Rocznica zbrodniczych wysiedleń
W Gdyni trwają uroczystości upamiętniające 76. rocznicę wysiedlenia mieszkańców tego miasta. Dzisiejsze uroczystości miały miejsce na dworcu w Gdyni Głównej oraz na Placu Gdynian Wysiedlonych.
Gdynia była pierwszym polskim miastem, w którym Niemcy rozpoczęli masowe wysiedlenia Polaków. Wszystko działo się pomiędzy wrześniem a październikiem 1939 roku.
– Gdynia liczyła przed wojną sto dwadzieścia siedem tysięcy mieszkańców. Wysiedlono z niej osiemdziesiąt procent, czyli około 100 tysięcy mieszkańców – mówi Benedykt Wietrzykowski, prezes Stowarzyszenia Gdynian Wysiedlonych.
Niemcy planowali przejąć port i stocznię gdyńską, dlatego niezbędne było usunięcie z miasta większości polskich mieszkańców. Wysiedlenia przeprowadzano we wczesnych godzinach rannych. Na opuszczenie domów Niemcy dawali gdynianom zaledwie piętnaście minut. Później w bydlęcych wagonach wywożono ich w nieznanym kierunku.
– Z mieszkań wyrzucono nas 15 października. Mieszkałem w trzecim bloku na ulicy Śląskiej 51 w Gdyni. Można było zabrać ze sobą tylko jeden węzełek. Jechaliśmy tydzień czasu po prostu w nieznane. Wylądowaliśmy w Rogoźnie Wielkopolskim na poddaszu w strasznych warunkach, gdzie śnieg leciał przez ściany i przez sufity – wspomina Andrzej Krainiak.
Część Gdynian trafiła do obozów koncentracyjnych.
– Ja akurat byłem więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross – Rosen. Co najciekawsze, w niemieckich dokumentach, które znalazłem, nie tylko jesteśmy wszyscy wpisani, ale każdy jeden ma wpisane ,,DJ”. Z początku nie wiedziałem, co to znaczy (…). I tu należy zadać sobie pytanie: ile tysięcy Polaków w ten sposób zostało puszczonych przez komory gazowe? – mówi Andrzej Krainiak.
W maju 1945 roku Gdynianie wrócili do swoich domów. Jednak tu nie zostało nic.
– Gdynia była rozrabowana, zniszczona, rozkradziona. Później wojska radzieckie dokończyły tego zniszczenia na terenie Polski – przypomina Benedykt Wietrzykowski.
O tamtych tragicznych wydarzeniach mieszkańcom Gdyni przypomina pomnik przedstawiający kobietę niosącą niewielki bagaż, jej syna i córkę oraz psa, którego rodzina musi zostawić. Został on odsłonięty w zeszłym roku.
TV Trwam News/RIRM