Jesteśmy w stanie to zrobić

Możemy po tej kadencji zostawić solidniejsze – bo konstytucyjne – gwarancje prawa do życia

Z marszałkiem Sejmu Markiem Jurkiem rozmawia Magdalena M. Stawarska

W tym tygodniu czeka nas jedno z najważniejszych głosowań w tej kadencji Sejmu dotyczące zmian w Konstytucji w zakresie ochrony życia człowieka. Kiedy będzie ono miało miejsce?

– Komisja zbiera się dzisiaj i będzie jeszcze opiniować poprawki, dlatego proponowałbym głosowanie w tej sprawie jutro rano, ale jeszcze będziemy rozmawiać o tym terminie na Konwencie Seniorów.

Panie Marszałku, widział już Pan ekspertyzy dotyczące nowej poprawki złożonej na ostatnim posiedzeniu Sejmu przez klub Prawa i Sprawiedliwości?

– Przed chwilą dotarły do mnie te ekspertyzy, jeszcze ich szczegółowo nie przeczytałem.

Wstępne opinie prawne dotyczące zapisu, który powstał z inicjatywy prezydenta, były bardzo krytyczne. Jeśli ekspertyzy konstytucjonalistów potwierdzą te opinie, czy kierownictwo partii jest w stanie wycofać tę propozycję?

– Ekspertyzami zajmie się nadzwyczajna komisja konstytucyjna. Na pewno zastrzeżenia będą poważnie rozważone. Natomiast od początku jestem zwolennikiem zasady, że nie ma konkursu projektów, ale konieczna jest praca dla zbudowania większości konstytucyjnej w Sejmie dla konstytucyjnych gwarancji prawa do życia.

Co chciałby Pan powiedzieć parlamentarzystom przed tym głosowaniem?

– Możemy po tej kadencji zostawić solidniejsze – bo konstytucyjne – gwarancje prawa do życia, od tych, które zastaliśmy. Mamy obowiązek to zrobić, by ustawowa ochrona życia nie została zburzona tak jak w roku 1996, co próbowano powtórzyć jeszcze trzy lata temu. Według części konstytucjonalistów, na przykład prof. Eleonory Zielińskiej, Konstytucja nie uznaje praw człowieka – dziecka przed urodzeniem, trzeba więc tę lukę wypełnić. Prawa człowieka wymagają gwarancji konstytucyjnych, a nauczanie Jana Pawła II o cywilizacji życia to nie utopia, ale realistyczne orędzie moralno-społeczne. Możemy je realizować.

Nasza postawa byłaby też cennym głosem dla Europy…

– Rzecz ma doniosły wymiar europejski. Dotyczy rozumienia praw człowieka – czy będą opierać się na powszechnych gwarancjach uznających wspólną nam naturę i godność ludzką, tak jak uczył Jan Paweł II, czy też będą pozbawioną treści ideologią legitymującą każde roszczenie, za którym stoi siła. Brak wyraźnych gwarancji konstytucyjnych dla praw dzieci przed urodzeniem jest wyraźną luką prawną. Nasze stanowisko niewątpliwie będzie bardzo wyraźnym głosem w debacie europejskiej – nie poprzez pouczenia, ale przez praktyczne tworzenie dobrych instytucji dla cywilizacji życia. Ogromnym wsparciem jest nauczanie naszego Papieża Benedykta XVI, który działania na rzecz prawa do życia wskazał w „Sacramentum caritatis” jako szczególny, stanowy obowiązek polityków.

A co powie Pan posłom, którzy wahają się co do zmiany Konstytucji, gdyż obawiają się jednoczesnej zmiany ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży?

– Nie można przeciwstawiać norm konstytucyjnych ustawom, bo są to dwa poziomy prawa, które nie konkurują, ale wzajemnie się uzupełniają. Konstytucyjne gwarancje praw mają chronić wolność narodu i praw ludzi na wypadek złych rządów. Mamy obowiązek chronić Polskę przed ideologią aborcjonistyczną właśnie poprzez gwarancje konstytucyjne.

Chcę też przypomnieć, że proponowałem przywódcom pięciu stronnictw zawarcie paktu politycznego na temat obecnej ustawy, gwarantującego w określonym czasie niedokonywanie w niej zmian. Natomiast odrzucenie zmian w Konstytucji będzie prowadzić do sporu na polu ustawowym, tym bardziej że pozostawi nam pole bardzo niestabilne prawnie.

Przed chwilą powiedział Pan: „jesteśmy w stanie to zrobić”. Jest Pan przekonany, że również Platforma Obywatelska jest w stanie poprzeć zmiany konstytucyjne w zakresie ochrony życia człowieka?

– To kwestia dobrej woli, nie możliwości. PO opowiadała się za wartościami chrześcijańskimi w konstytucji europejskiej. Bronisław Komorowski w czasie konsultacji mówił, że PO generalnie popiera zasadę ochrony życia poczętego. Powinni więc poprzeć uznanie, że wymóg ochrony życia wynika z porządku praw człowieka. Chciałbym, żeby kierownictwo Platformy rozważyło zmianę dotychczasowego stanowiska kwestionującego zmiany konstytucyjne. Na razie decyzję w tej sprawie PO pozostawia poszczególnym posłom, ale wielu z nich już głosowało za podjęciem prac w tej sprawie.

Dziękuję za rozmowę.