Uchwała Senatu w 170. rocznicę Powstania Chochołowskiego
Hołd uczestnikom Powstania Chochołowskiego z 1846 r., oddał dziś Senat przyjmując rocznicową uchwałę. Podkreślono w niej, że powstanie choć krótkie, było pierwszym tak wyraźnym wystąpieniem górali przeciwko zaborcy.
Powstanie chochołowskie wybuchło 21 lutego 1846 roku. Było to krótko trwające (do 23 lutego) zbrojne wystąpienie górali z Chochołowa i okolicznych wsi przeciwko Austriakom w czasie poprzedzającej Wiosnę Ludów rewolucji krakowskiej i rabacji galicyjskiej. Przez intrygę okupanta powstanie zostało szybko stłumione przez mieszkańców sąsiedniego Czarnego Dunajca. Przywódcy i uczestnicy powstania chochołowskiego ponieśli surowe kary.
„Górale z Chochołowa, Cichego, Dzianisza i Witowa zainspirowani przez księdza Leopolda Kmietowicza oraz szanowanego nauczyciela i organistę Jana Kantego Andrusikiewicza w nocy z 21 na 22 lutego 1846 roku rozpoczęli powstanie przeciwko Austriakom. Powstanie, choć krótkie, było pierwszym tak wyraźnym wystąpieniem górali przeciwko zaborcy” – czytamy w uchwale Senatu.
W dokumencie zaznaczono, że do dziś na Podhalu żywa jest pamięć o dzielnych powstańcach – patriotach oraz represjach, jakie spotkały ich za dokonanie zrywu niepodległościowego.
W piątkowej dyskusji nad uchwałą sprawozdawca komisji ustawodawczej senator Prawa i Sprawiedliwości Jan Żaryn zaznaczył, że jednym z zadań Senatu jest pokazanie bogactwa historii Polski wynikającego z fenomenów regionalizmu polskiego.
– Takim fenomenem było, m.in. wydarzenie, które dla tamtej społeczności góralskiej odegrało fundamentalne znaczenie w procesie wprowadzania górali do tradycji i szeroko pojętej tożsamości narodu polskiego. Senat powinien te fundamenty pokazywać, włączając i przypominając o tej wielobarwności polskiej tradycji narodowej – powiedział Jan Żaryn.
Wicemarszałek Senatu z PO Bogdan Borusewicz nie zgodził się z tezą, że należy uprawiać politykę historyczną.
– Uważam, że trzeba po prostu badać historię i mówić zgodnie z badaniami – prawdę. Powstanie Chochołowskie było elementem „większej całości”, m.in. Powstania Krakowskiego. Tego tutaj nie ma i szkoda – oceniał wicemarszałek.
Jan Żaryn odnosząc się do wystąpień senatorów PO powiedział, że Powstanie chochołowskie jest wydarzeniem, które konstytuuje góralski naród.
– To nie jest tylko jakaś figura historyczno-mitologiczna, ale bardzo żywy do dzisiaj – na tamtej ziemi – wewnętrzny dialog. Niewątpliwie tym jednym z kluczy – nie chcę twierdzić, że jedynym – w polskiej polityce historycznej proponowanej w wyborach przez Prawo i Sprawiedliwość jest ponowna integracja narodu polskiego – oświadczył senator PiS-u.
– Dopiero dzisiaj możemy o sobie powiedzieć, że wszyscy jesteśmy rodzinami katyńskimi. Ale już nie jestem pewien, czy możemy powiedzieć, że jesteśmy wszyscy rodzinami wołyńskimi, a już na pewno mam wątpliwość, czy jesteśmy wszyscy rodzinami kaszubskimi (…), czy jesteśmy wszyscy rodzinami śląskimi (…), czy jesteśmy wszyscy rodzinami chochołowskimi. Integracja narodu polega na tym właśnie, żebyśmy wszyscy byli rodzinami wszystkich Polaków, tych którzy na to zasługują – podsumował Jan Żaryn.
Za przyjęciem uchwały głosowało 73 senatorów, wstrzymało się 5 z nich, żaden nie był przeciw.
PAP/RIRM