Opole: 95. rocznica powstania I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech
Przed pomnikiem Bojowników o Polskość Śląska Opolskiego odbyły się w niedzielę uroczystości z okazji 95. rocznicy powołania I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech.
W stolicy regionu, na placu przed pomnikiem, w asyście kompanii honorowej wojska, zebrali się przedstawiciele środowisk spod znaku Rodła, parlamentarzyści oraz przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, by upamiętnić 95 rocznicę powołania I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech z siedzibą w Opolu.
Zdaniem senatora Jerzego Czerwińskiego (PiS), trudno przecenić znaczenie działalności Związku Polaków w Niemczech w procesie odbudowy państwa polskiego po 1918 roku i utrzymania więzi z Polską tysięcy żyjących poza jej granicami Polaków.
„W Europie mamy do czynienia ze zjawiskiem pisania historii na nowo. Tym bardziej należy pamiętać i przypominać wszystkim o istnieniu i wkładzie Polaków związanych ze Związkiem Polaków w Niemczech w istnienie naszego państwa. Oni także doskonale wpisują się w obchody stulecia odzyskania niepodległości i jestem przekonany, że ich rola zostanie w należyty sposób zaznaczona” – powiedział senator Czerwiński.
Związany ze środowiskami Rodłaków prof. Franciszek Marek w rozmowie z PAP przypomniał rolę Pięciu Prawd Polaków, ogłoszonych przez ZPwN.
„To narodowa świętość. Te pięć prawd nawet naszych zaborców nie obrażały. Ich wartość można porównać jedynie z dekalogiem. Dobrze, że dzisiaj nadal o nich mówimy, bo w żadnym stopniu nie straciły na aktualności. I pamiętajmy, że Opole nie wybrano na siedzibę I Dzielnicy ZPwN przypadkowo. Moim zdaniem był to akt uznania faktu, że Polacy na Śląsku nie byli Polonią, czyli ludźmi napływowymi. Dla nich ta ziemia była ojcowizną, co także dzisiaj należy przypominać” – podkreślił prof. Franciszek Marek.
Związek Polaków w Niemczech powstał 22 sierpnia 1922 roku jako spadkobierca wszystkich organizacji Polaków żyjących na dawnych terenach zaboru pruskiego i w Niemczech. Organizacja prowadziła działalność kulturalną, społeczną i gospodarczą, dbając zarówno o liczącą wówczas milion osób mniejszość polską, jak i starając się reprezentować wobec władz niemieckich interesy innych mniejszości narodowych. ZPwN miał swoich reprezentantów we władzach różnych szczebli.
Z jego inicjatywy powstał m.in. Związek Spółdzielców Polskich i Związek Polskich Towarzystw Szkolnych. Od 1933 roku symbolem ZPwN był znak Rodła. Związek działał na terenie całych Niemiec, podzielonych na pięć dzielnic. Według danych z pierwszych lat działalności, w Dzielnicy I z siedzibą w Opolu, obejmującej tzw. Śląsk Opolski, czyli część Górnego Śląska, która po plebiscytach przypadła Niemcom, Związek skupiał ponad 5 tysięcy członków. Organizacja została zdelegalizowana przez władze Niemiec w 1940 roku, a jej działacze padli ofiarą represji. Wielu z nich Niemcy zamordowali, ponad tysiąc uwięzili w obozach koncentracyjnych. ZPwN wznowił działalność na terenie Niemiec już w 1945 roku i działa do dziś.
PAP/RIRM