Dr L. Popek: Jeszcze do 2018 roku mieliśmy pozwolenia na kolejne ekshumacje na Białorusi. To wszystko się załamało i obecnie dochodzi tam wręcz do niszczenia całych cmentarzy

Niszczenie przy pomocy spychaczy całych miejsc kwater czy groźba, że zostaną zniszczone, jest bardzo niepokojące, bo trwająca wojna przenosi się na miejsca pamięci. To dotyka pokolenia żyjących, także nas jako państwa, które jest strażnikiem pamięci narodowej. Nie mamy za bardzo wpływu na Rosję czy Białoruś, natomiast wydaje się, że temat ludobójstwa Polaków na Wołyniu został zaniedbany – mówił dr Leon Popek, zastępca dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, w czwartkowej audycji „Aktualności dnia” na antenie Radia Maryja. 

W roku 2016 na mocy nowelizacji ustawy o IPN zostało powołane Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, którego zadaniem jest poszukiwanie, ekshumacja i identyfikacja ofiar systemów totalitarnych i czystek etnicznych. Jak zaznaczył dr Leon Popek, to są setki osób, które zostały odnalezione i wielu osobom przywrócono imiona.

– Rodziny mogły po wielu latach odnaleźć swoich bliskich. Udało się też znaleźć około 50 osób na Litwie, żołnierzy Armii Krajowej, którzy zginęli w walce z Niemcami, ale także w walce z sowietami po 1944 roku. (…) Najwięcej takich miejsc jest na Ukrainie, ponieważ mamy tam do czynienia z żołnierzami, którzy zginęli w 1939 roku w walce z Niemcami. W okolicach Lwowa mamy ponad 30 takich miejsc, gdzie zginęło ponad tysiąc naszych żołnierzy i w dalszym ciągu spoczywają w dołach śmierci – zaznaczył dr Leon Popek.

Dodał, że często nie można się doczekać wydania zgody na ekshumację szczątków. Jak zaznaczył gość Radia Maryja, pochówek jest niezwykle ważny w kulturze chrześcijańskiej, ogólnoludzkiej, jest najważniejszym czynem żywych wobec zmarłych.

– Niestety od lat nie możemy się doczekać na zgody, by pochować naszych bliskich. Przykład z miejscowości Kuźniki – zgoda została wydana rok temu, szczątki odnaleziono po kilku miesiącach poszukiwań i teraz strona polska już ponad półtora miesiąca czeka na wydanie zgody na ekshumację i pochówek szczątków. Jest to dla nas niezrozumiałe, że czynności, które są bardzo ważne i muszą być przeprowadzone z całą starannością, tak długo trwają. To jest przykład jednej miejscowości, gdzie zginęło około 200 osób. Natomiast na Wołyniu mamy takich miejsc tysiące. Polacy na Wołyniu ginęli w ponad 2 tys. miejscowości – mówił zastępca dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN.

Jak podkreślił dr Leon Popek, poszukiwanie szczątków zamordowanych osób jest kosztowne. Dodał, że państwo polskie jest w stanie przeprowadzić zaledwie kilka ekshumacji w ciągu roku, jednak problemem nadal jest brak zgód na poszukiwania.

– O ile w ciągu roku może odbywać się kilka ekshumacji, to poszukiwania i tworzenie baz pamięci dla przyszłych badaczy będzie trwało. (…) Jeszcze do 2018 roku mieliśmy pozwolenia na kolejne ekshumacje na Białorusi. To wszystko się załamało i obecnie dochodzi tam wręcz do niszczenia całych cmentarzy. (…) Niszczenie przy pomocy spychaczy całych miejsc kwater czy groźba, że zostaną zniszczone, jest bardzo niepokojące, bo trwająca wojna przenosi się na miejsca pamięci. To dotyka pokolenia żyjących, także nas jako państwa, które jest strażnikiem pamięci narodowej. Nie mamy za bardzo wpływu na Rosję czy Białoruś, natomiast wydaje się, że temat ludobójstwa Polaków na Wołyniu został zaniedbany – wskazał gość „Aktualności dnia”.

Całą rozmowę z dr. Leonem Popkiem w „Aktualnościach dnia” można wysłuchać [tutaj].

 

radiomaryja.pl