukrainy, wskazał w tym kontekście na potrzebę rozwoju infrastruktury w krajach Inicjatywy m.in. ze względu na potrzebę szybkiego przemieszczania transportów wojskowych.

„Wszyscy staramy się z jednej strony wspierać Ukrainę i działać tak, aby mogła się bronić przed rosyjską agresją jak najsprawniej, i z jak największymi szansami na przyszłe zwycięstwo, ale z drugiej strony także i umacniając nasz potencjał odstraszania” – powiedział prezydent Andrzej Duda, przypominając o swojej propozycji do państw NATO podwyższenia wydatków na bezpieczeństwo z 2 proc. do 3 proc. PKB.

Szczyt w Wilnie był dziewiątym spotkaniem w historii Inicjatywy Trójmorza. Poprzedni odbył się we wrześniu poprzedniego roku w Bukareszcie. Inicjatywa Trójmorza zrzesza 13 państw: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. We wrześniu 2023 r. do Inicjatywy dołączyła Grecja, a państwem stowarzyszonym – obok Ukrainy – została Mołdawia. W tym roku do grona strategicznych partnerów dołączyć ma Japonia.

Trójmorze jako format międzynarodowy zostało zawiązane w 2015 roku przez prezydentów Polski i Chorwacji. W ramach Inicjatywy zrealizowano kilka programów infrastrukturalnych – w tym np. gazowy interkonektor między Polską a Litwą. Inne kluczowe i wciąż realizowane programy to m.in. budowa linii kolejowej Rail Baltica, łączącej Polskę i wszystkie kraje bałtyckie, czy Via Carpatia, trasa łącząca wschodnie regiony państw Trójmorza.

PAP