W Toruniu oddano hołd bohaterskim Polakom ratujących Żydów pod okupacją niemiecką

W sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu uczczono pamięć Polaków, którzy w czasie II wojny światowej – często z narażeniem życia własnego i swoich bliskich – ratowali ludność żydowską przed niemieckim okupantem.

24 marca obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Hołd bohaterom oddano w sobotę w toruńskim sanktuarium, które jest miejscem szczególnego uhonorowania naszych rodaków.

– W Sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu jest szczególne miejsce. Tam na granitowych tablicach wypisane są imiona i nazwiska 1222 Polaków, którzy zostali zamordowani przez Niemców, dlatego że ukrywali Żydów – swoich bliskich, sąsiadów, przyjaciół. Okupant niemiecki za to „przestępstwo” tylko w Polsce karał śmiercią – zaznaczył o. Jan Król CSsR.

Podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką uczczono tych, którzy za człowieczeństwo zapłacili najwyższą cenę. pic.twitter.com/6JvKLTToGm

— Monika Kanabrodzka (@MKanabrodzka) March 26, 2022

Centralnym punktem obchodów była uroczysta Msza św., której przewodniczył biskup senior diecezji toruńskiej, ks. bp Andrzej Suski. Polacy ratujący Żydów byli siewcami pokoju. Dziś również nimi są, pomagając ofiarom wojny na Ukrainie.

– Bogu niech będą dzięki za to, że jako naród, który doświadczył okropności wojny, potrafimy szeroko otworzyć serca dla sióstr i braci z sąsiedniej Ukrainy, którzy teraz przezywają dramat wojny – mówił ks. bp Andrzej Suski.

Po Eucharystii uczestnicy uroczystości przeszli do Kaplicy Pamięci, gdzie odbyło się sympozjum zatytułowane: „Godni Synowie Ojczyzny”. O roli mieszkańców polskiej wsi w ratowaniu ludności żydowskiej podczas niemieckiej okupacji mówił wiceprzewodniczący Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej, poseł Jan Krzysztof Ardanowski.

– Wielu Żydów szukało ratunku na polskiej wsi i go otrzymywali. Ludzie przyjmowali ich pod swój dach, do swoich mieszkań, często do kryjówek budowanych w budynkach inwentarskich – przypomniał Jan Krzysztof Ardanowski.

O fenomenie wielkich serc Polaków ratujących Żydów mówił prezes Instytutu Pamięci Narodowej, dr Karol Nawrocki. Przytoczył on historię rodziny Baranków, która za pomoc ludności żydowskiej została rozstrzelani przez Niemców w marcu 1943 roku. To Samarytanie czasu wojny, o których pamięć nie zaginie – zadeklarował prezes Instytutu.

– Chciałem Państwa wszystkich przekonać, że IPN (…) nie pozwoli zapomnieć o ofierze polskiego narodu zarówno na poziomie memoratywnym (dwa dni temu odsłoniliśmy tablicę poświęconą rodzinie Baranków), ale także edukacyjnym i naukowym – powiedział dr Karol Nawrocki.

List do uczestników sympozjum skierował szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jan Józef Kasprzyk. Odczytał go Wojciech Niemiec.

– Dziś świat przypomniał sobie, że jesteśmy empatycznym narodem. Faktycznie, miliony naszych rodaków wyciągają ręce do sąsiadów ze Wschodu dotkniętych rosyjską agresją. Pomyślmy teraz, jak wielkie pokłady empatii musieli mieć Polacy 80 lat temu, gdy decydowali się pomóc żydowskim sąsiadom. Wtedy nie był to tylko odruch serca. To była decyzja, która zaważyć mogła na losach rodziny i całego otoczenia – wskazał Jan Józef Kasprzyk.

Podczas uroczystości miało miejsce odsłonięcie i poświecenie kolejnych tablic z nazwiskami bohaterskich Polaków ratujących Żydów pod niemiecką okupacją.

Chcąc ocalić życie innych – oddali własne. W Kaplicy Pamięci, znajdującej się w toruńskim sanktuarium, odsłonięto tablicę z kolejnymi nazwiskami bohaterskich Polaków ratujących Żydów przed Niemcami. Na ścianach kaplicy upamiętniono dotychczas 1222 osoby. pic.twitter.com/XSiMIqOZkE

— Monika Tomaszek (@MonikaaaBilska) March 26, 2022

Następnie zaprezentowano III tom książki „Godni synowie naszej Ojczyzny” o polskich Sprawiedliwych, będącej odpowiedzią na apel dyrektora Radia Maryja, o. dr. Tadeusza Rydzyka CSsR, skierowany do słuchaczy katolickiej rozgłośni o nadsyłanie świadectw o polskich sprawiedliwych.

– W książce znajdziemy historię Polaków, którzy nie zważając na grożące im śmiertelne niebezpieczeństwo, ratowali swoich braci, Żydów – mówiła Katarzyna Cegielska z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Nazwiska polskich bohaterów ratujących Żydów upamiętniono także na tablicach znajdujących się w toruńskim Parku Pamięci.