Student na praktykach

Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu w ramach programu Erasmus zapewnia studentom kulturoznawstwa zagraniczne praktyki zawodowe m.in. w Muzeum Polskim w Rapperswilu w Szwajcarii.

To muzeum działa nieprzerwanie od czasów utworzenia go przez powstańca listopadowego hrabiego Władysława Platera w 1870 roku. Prowadzone jest i utrzymywane przez polskich emigrantów i Szwajcarów zatroskanych o zachowanie pięknej spuścizny polskiej kultury.

Skarby kultury

Po klęsce Powstania Styczniowego, dzięki darom napływającym z całego świata, muzeum uzyskało rangę Polskiego Muzeum Narodowego. Rapperswil stał się ośrodkiem ochrony polskiej kultury, koordynującym poczynania polityczne zmierzające do odzyskania przez Polskę niepodległości.

To w tej placówce zgromadzono liczne portrety i popiersia narodowych bohaterów oraz twórców polskiej kultury. W gablotach muzealnych eksponowano pamiątki i przedmioty osobiste po Tadeuszu Kościuszce, Adamie Mickiewiczu oraz liczne pamiątki po powstańcach styczniowych. W muzeum mieściła się kolekcja kilkuset obrazów, rysunków i rzeźb wybitnych zachodnioeuropejskich mistrzów, przedstawicieli szkoły holenderskiej, flamandzkiej, niemieckiej, włoskiej, francuskiej, w tym dzieła przypisywane P.P. Rubensowi i A. Van Dyckowi oraz najbardziej cenionych polskich twórców.

Ekspozyty muzealne były tylko częścią ośrodka polskości w Szwajcarii. Brakowało sfery sacrum, która jeszcze bardziej zmotywowałaby Polaków w dążeniach do odzyskania niepodległości. W tej sytuacji w oddzielnej wieży prochowej wybudowano kaplicę, w której została umieszczona urna z sercem Tadeusza Kościuszki.

Wspólne tradycje

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1927 roku rapperswiliana zostały przewiezione do Warszawy, gdzie wzbogaciły kolekcję nowo utworzonej Biblioteki Narodowej. Niestety, większość z nich zostało utraconych i zniszczonych w czasie II wojny światowej.

Obecnie muzeum w Rapperswilu dokumentuje wielowiekową historię związków polsko-szwajcarskich, działalność Szwajcarów w Polsce i Polaków w Szwajcarii. Przedstawia polską kulturę i historię oraz tradycje walk Polaków o wolność. Szczególne miejsce zajmuje historia 2. Dywizji Strzelców Pieszych internowanych w Szwajcarii. Oprócz galerii malarstwa przedstawiony jest wkład Polaków w kulturę materialną i duchową Szwajcarii. Muzeum organizuje regularnie koncerty, wieczory autorskie i konferencje. Przy placówce powstała też biblioteka, której historia nierozerwalnie łączy się z historią muzeum. Bardzo cenny jest zbiór kartograficzny – ponad 1000 egzemplarzy starych map ziem polskich.

Muzeum posiada również cenne archiwa. W Rapperswilu swoje prywatne kolekcje złożyli bowiem m.in. Józef Mackiewicz, Jerzy Stempowski, Michał i Karol Potuliccy, rodzina Sapiehów. Archiwum zbiera dokumenty dotyczące internowanych żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych oraz Polaków żyjących i działających w Szwajcarii – m.in. Halszki i Kazimierza Vincenzów, Krystyny Marek.

Przyjemne z pożytecznym

Jako absolwent studiów kulturoznawczych pierwszego stopnia w WSKSiM, a obecnie student studiów magisterskich na kierunku politologia, niedawno zakończyłem trzymiesięczny staż w tym pięknym i często niedocenianym przez Polaków miejscu. Czasu spędzonego nad Jeziorem Zuryskim, skąd roztacza się przepiękny widok na Alpy, nie można zapomnieć. Dzięki uprzejmości pani dyrektor oraz pracowników Muzeum Polskiego miałem możliwość zdobycia doświadczeń zawodowych przy elektronicznej archiwizacji zbiorów muzealnych, poznania kultury Szwajcarii oraz warunków pracy w instytucji emigracyjnej.

Praca, którą wykonywałem, polegała w znacznej mierze na inwentaryzacji i opisie grafik z kolekcji Tadeusza Szmitkowskiego i Kazimierza Pacewicza. Dzięki temu został utworzony inwentarz rodzajowy grafik i rycin przechowywanych w Muzeum Polskim w Rapperswilu. Ponadto mogłem doskonalić warsztat przewodnika po muzeum, oprowadzając gości i turystów z całego świata.

Do innych ciekawych zajęć mogę również zaliczyć pomoc pracownikom IPN z Warszawy w digitalizacji spuścizny Jerzego Stempowskiego czy opracowywanie i porządkowanie wraz z pracownikami Polskiej Akademii Nauk i Towarzystwa Polskich Archiwistów spuścizny Kazimierza i Halszki Vincenzów oraz 2. Dywizji Strzelców Pieszych. Muzeum umożliwiło mi również udział wraz z grupą studentów niemieckojęzycznych z Monachium w wykładach na Uniwersytecie Zuryskim.

Czas spędzony w Szwajcarii był dla mnie przede wszystkim okresem poznania wielkiego dorobku polskiej kultury poza granicami kraju. To muzeum jest bez wątpienia ważnym ośrodkiem kultywowania tradycji i umacniania polskiej tożsamości narodowej, dlatego warto dołączyć do grona Towarzystwa Miłośników Polskiego Muzeum w Rapperswilu. Więcej informacji można uzyskać, odwiedzając stronę internetową muzeum: www.muzeum-polskie.org.

Radosław Pawłowski student II roku studiów magisterskich w WSKSiM