Odznaczenia dla kapelana AK i autorki obrazu „Matka Boska AK”

Przyznane pośmiertnie Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski dla kapelana AK ks. Apolinarego Leśniewskiego, który ocalił po wojnie obraz „Matka Boska AK” i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski dla jego autorki Ireny Pokrzywnickiej zostaną w sobotę w Warszawie przekazane bliskim.

Ks. Apolinary Leśniewski i Irena Pokrzywnicka-Borowska zostali uhonorowani pośmiertnie przez prezydenta Andrzej Dudę odznaczeniami za zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski i za szczególne zaangażowanie w dzieło tworzenia Muzeum Powstania Warszawskiego.

Odznaczenia zostały nadane postanowieniem z lipca br. Podczas sobotniej uroczystości w Muzeum Powstania Warszawskiego ma je w imieniu głowy państwa przekazać rodzinie doradca prezydenta Tadeusz Deszkiewicz.

Obraz „Matka Boska Armii Krajowej” został namalowany na pewno po 15 sierpnia 1944 r. przez Irenę Pokrzywnicką. Była ona przedwojenną malarką, graficzką i ilustratorką m.in. książek Kornela Makuszyńskiego. 15 sierpnia w Święto Matki Boskiej Królowej Polski ks. Apolinary Leśniewski „Maroń”, kapelan Armii Krajowej Okręgu Warszawa-Śródmieście wygłosił płomienną homilię. Powiedział w niej m.in. że brakuje w powstaniu takiego symbolu, takiej „Matki Boskiej Powstańczej” – opowiadała kierownik działu ikonografii i fotografii Muzeum Powstania Warszawskiego Joanna Lang.

Pod wpływem tego kazania – jak relacjonowała Lang – Pokrzywnicka narysowała obraz w technice tzw. suchego pastelu na papierze. Powstało dość duże dzieło przedstawiające Matkę Boską Częstochowską z Dzieciątkiem na ręku, okrywającą płaszczem żołnierza AK, którego możemy także rozpoznać po biało-czerwonej opasce na ramieniu. W tle widzimy płonącą Warszawę i m.in. wieże kościelne.

Podczas tworzenia obrazu jej pracownia została zbombardowana, Pokrzywnicka została ranna, ale sam obraz przetrwał, został przekazany uroczyście kapelanowi Leśniewskiemu i stał się elementem ołtarza polowego. „Pierwotnie stał on w kinie Polonia przy ul. Marszałkowskiej, później ołtarz został utworzony w byłej restauracji Saturn. I właściwie przez cały okres powstania aż do 5 października przed tym ołtarzem odbywały się msze i nabożeństwa odprawiane głównie przez ks. Leśniewskiego” – mówiła Lang.

„Pani Pokrzywnicka wykonała niewielkie kopie fotograficzne obrazu. Są informacje, że udało się ich zrobić nawet kilka tysięcy, były rozdawane powstańcom i cywilom. Z tyłu obrazka znalazła się też modlitwa, którą ułożył ówczesny nuncjusz papieski skierowana do Matki Boskiej. Po powstaniu pani Pokrzywnicka trafiła do obozu, natomiast obraz ukrył w swoim mieszkaniu przy ul. Jaworzyńskiej ks. Leśniewski. I kiedy wrócił w 1945 r. okazało się, że obraz przetrwał” – powiedziała kierownik.

Ks. Leśniewski został później proboszczem w Sieradzu, zabrał tam obraz ze sobą i ukrywał przez 17 lat. „W 1962 r. by zabezpieczyć dzieło przekazał je prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu, którego znał jeszcze z czasów powstania. Obraz był później przechowywany w Pałacu Biskupim przy ul. Miodowej i w 2008 r. przekazał go nam jako depozyt arcybiskup Kazimierz Nycz” – podkreśliła.

Pastele do bardzo delikatna technika, więc obraz musiał zostać poddany pracom konserwatorskim. Obecnie jest pięknie odrestaurowany i znajduje się w naszych zbiorach – powiedziała Lang.

Jak dodała, historia obrazu zainspirowała Piotra Koryckiego do stworzenia filmu dokumentalnego „Ku pokrzepieniu powstańczych serc. Historia obrazu >>Matka Boska AK<<„, którego premiera odbędzie się również podczas sobotniej uroczystości w Muzeum.

Korycki przyznał w rozmowie z PAP, że o historii obrazu dowiedział się przez przypadek od Wandy Traczyk-Stawskiej, koleżanki jego ojca z powstania. „Wydała mi się ona bardzo ciekawa i postanowiłem się nią zająć. W filmie przybliżone są postacie Ireny Pokrzywnickiej i ks. Apolinarego Leśniewskiego. Miałem trochę trudności w zbieraniu materiałów, bo np. zdjęć pani Pokrzywnickiej z tamtego okresu nawet rodzina miała niewiele. Problemy były też z jej pracami, ale ostatecznie się udało” – opowiadał.

Szukając zdjęć obrazu z okresu powstania okazało się, że przed jego schowaniem powstało tylko jedno, do którego udało mi się dotrzeć. Niestety autorka już zmarła, ale nawiązałem kontakt z jej córką i okazało się, że jej matka zrobiła jeszcze aż dwie rolki nieznanych wcześniej filmów małoobrazkowych, ok. 70 zdjęć, podczas kapitulacji i wyjścia z powstania. Robiła je amatorka, więc widzimy na nich głównie emocje – wściekłych powstańców, którzy muszą oddawać broń, zatroskane kobiety, przestraszone dzieci. Część zdjęć pokazuję w filmie. Na koniec filmu jest też cytowany mało znany wiersz ks. Jana Twardowskiego „Matka Boska Powstańcza” – dodał reżyser filmu.

Uroczystość w Muzeum poprzedzi Msza św. w intencji ks. Apolinarego Leśniewskiego i Ireny Pokrzywnickiej w Katedrze Polowej Wojska Polskiego.

PAP/RIRM

drukuj
Tagi: , ,

Drogi Czytelniku naszego portalu,
każdego dnia – specjalnie dla Ciebie – publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła i naszej Ojczyzny. Odważnie stajemy w obronie naszej wiary i nauki Kościoła. Jednak bez Twojej pomocy kontynuacja naszej misji będzie coraz trudniejsza. Dlatego prosimy Cię o pomoc.
Od pewnego czasu istnieje możliwość przekazywania online darów serca na Radio Maryja i Tv Trwam – za pomocą kart kredytowych, debetowych i innych elektronicznych form płatniczych. Prosimy o Twoje wsparcie
Redakcja portalu radiomaryja.pl