Śląskie: Muflony pomogą chronić jurajskie murawy na Górze Zborów

W ciągu najbliższych tygodni na jednym ze zboczy w rezerwacie Góra Zborów na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (Śląskie) pojawią się muflony, trwa przygotowanie do wypasu tych zwierząt – podała Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach (RDOŚ).

Muflony, podobnie jak owce czy kozy, pomogą zapobiec zarastaniu cennych przyrodniczo muraw jurajskich. Staną się też dodatkową atrakcją turystyczną.

Jak przypomniał rzecznik prasowy RDOŚ Łukasz Zych, muflony, które są najmniejszymi przedstawicielami dzikich owiec, zostały sprowadzone na kontynent europejski do wielu krajów Europy z śródziemnomorskich wysp – Korsyki i Sardynii. Według wielu źródeł, pierwotnym miejscem jego występowania była Azja Mniejsza aż po Zatokę Perską.

Kontrolowany wypas zwierząt to jedno z najważniejszych zadań ochronnych ustanowionych dla rezerwatu w 2019 r. przez RDOŚ. Oprócz wypasu należy do nich również koszenie lub wyrywanie określonych gatunków roślin ekspansywnych oraz usuwanie odrośli drzew i krzewów zacieniających murawę.

„Celem wszystkich tych działań jest zapobieganie zarastaniu terenów otwartych w rezerwacie. Zamiana łąk i ciepłolubnych muraw w ubogie lasy i zarośla spowodowałaby utratę najcenniejszych wartości przyrodniczych tego objętego ochroną terenu” – zaznacza Łukasz Zych.

Wypas będzie się odbywał przez cały rok. Muflony znajdą się na południowym zboczu Góry Zborów, na ograniczonym terenie, stąd w części rezerwatu zamontowane zostało ogrodzenie. Nie zostało ono trwale związane z gruntem, siatka leśna została zamontowana na słupach jedynie wkopanych w ziemię. Wypas poprowadzony będzie w taki sposób, aby nie ograniczać ruchu turystycznego w rezerwacie, zarówno pieszego jak i wspinaczkowego. Wręcz przeciwnie – widok pasących się muflonów ma być dodatkową atrakcją w rezerwacie.

Jak zaznaczają przedstawiciele RDOŚ, ogrodzenie, poza zabezpieczeniem stada zwierząt, zablokuje nielegalny ruch w rezerwacie oraz przyczyni się do ochrony wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Chodzi przede wszystkim o rzadki gatunek węża – gniewosza plamistego, dla którego ruch turystyczny stanowi jedno z głównych zagrożeń.

Za wypas owiec, a także za przeprowadzenie związanych z nim badań naukowych, odpowiedzialni będą przyrodnicy z Fundacji Człowiek i Przyroda.

Góra Zborów to jeden z najciekawszych punktów widokowych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Ze względu na walory przyrodnicze teren ten został objęty ochroną prawną – utworzono na jej obszarze rezerwat przyrody. To także część Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd.

Charakterystycznym elementem przyrody są tu murawy kserotermiczne oraz murawy naskalne. Ciepłolubne murawy kserotermiczne zaliczane są do najbogatszych pod względem florystycznym i faunistycznym biocenoz w naszym kraju. Ich płaty cechuje szczególnie duże nagromadzenie różnokolorowo kwitnących bylin, jak lebiodka pospolita, pajęcznica gałęzista czy goździk kartuzek.

„Najcenniejszym elementem flory rezerwatu związanym z siedliskami naskalnymi jest goździk siny – Dianthus gratianopolitanus, który tworzy niewielkie skupiska w szczelinach trudno dostępnych ostańców skalnych. Góra Zborów to jedyne miejsce występowania tego gatunku w województwie śląskim” – podaje strona internetowa Szlaku Orlich Gniazd.

Goździk siny podlega ścisłej ochronie i w woj. śląskim ma status gatunku krytycznie zagrożonego. Znacznie łatwiejszym do zaobserwowania gatunkiem naskalnym jest rojownik pospolity – Jovibarba sobolifera, roślina o charakterystycznych grubych, zebranych w różyczki liściach. Jest to również gatunek podlegający ochronie ścisłej.

PAP