Świadkowie świętości

Przesłuchiwanie świadków jest zadaniem delegata biskupiego, któremu towarzyszą promotor wiary, nazywany dawniej „advocatus diaboli”, i notariusz. Do spotkania świadka z delegatem dochodzi zwykle w siedzibie trybunału. Niektórym kategoriom świadków kodeks kanoniczny przyznaje prawo wyboru miejsca przesłuchania. Jest tak w przypadku biskupów, kardynałów i przywódców państw, jeżeli ustawodawstwo państwowe przyznaje im to prawo. Bywa również, że wiek lub stan zdrowia świadka uniemożliwia mu stawienie się w siedzibie trybunału.

W takich sytuacjach komisja przesłuchująca sama udaje się na miejsce wskazane przez świadka bądź prosi o pomoc trybunał diecezjalny właściwy dla jego miejsca zamieszkania. Trybunał poproszony o dokonanie przesłuchania nazywa się pomocniczym lub rogatoryjnym.

Wielu świadków w procesie beatyfikacyjnym Jana Pawła II mieszka w Polsce. Pomocy w zebraniu ich zeznań udzielił trybunałowi rzymskiemu specjalnie powołany trybunał rogatoryjny ustanowiony w diecezji krakowskiej. Jego prace rozpoczęły się 4 listopada ubiegłego roku uroczystą sesją w katedrze na Wawelu, w czasie której zostali zaprzysiężeni członkowie trybunału. Prace komisji krakowskiej, dzięki profesjonalizmowi jej członków i stosunkowo niewielkiej liczbie świadków, przebiegły bardzo sprawnie i już na wiosnę bieżącego roku wyniki jej działalności zostały przekazane do Rzymu, gdzie dołączono je do reszty materiałów procesowych.

Warto przypomnieć, że ten krakowski nie był jedynym procesem rogatoryjnym podjętym w ramach postępowania beatyfikacyjnego Jana Pawła II. Podobnego wyboru dokonano także przy gromadzeniu zeznań niektórych świadków mieszkających na terytorium Stanów Zjednoczonych.

Sprawność trybunałów lokalnych to zasadnicza trudność, jaka pojawia się w procesie rogatoryjnym. Nie zawsze bowiem dysponują one odpowiednimi możliwościami kadrowymi i organizacyjnymi. Dlatego wielokrotnie – z punktu widzenia ekonomii procesowej – korzystniejsze jest przesłuchanie świadka bezpośrednio przez komisję rzymską w ramach sesji wyjazdowej.