[TYLKO U NAS] Prof. G. Kucharczyk o III Powstaniu Śląskim: Było to de facto drugie zwycięskie powstanie na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej. Mamy tu do czynienia z trwającym niemal pół wieku procesem budzenia się polskości

Było to de facto drugie zwycięskie powstanie na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej (…).  Mamy tu do czynienia z trwającym niemal pół wieku procesem budzenia się polskości na tej ziemi, bo trzeba przypomnieć, że Górny Śląsk formalnie nie był częścią zaboru pruskiego, bo odpadł od Polski wcześniej niż nastały rozbiory, ale był częścią dzielnicy pruskiej, czyli wszystkich ziem polskich, które wchodziły w skład państwa pruskiego, Rzeszy Niemieckiej – powiedział prof. Grzegorz Kucharczyk z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk w audycji „Aktualności dnia” na antenie Radia Maryja.

5 lipca bieżącego roku obchodzić będziemy 100. rocznicę zakończenia III Powstania Śląskiego. Zryw jest jednym z niewielu polskich powstań, które zakończyło się sukcesem. Jego znaczenie przedstawił prof. Grzegorz Kucharczyk.

– Można powiedzieć, że było to de facto drugie zwycięskie powstanie na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej. Pierwszym było powstanie wielkopolskie w latach 1918-1919. Mamy tu do czynienia z trwającym niemal pół wieku procesem budzenia się polskości na tej ziemi, bo trzeba przypomnieć, że Górny Śląsk formalnie nie był częścią zaboru pruskiego, bo odpadł od Polski wcześniej niż nastały rozbiory, ale był częścią dzielnicy pruskiej, czyli wszystkich ziem polskich, które wchodziły w skład państwa pruskiego, Rzeszy Niemieckiej – wskazał gość Radia Maryja.

Profesor historii podkreślił, że polskość zaczęła budzić się na Górnym Śląsku w ostatniej ćwierci XIX wieku.

– Przełomem był okres kulturkampfu, czyli antykatolickiej polityki Otto von Bismarcka z lat 70. XIX wieku, czyli już po Zjednoczeniu Niemiec przez Prusy. Dla Polaków to była nieprzekraczalna granica. Polacy na Górnym Śląsku, Kaszubach zobaczyli, kto tak naprawdę jest wrogiem, że nie jest tak, jak mówiła pruska propaganda, iż księża i polska szlachta nie dbają o interesy zwykłego ludu, a dba o to pruski król. Kulturkampf pokazał, że jest inaczej – mówił profesor z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.

– W przypadku III powstania śląskiego mamy do czynienia z kumulacją długiego procesu budzenia się polskości, która była wyrazem współpracy Polaków z różnych regionów. Wielu Wielkopolan zakładało na Górnym Śląsku polskie pisma, spółki, banki, czytelnie ludowe. To była współpraca wszystkich Polaków. Dzisiaj spotykamy się z opiniami różnych ludzi, którzy tęsknią za tzw. pruskim elementem łączącym Polaków w Gdańsku, Wrocławiu i Poznaniu. Wtedy akcentowanie łączności np. Wielkopolan z Górnym Śląskiem służyło podkreślaniu naszej polskości, czyli tego, że nie chcemy być w Niemczech, ale tworzymy zjednoczoną Rzeczpospolitą. Czyn zbrojny III powstania na Górnym Śląsku był tego najlepszym dowodem – dodał.

Jedną z osób, które są najbardziej kojarzone z III Powstaniem Śląskim, jest Wojciech Korfanty.

– Był człowiekiem, który jest symbolem odradzania się polskości także w wymiarze politycznym. Jego wybór do Reichstagu w 1903 roku jako polskiego posła z Zabrza jest uważane za przełomowe wydarzenie. Zdobycie przez Polaka mandatu posła oznaczało, że pierwszy raz od kilkudziesięciu lat Polacy z Górnego Śląska wysłali swoją reprezentację parlamentarną do Reichstagu – powiedział prof. Grzegorz Kucharczyk.

Całą audycję „Aktualności dnia” z udziałem prof. Grzegorza Kucharczyka można odsłuchać [tutaj].

***

Dziś w Katowicach odbędą się uroczystości związane z 100. rocznicą zakończenia III Powstania Śląskiego. W obchodach weźmie udział prezydent RP Andrzej Duda. Wręczony zostanie Order Orła Białego nadany pośmiertnie Alfonsowi Zgrzebniokowi. Odznaczanie odbierze rodzina dowódcy, uczestnika powstań śląskich. Z kolei samorządowcy z województw śląskiego i opolskiego otrzymają okolicznościowe tablice „Miejsce Pamięci Powstań Śląskich.

III Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. Bezpośrednią przyczyną zrywu był niekorzystny dla Polski wynik plebiscytu. Mieszkańcy mieli opowiedzieć się w nim o dalszej przynależności Górnego Śląska. Na czele powstania stanął Wojciech Korfanty, działacz chrześcijańskiej demokracji. Walki trwały dwa miesiące. Łącznie wzięło w nich udział około 60 tys. Polaków.

 

radiomaryja.pl