[TYLKO U NAS] Prof. W. Polak: Młode pokolenie musi zdawać sobie sprawę, że powinno być dumne ze swojej Ojczyzny

Pamiętajmy o bohaterach, bo to nas ukształtuje. Dzięki temu będziemy bardziej doceniać wolność (…). Obecnie mamy kolejne wyzwania pokoleniowe. To, co się dzieje na Ukrainie, agresja Rosji, cała sytuacja polityczna, jest kolejną próbą dla młodego pokolenia.  Wszystkie jednostki, siły zbrojne, sojusze mogą niewiele znaczyć, kiedy będą słabe morale. Młode pokolenie musi zdawać sobie sprawę, że powinno być dumne ze swojej Ojczyzny (…). Wymaga się tego, żeby wiedzieć o naszych bohaterach i czuć wdzięczność – powiedział profesor Wojciech Polak, zastępca Przewodniczącego Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, w programie ,,Rozmowy niedokończone’’ na antenie TV Trwam.

Niedawno została wydana książka ,,Najmłodsi bohaterowie. Historia polskich dzieci X-XXI w. Opowieści o walce i cierpieniu’’, której autorami są: dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska, prof. Wojciech Polak oraz ks. Michał Damazyn. Głównymi postaciami opowieści są bardzo młodzi ludzie wywodzący się z różnych stanów i o różnych pozycjach w społeczeństwie. Łączą ich bohaterstwo oraz ofiarowanie swych dziecięcych i młodzieńczych lat Ojczyźnie.

– Wyróżnienia bohaterów są rozmaite, ponieważ opisy dzieci z epok wcześniejszych dotyczą rodów królewskich, a także naszych świętych. Życiorysy niezwykłe, nasączone ofiarnością i poświęceniem (…). Chociażby królewicz Kazimierz, który z jednej strony był dzieckiem, musiał podejmować ważne decyzje polityczne, uczestniczył w wyprawach zbrojnych. (…) mamy wiele przykładów najmłodszych, którzy w okresie niewoli narodowej walczą za Ojczyznę i robią to w duchu skrajnego romantyzmu, poświęcenia absolutnego – podkreślił prof. Wojciech Polak

Dzieciństwo kojarzy się  z beztroską zabawą, radością, opieką rodziców. Okazuje się jednak, że w naszej historii jest wiele przypadków, gdzie lata młodości zostały zabrane.

– Wcześniej, prowadząc prace nad książką ,,Zbrodnia i grabież’’, natrafiliśmy na szereg różnych przypadków. Stąd narodził się pomysł, żeby dać świadectwo o martyrologii dzieci w różnych okresach historii. W książce jest wiele przykładów męczeństwa. Młodzi ludzie, którzy szybko musieli przestać być dziećmi i podejmować ważne decyzje czy być podmiotem najważniejszych postanowień w państwie – powiedziała dr hab. Sylwia Galij–Skarbińska z Centrum Badania Historii ,,Solidarności’’ i Oporu Społecznego w PRL na UMK w Toruniu.

W każdej epoce będzie jakieś męczeństwo. Przeszłość to historia opisana życiem ludzi. Zachowanie dzieci zależało od środowiska, w jakim się wychowywali, od ich rodziców i przekazanych wartości. Nawet w zwykłym domu rodzili się bohaterowie.

– W książce pokazujemy, jak wcześniejsze doświadczenia wpływały na późniejsze losy dzieci. Młodzież, która walczyła we Wrześni, brała później udział w Powstaniu Wielkopolskim, niektórzy z nich walczyli podczas II wojny światowej. Część została zamordowana z rąk nazistów, ponieważ była zapisana na specjalnych listach proskrypcyjnych. Inni cierpieli w obozach koncentracyjnych jako dorośli ludzie – oznajmiła dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska.

Przeżycia młodych ludzi bardzo mocno wpłynęły na ich postawę w dojrzewaniu oraz dorosłym życiu. Dzieci, które są przykładem heroizmu duchowego i fizycznego, już na samym początku swojego życia zostały obciążone znamieniem walki, męczeństwa i prześladowania.

– Doświadczona trauma, strach, ból, widok cierpiących ludzi, jest obecna przez całe życie. Dzieci, które brały udział w Powstaniu Warszawskim, potem jako dorośli ludzie mówili, że wpłynęło to na ich życie, ale nie żałują swoich czynów – podkreśliła gość TV Trwam.

Jeden z przykładów opisanych w książce dotyczy pierwszego króla Polski, który zdobytą wiedzę potrafił wykorzystać w późniejszych działaniach. Niestety, w wielu przypadkach traumy miały negatywny wpływ na życie człowieka. Jednak warto wspomnieć o tych, którzy stali się bohaterami dzięki odwadze i męstwu.

– Bolesław Chrobry przebywał jako zakładnik na dworze cesarskim. W takim momencie w dziecku pojawia się wiele pytań, dlaczego tu jestem, czemu mnie zabrali od rodziców? Będąc na zesłaniu, nauczył się języka, poznał mentalność dworu niemieckiego, co w późniejszym czasie, kiedy wojował z Niemcami, przydało się w walce – rzekł prof. Wojciech Polak.

Warto wracać do przeszłości, ponieważ ukształtowała ona naszą tożsamość. Powinno się pamiętać o postawach ludzi, którzy byli w stanie oddać życie za Ojczyznę. Potrzeba bardziej doceniać wolność, jaką posiadamy, za którą przelało się wiele krwi i łez.

– Pamiętajmy o bohaterach, bo to nas ukształtuje. Dzięki temu będziemy bardziej doceniać wolność. (…) w książce sięgamy do pamiętników, które zostały wydane w wolnej Polsce po 1918 roku.  Spisane przez tych, którzy ruszyli do Powstania Styczniowego, będąc dziećmi. Między innymi opisujemy pamiętnik Stefana Brykczyńskiego, który ukazał, jak ciężka była wędrówka, o braku picia, o kolegach, którzy ginęli na jego oczach. Także Teresa Bogusławska, która pisała przepiękne wiersze, natchniona brutalnymi doświadczeniami, których była świadkiem – dodał zastępca Przewodniczącego Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.

Dzieci stawały się ofiarami systemu. Porywano je od rodziców i z sierocińców. Duża część nie wróciła do Polski i została zamordowana lub wychowana przez Niemców.

– Jest grupa ludzi, która ma świadomość, że jest polskiego pochodzenia, wiedzą, iż są porwanymi dziećmi. Czują żal z tego powodu. (…) niezawinione męczeństwo łączyło się z postawą dzielną, solidarności, pomocy jeden drugiemu. Własnym nastawieniem umożliwiali życie nie tylko sobie, ale także innym – powiedział profesor.

Postawa młodych bohaterów uczy odwagi. Pokazuje, że będąc małym, można działać wielkie rzeczy dla narodu. Powinniśmy brać przykład z walecznych dzieci i starać się funkcjonować tak jak one. Żyjemy w czasach, gdzie ze strony mediów, państw sąsiadujących i wielu innych kierunków płynie wiele zagrożeń.

– Mamy kolejne wyzwania pokoleniowe. To, co się dzieje na Ukrainie, agresja Rosji, cała sytuacja polityczna, jest kolejną próbą dla młodego pokolenia.  Wszystkie jednostki, siły zbrojne, sojusze mogą niewiele znaczyć, kiedy będą słabe morale. Młode pokolenie musi zdawać sobie sprawę, że powinno być dumne ze swojej Ojczyzny (…). Wymaga się tego, żeby wiedzieć o naszych bohaterach i czuć wdzięczność –  podkreślił prof. Wojciech Polak.

radiomaryja.pl