Senat z poprawkami przyjął ustawę ułatwiającą wypłatę odszkodowań wz. z reprywatyzacją

Senat przyjął w piątek ustawę usprawniającą wypłatę odszkodowań lokatorom poszkodowanym w wyniku reprywatyzacji, wprowadzając do niej szereg poprawek. Dotyczą one m.in. zawężenia katalogu przesłanek uniemożliwiających reprywatyzację.

Za ustawą wraz z poprawkami głosowało 95 senatorów, nikt nie zagłosował przeciwko, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Łącznie Senat przyjął 19 z 23 głosowanych poprawek, duża część z nich została przyjęta minimalną większością głosów. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Ustawę – nowelizującą m.in. ustawy o komisji weryfikacyjnej oraz o gospodarce nieruchomościami – Sejm uchwalił w sierpniu. Oprócz usprawnienia wypłaty odszkodowań zakłada ona m.in. zakaz reprywatyzacji budynków z lokatorami. Znacznie rozszerzono też katalog przesłanek, które uniemożliwiają reprywatyzację, dodając m.in. przypadek zajmowania lokalu przez lokatora, a także np. położenie gruntu w ramach terenów rekreacyjno-wypoczynkowych lub przeznaczenie lub wykorzystanie nieruchomości na cele użyteczności publicznej.

Wprowadzone przez Senat poprawki zakładają m.in. zawężenie tego katalogu przesłanek uniemożliwiających reprywatyzację i wykreślenie niektórych z punktów dodanych na mocy nowelizacji do ustawy. Wykreślone zostały nieprecyzyjne zdaniem wnioskodawców przesłanki, takie jak ta mówiąca o niemożności pogodzenia oddania gruntu w użytkowanie wieczyste z prawidłowym ukształtowaniem stosunków sąsiedzkich. Wykreślono też przesłankę o przeznaczeniu nieruchomości na cele nauki lub oświaty. Z zakazu reprywatyzacji budynków z lokatorami wyłączone zostały też domy jednorodzinne. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów reprywatyzacja gruntu jest możliwa, gdy przesłanka do odmowy zwrotu występuje jedynie na jego niewielkiej części.

Ponadto poprawki zakładają, że uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi na decyzję komisji, która uchyla lub unieważnia decyzję reprywatyzacyjną, nie wstrzymuje wykonania skutków prawnych decyzji komisji do czasu uprawomocnienia się wyroku.

„Nieprzyjęcie zaproponowanego przepisu, w przypadku uwzględnienia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie skargi na decyzję Komisji, skutkuje utratą przez m.st. Warszawa (lub Skarb Państwa) legitymacji do zarządzania budynkiem oraz pozbawia lokatorów podstawy prawnej do płacenia na rzecz m.st. Warszawy (lub Skarbu Państwa) czynszu wynikającego z umowy najmu” – wskazano w uzasadnieniu tej zmiany.

Do ustawy wprowadzono także postulowaną już na etapie prac sejmowych przez Lewicę zmianę, która umożliwia lokatorom bycie stroną w postępowaniu przed komisją weryfikacyjną. Poprawki mają również ułatwić procedurę umorzenia postępowania dekretowego w momencie, gdy nie jest możliwe ustalenie części stron postępowania, a także ochronić miasto przed roszczeniami majątkowymi właścicieli budynków, doprecyzowując kwestię wypłat z Funduszu Reprywatyzacji.

Mimo pozytywnej rekomendacji komisji, Senat odrzucił zaś m.in. poprawkę, która miała wykreślić zapis, zgodnie z którym niemożliwe jest oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste ze względu na nabycie roszczenia od kuratora bezpodstawnie ustanowionego, od kuratora spadku lub z naruszeniem przepisów o dziedziczeniu.

Propozycja zmian w ustawach o komisji weryfikacyjnej oraz o gospodarce nieruchomościami złożona została w czerwcu br. przez klub PiS. Głównym jej założeniem było usprawnienie procedury przyznawania odszkodowań dla lokatorów. Zgodnie ze zmianą sprzeciw od decyzji komisji przyznających odszkodowanie lub zadośćuczynienie przysługiwać będzie jedynie lokatorom, ale już nie m.st. Warszawa.

Wszystkie decyzje zaskarżone dotychczas wyłącznie przez m.st. Warszawa mają być uznane za ostateczne i prawomocne. Środki, z których wypłacone będą odszkodowania oraz zadośćuczynienia, w terminie 14 dni od wejścia w życia ustawy przekazane mają zostać przez m.st. Warszawę na rachunek Funduszu Reprywatyzacji. W terminie 30 dni od wejścia w życie ustawy wypłacać ma je minister finansów.

Według innej z senackich poprawek doprecyzowano, że w przypadku śmierci osoby, której komisja przyznała odszkodowanie lub zadośćuczynienie, świadczenie wypłacane będzie na rzecz jej następców prawnych.

Podczas prac w Sejmie nad tymi regulacjami przewodniczący komisji weryfikacyjnej Sebastian Kaleta oceniał, że zmiany są bardzo dobrze przemyślane i konieczne do uchwalenia m.in. z tego powodu, że „m.st. Warszawa konsekwentnie odmawia wypłaty odszkodowań i zadośćuczynień warszawskim lokatorom tworząc czasami wręcz nieprawdopodobne interpretacje przepisów”. Za szybkimi pracami nad nowelizacją opowiedzieli się wówczas także przedstawiciele opozycji.

PAP