Instytut Pileckiego opublikował Listę Ładosia

Lista Ładosia, którą opublikował Instytut Pileckiego, to naukowo opracowany imienny spis 3262 posiadaczy paszportów latynoamerykańskich wystawionych osobom pochodzenia żydowskiego w okresie Holokaustu przez Poselstwo RP w Szwajcarii we współpracy z organizacjami żydowskimi. Lista dokumentuje podejmowane na masową skalę wysiłki polskich dyplomatów, by uratować jak najwięcej Żydów zagrożonych ludobójczymi działaniami nazistowskich Niemiec.

Lista Ładosia to jeszcze jeden dowód na to, że Polska jako wspólnota polityczna i społeczna zdała egzamin w najtrudniejszych latach II wojny światowej – ocenił wicepremier, szef MKiDN Piotr Gliński, który dziś w Warszawie wziął udział w prezentacji Listy Ładosia.

„To jest jeszcze jeden dowód na to, że Polska jako państwo, Polska jako wspólnota polityczna, jako społeczeństwo w czasie drugiej wojny światowej – poddana próbie najwyższej rangi, najtrudniejszej próbie – można powiedzieć w większości zdecydowanie zdała ten egzamin. I to jest jeszcze jeden dowód na działalność polskiego państwa, bo to polscy dyplomaci zorganizowali tę akcję wraz ze środowiskiem żydowskim. To była wspólna praca” – powiedział Piotr Gliński.

Z udziałem wicepremiera @PiotrGlinski, wiceminister M. #Gawin, dyr. @InstPileckiego, Muzeum Getta Warszawskiego, ambasadora @PLinSwitzerland @JakubKumoch oraz wiceprezesa @ipngovpl rozpoczyna się konferencja, podczas której po raz pierwszy zostanie zaprezentowana #ListaŁadosia pic.twitter.com/k29pjEDAkb

— Ministerstwo Kultury (@MKiDN_GOV_PL) December 12, 2019

Lista Ładosia powstała wyłącznie na podstawie źródeł; bez naukowej weryfikacji wydarzeń nie da się opowiadać o historii – podkreślił dyrektor Instytutu Pileckiego Wojciech Kozłowski podczas prezentacji listy – spisu ratowanych w latach 40. przez polskich dyplomatów Żydów.

„Dzisiejsze wydarzenie jest o tyle wyjątkowe, że jest pokazaniem wielkiej pracy naukowej, która została wykonana w ciągu ostatnich 18 miesięcy” – powiedział Wojciech Kozłowski, przypominając podczas prezentacji Listy Ładosia historię badań nad nią, a także najważniejsze wydarzenia z działalności Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego na rzecz upamiętniania losów polskich obywateli, którzy byli ofiarami totalitarnych represji.

„Półtora roku temu, na samym początku działalności Instytutu Pileckiego pani minister Magdalena Gawin wykonała do mnie telefon mówiąc, że doktor Jakub Kumoch pracuje nad Listą Ładosia i potrzebuje wsparcia Instytutu w naukowym opracowaniu tejże listy. Przez 18 miesięcy nasz blisko 10-osobowy zespół, a w szczególności Monika Maniewska i Bartłomiej Zygmunt razem z doktorem Jakubem Kumochem i Jędrzejem Uszyńskim prowadzili prace, której zwieńczeniem jest dzisiejsza publikacja – Lista Ładosi. Na liście znajdują się nazwiska 3262 spośród blisko 10 tysięcy Żydów, których próbowali ratować polscy dyplomaci z Berna. Nie da się prowadzić badań, polityki historycznej i opowiadać historii opartej na prawdzie bez źródeł. Ta praca, którą prezentujemy, jest wyłącznie oparta na źródłach” – mówił Wojciech Kozłowski, zapowiadając także dalsze badania dotyczące losów żydowskich posiadaczy paszportów wystawianych przez grupę Aleksandra Ładosia.

#ListaŁadosia została opublikowana! Jest dostępna pod adresem: https://t.co/lxsluHkNWt

Po przeprowadzeniu dwuletnich badań archiwistycznych, naukowcy uzyskali listę 3 262 osób, które otrzymały „paszporty życia” od Grupy Ładosia. pic.twitter.com/LfDliDaKeG

— Instytut Pileckiego (@InstPileckiego) December 12, 2019

Z kolei Piotr Gliński podkreślił także naukowy charakter publikacji Instytutu Pileckiego.

„To prezentacja już zweryfikowanej naukowo Listy Ładosia; wiedzieliśmy, że taka akcja miała miejsce, mieliśmy wiele dowodów, pokazywaliśmy paszporty i zeznania świadków i zresztą część z nich żyje” – mówił szef MKiDN, przypominając, że dzięki publikacji znane są także losy ratowanych Żydów; część z nich przeżyła wojnę, inni jednak zginęli, jest także grupa osób, których losy są nieznane.

„W tych kwestiach najważniejsza jest rzetelność naukowa oparta o pracę naszych archiwistów, naukowców i dzisiaj jest pierwszy owoc tej pracy, dowód na to, jak przebiegała ta akcja pomocy dla osób zagrożonych Holokaustem” – dodał wicepremier i minister kultury.

Co najmniej od początku 1941 r. aż do końca 1943 r. członkowie grupy Ładosia nielegalnie kupowali, sporządzali i dostarczali osobom zagrożonym Holokaustem sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru, które co do zasady chroniły ich właścicieli przed wywózką do obozów śmierci na terenach okupowanych przez III Rzeszę Niemiecką. Według różnych szacunków – jak dowiadujemy się z publikacji Instytutu Pileckiego – grupa Ładosia wystawiła ok. 4–5 tys. takich dokumentów, a akcja paszportowa mogła objąć nawet do 10 tys. osób.

Grupa Ładosia–polscy dyplomaci i przedstawiciele organizacji żydowskich, którzy na masową skalę organizowali i produkowali południowoamerykańskie paszporty. Z Berna trafiały do europejskich Żydów zagrożonych Zagładą. Szacuje się, że wystawiono nawet 10 tys. „paszportów życia”! pic.twitter.com/89K1nc5GMS

— Instytut Pileckiego (@InstPileckiego) December 10, 2019

Lista Ładosia, która powstała pod redakcją naukową ambasadora Polski w Szwajcarii dr. Jakuba Kumocha, została opracowana i wydana przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego. Prace badawcze prowadzili wspólnie pracownicy Ambasady RP w Bernie i Instytutu Pileckiego, przy wsparciu ekspertów z Instytutu Pamięci Narodowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Prace nad listą wspierało również wielu badaczy i działaczy żydowskich z Holandii, Izraela, USA, Francji i innych krajów.

Lista Ładosia jest dostępna [TUTAJ].

PAP