Jestem ciekaw, czym dysponują polscy prokuratorzy

Z mecenasem Bogdanem Borkowskim rozmawia Paweł Tunia

Prokuratorzy mogą odmówić wglądu w akta śledztwa?
–
Rodzina ma prawo wglądu w akta śledztwa, a dokładniej osoby, które uzyskały
status pokrzywdzonych. Prokurator może wyłączyć czy zastrzec wyrażenie takiej
zgody i uzależnić to od dobra śledztwa. Jeżeli ma przeprowadzić jakieś czynności
procesowe czy przesłuchać pokrzywdzonych albo inne osoby w charakterze świadków
i uznałby, że udostępnienie akt może szkodzić śledztwu, to wówczas wyjątkowo
mógłby odmówić udostępnienia akt, ale w pozostałych sytuacjach musi te akta
udostępnić. Jeśli wszyscy pokrzywdzeni złożą wnioski, to na pewno nie będzie się
to odbywało w sposób jednoczesny, tylko prokurator będzie musiał wyznaczać
terminy dla przejrzenia akt.

Dlaczego ważne jest uzyskanie statusu osoby
pokrzywdzonej?
– W tej chwili postępowanie toczy się w sprawie, a
nie przeciwko określonej osobie. Rodzina, znając przebieg dotychczasowego
śledztwa, może składać wnioski procesowe bądź to o przesłuchanie świadków, bądź
to o wykonanie pewnych czynności procesowych, jak ekspertyza, sekcja zwłok,
eksperyment procesowy. Pokrzywdzony może składać takie wnioski na równych
prawach z innymi stronami. Ale rodzina może się także sprzeciwiać wykonaniu
pewnych czynności, jak chociażby uznaniu, że pewne przedmioty należące do ofiar
nie są dowodem w sprawie. Rodzina może zająć odmienne stanowisko i sprzeciwić
się utylizacji bądź zniszczeniu pewnych dowodów, jeśli zdecyduje, że to jest za
wczesny etap do podejmowania takich działań. Może też domagać się wydania
niektórych dowodów, jeżeli okażą się one zbędne, a dla rodziny mogą stanowić
ważną pamiątkę po osobie zmarłej.

Istnieją różnice w procedurze udostępniania akt przez prokuraturę
wojskową i cywilną?
– W zasadzie nie ma żadnej różnicy. Dobro
śledztwa jest decydujące, natomiast prokurator mógłby się powoływać na tajemnicę
państwową, podejmując decyzję. Jednak w sytuacji, kiedy wszystkimi śladami i
dowodami dysponuje prokuratura obcego państwa, trudno byłoby powoływać się na
tajemnicę państwową, aczkolwiek każdy przypadek powinien być indywidualnie
rozpatrywany. Osobiście jestem ciekaw, czym dysponują prokuratorzy w śledztwie
prowadzonym w Polsce, czy wykonują jakieś czynności procesowe, czy ograniczają
się do oczekiwania na dokumenty śledztwa rosyjskiego.

Dziękuję za rozmowę.