Sport pomaga w astmie

Medycyna

Wiadomo, że prawie milion polskich dzieci cierpi na astmę oskrzelową, przewlekłą chorobę dróg oddechowych, która może znacznie pogarszać sprawność fizyczną. To sytuacja dramatyczna, a – zdaniem lekarzy – wspomniana liczba najprawdopodobniej jest zaniżona.

– Tymczasem wczesne wykrycie choroby i zastosowanie odpowiedniej, dobranej dla dziecka terapii pozwoli mu normalnie żyć – uczyć się, uprawiać sport, a w przyszłości pracować – nie ukrywa dr Barbara Surowska, pediatra alergolog z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Problem w tym, że jak wykazały badania prowadzone w ramach programu edukacyjnego „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”, blisko połowa rodziców dzieci z astmą nie zdaje sobie sprawy z choroby swoich pociech. Głównym celem programu „Wolność Oddechu”, zainicjowanego w 2004 roku przez Główny Inspektorat Sanitarny, jest zwiększenie poziomu świadomości na temat astmy wśród dzieci z klas I-III szkół podstawowych, ich rodziców oraz nauczycieli. W ramach tej inicjatywy prowadzone są m.in. badania spirometryczne pozwalające wyłonić uczniów zagrożonych wystąpieniem astmy. Dzięki materiałom i zajęciom edukacyjnym dzieci i ich opiekunowie dowiadują się, że astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą o podłożu zapalnym dolnych dróg oddechowych. Stany zapalne powodują nadwrażliwość oskrzeli na różne bodźce, np. alergeny, które normalnie nie wywołują żadnych reakcji. Objawia się to okresowym, napadowym zwężeniem oskrzeli i wystąpieniem takich dolegliwości, jak duszność, świszczący oddech, kaszel i uczucie ciężkości w piersiach. – Rodzice i nauczyciele są informowani o czynnikach zaostrzających objawy astmy, jak np. pyłki, kurz w pomieszczeniach, zimne lub suche powietrze, sierść zwierząt, dym papierosowy, dowiadują się, jak postępować z dzieckiem w czasie napadu astmy, gdzie zgłaszać się po pomoc lekarską – wymienia Elżbieta Łata, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia w Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Informowani są również o tym, jakich zawodów powinno w przyszłości unikać ich dziecko, np. piekarza czy cukiernika – jeśli jest uczulone na środki spożywcze, ogrodnika, rolnika, leśnika – jeśli reaguje alergicznie na pyłki roślin, weterynarza czy kuśnierza – jeśli alergia dotyczy sierści. Dzieci i opiekunowie mogą się też skonfrontować z różnymi mitami na temat choroby, jak np. z tym, że dziecko z astmą powinno unikać ćwiczeń fizycznych. Okazuje się bowiem, że wysiłek poprawia pojemność płuc, a dziecko wysportowane lepiej znosi okresy zaostrzeń choroby. Najbardziej zalecane dla dzieci z astmą są pływanie, siatkówka czy lekkie biegi.

Oczywiście, dolegliwości związane z astmą prowadzą do ograniczenia aktywności fizycznej dzieci, utrudniają im naukę, powodują absencję w szkole, zakłócają sen, a czasem są przyczyną pobytów w szpitalu. Jednak dzięki dostępnym dziś lekom i metodom terapii można zmniejszyć natężenie oraz częstotliwość objawów choroby, a w wielu przypadkach nawet całkowicie je wyeliminować. Zdaniem dr Surowskiej, bardzo ważne jest, by rodzice pamiętali, że większość przypadków astmy u dzieci da się skutecznie leczyć i że nie można przerywać terapii wówczas, gdy stan zdrowia dziecka ulegnie poprawie.