37. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych
Mija 37 lat od podpisania w sali BHP Stoczni Gdańskiej Porozumień Sierpniowych, które pozwoliły na powstanie NSZZ „Solidarność” – pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.
Podpisanie porozumień w Gdańsku 31 sierpnia 1980 r. między komisją rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym i powstanie Solidarności stało się jednocześnie początkiem przemian 1989 r.: obalenia komunizmu i końca systemu pojałtańskiego.
Z okazji rocznicy przed bramą stoczni szczecińskiej odbędą się dziś uroczystości, w których wezmą udział: wicepremier, minister kultury Piotr Gliński i szefowa Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska – poinformował PAP Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego.
Obchody rozpoczną się w środę o godz. 10 Mszą świętą w intencji ludzi pracy w Bazylice Archikatedralnej pw. św. Jakuba w Szczecinie. Punktualnie w samo południe odbędą się uroczystości przed bramą główną Stoczni Szczecińskiej. Rozpocznie je sygnał syreny stoczniowej. Potem zebrani pod pomnikiem Ofiar Grudnia ’70, odmówią modlitwę „Anioł Pański”. Zaplanowano okolicznościowe przemówienia. Złożone zostaną kwiaty.
Wieczorem w Hotelu Wulkan zaplanowano pokaz filmu „Robotnicy’80”, w reżyserii Andrzeja Chodakowskiego i Andrzeja Zajączkowskiego, zorganizowany przez szczeciński oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Po projekcji odbędzie się dyskusja dotycząca codzienności szczecińskiego strajku z 1980 r. Wezmą w niej udział uczestnicy wydarzeń sprzed 37 lat m.in. Stefan Kozłowski, Łucja Plaugo, Tomasz Zieliński i Mieczysław Ustasiak. Panel dyskusyjny poprowadzi historyk dr Sebastian Ligarski.
W sobotę na placu Solidarności odbędzie się druga edycja koncertu „Sierpniowe Przełomy”. Muzyczny hołd uczestnikom strajków 1980 r. złoży orkiestra Opery na Zamku pod dyrekcją Jerzego Wołosiuka.
W programie znalazły się m.in. tematy muzyczne z filmów „Noce i dnie”, „Smugi cienia” oraz „Ogniem i mieczem”. Słuchacze usłyszą również „Mury” Jacka Kaczmarskiego oraz „Sen o Victorii” z repertuaru zespołu Dżem.
Koncert plenerowy na dachu Centrum Dialogu Przełomy poprowadzi krytyk filmowy Tomasz Raczek.
Organizatorem wydarzenia jest Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego i Opera na Zamku w Szczecinie. Partnerem jest Muzeum Narodowe w Szczecinie.
30 sierpnia 1980 r. podpisano Porozumienia Szczecińskie, kończące strajki 1980 r. na Pomorzu Zachodnim. Było to pierwsze z porozumień zawartych pomiędzy strajkującymi robotnikami a rządem. Następnego dnia w Gdańsku przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS) Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali porozumienie gdańskie.
Porozumienia Sierpniowe doprowadziły do powstania NSZZ „Solidarność” – pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej – i stały się początkiem przemian z 1989 roku – obalenia komunizmu i końca systemu jałtańskiego. Strajkujący wywalczyli też m.in. na prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970 oraz ograniczenie cenzury.
PAP/RIRM