Film dokumentalny „Wiara ’44”

Sierpień to miesiąc, w którym szczególnie pamiętamy o bohaterach Powstania Warszawskiego. Chcieli Polski wolnej, nie pod butem obcego państwa. Wobec bestialstwa okupantów nadziei szukali w wierze. O jej roli przypomina film „Wiara ’44” wydany przez Instytut Pamięci Narodowej.

Sierpień 1944 rok, Warszawa była pogrążona w walkach. Płonęła archikatedra warszawska, a ks. Wacław Karłowicz podjął próbę uratowania Krzyża i Cudownej Figury Pana Jezusa Ukrzyżowanego z płomieni. Pomagali mu wtedy dwie sanitariuszki – Teresa Potulicka ps. Michalska i Barbara Gancarczyk ps. Pająk.

– Ksiądz nam tę figurę podał w ręce, ona była bardzo duża i ciężka, z tymi rękami rozłożonymi. Potem żeśmy razem z księdzem tę figurę przeniosły – wspominała Barbara Gancarczyk ps. Pająk, sanitariuszka harcerskiego batalionu „Wigry” AK.

Figura ocalała. Po wojnie wróciła do archikatedry warszawskiej. Ratowanie krucyfiksu to pierwsza scena filmu dokumentalnego „Wiara ’44”, który opowiada o znaczeniu wiary i roli duchownych w czasie Powstania Warszawskiego.

– W miarę upływu czasu, jak ten czas powstańczy był coraz bardziej trudny do przeżycia, coraz bardziej krajobraz był apokaliptyczny i śmierć zaglądała ludziom w oczy, potrzeba wiary, transcendencji, była dla warszawiaków niezwykle potrzebna – powiedział Konrad Starczewski, Naczelnik Wydziału Notacji i Opracowań Multimedialnych Biuro Edukacji Narodowej IPN.

Wiara krzepiła. Dawała siłę do walki o wolną Polskę. Tak o roli wiary w powstańczej Warszawie mówią bohaterowie, uczestnicy tamtych wydarzeń.

– Ludzie modlili się, po piwnicach,  w różnych schronach. (…) To im pomagało – wskazał Jerzy Łakomski, ps. Kajtek.

Każdy dzień nierównej walki z niemieckim okupantem dawał coraz mniej nadziei na zwycięstwo. Jednak nadzieję, której coraz bardziej brakowało, dawała wiara. Nieśli ją kapłani i siostry zakonne.

„Duchowni nieśli tę pociechę. Tłumaczyli, że śmierć ma jakiś sens”, tłumaczyli, że śmierć nie jest końcem, a jedynie częścią Bożego planu. Wierni stawiali trudne pytania. Pytali o to, jak patrzeć na walkę przez pryzmat przykazania „Nie zabijaj”. Duchowni byli gotowi do służby w trudnych czasach wojny.

„Część kapelanów pomagała jako sanitariusze przy opatrywaniu rannych czy przy zajmowaniu się nimi” – mówiła w filmie dokumentalnym Marcelina Koprowska, autorka książki „Życie religijne podczas Powstania Warszawskiego”.

Wypełniali słowa Ewangelii. Powstańcy potrzebowali od kapłanów duchowego wsparcia, Eucharystii i Spowiedzi. Msze św., które  czasem były odprawiane w ukryciu, gromadziły wielu. Wiara jednoczyła, dlatego Niemcy tak usilnie chcieli ją wykorzenić.

W trakcie powstania posługę kapłańską pełniło około stu pięćdziesięciu księży.  Dzielili powstańczy los. Wielu poniosło śmierć męczeńską, z miłości do Boga i Ojczyzny. Tak jak trzydziestu ojców redemptorystów z warszawskiej Woli – mówił o. prof. Paweł Mazanka CSsR.

– Trzydziestu zakonników w ciągu jednego dnia zostało zamordowanych i spalonych. Nasi Ojcowie też mieli ostrzeżenia i mogli uciekać. Pomimo tych „uciekajcie ojcowie, bo wszystkich mordują” zostali, bo byli razem z ludźmi. Do końca spowiadali, odprawiali Msze św. – wskazał o. prof. Paweł Mazanka CSsR z UKSW.

W 1999 roku Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował 108 męczenników. Wśród nich byli kapelani Powstania Warszawskiego o. Michał Czartoryski oraz ks. Józef Stanek.

Film „Wiara ‘44” można zobaczyć na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej.

TV Trwam News