Rozbiórka pomnika żołnierzy Armii Czerwonej w Brzegu

W Brzegu w woj. opolskim trwa rozbiórka pomnika żołnierzy Armii Czerwonej. Usunięcia sowieckiego monumentu domagali się mieszkańcy, którzy wystosowali petycję do władz samorządowych. Prace rozbiórkowe finansuje IPN.

„Wczoraj w Brzegu rozpoczęto demontaż pomnika upamiętniającego armię sowiecką. Demontaż odbywa się po uzgodnieniach pomiędzy władzami samorządowymi a IPN. Usuwanie pomnika jest w całości finansowane przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej. Prace potrwają kilka dni” – powiedział dr Rafał Leśkiewicz, rzecznik prasowy IPN.

O usunięciu pomnika zdecydowali mieszkańcy Brzegu, którzy wystosowali petycję do władz samorządowych. Wyburzenie było możliwe dzięki decyzji Rady Miejskiej Brzegu, na podstawie wniosku m.in. radnego Janusza Jakubowa i przy zgodzie burmistrza Brzegu, Jerzego Wrębiaka.

W latach 1873-1945 na terenie obecnego skweru przy pl. Bramy Wrocławskiej stał niemiecki monument tzw. Pomnik Germanii dedykowany uczestnikom wojny francusko-pruskiej (1870-1871).

Pomnik poświęcony armii sowieckiej – w okresie PRL nazywany oficjalnie pomnikiem zwycięstwa lub pomnikiem wdzięczności – w Brzegu stanął przy zbiegu ulic Oławskiej i Wrocławskiej w 1972 roku. Zaprojektowali go Tadeusz Wencel, Bogdan Jerzy Wedemski i Wincenty Maszkowski.

Znajdował się na nim napis „Westerplatte Stalingrad Berlin” oraz „6 II 1945 Wyzwolenie m. Brzegu przez armię radziecką”. Mieszkańcy Brzegu nazywali go potocznie „pomnikiem hydraulika” z uwagi na plątaninę stalowych rur w dolnej części monumentu.

Jeszcze w maju 2009 r. ówczesne władze miasta poddały wzbudzający kontrowersje pomnik renowacji, przeznaczając na ten cel kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. i doniesieniach o kolejnych zbrodniach wojennych, usuwanie rosyjskich symboli odbywa się w wielu państwach Europy Środkowej i Wschodniej m.in. w Estonii, Litwie i na Łotwie. Niedawno w Parku Zwycięstwa w Rydze rozpoczęto demontaż pomnika upamiętniającego sowieckich żołnierzy. Również w Polsce są demontowane pomniki upamiętniające sowiecką armię.

„Na przygotowanej przez nas liście jest około 60 pomników. Chcemy dokończyć proces dekomunizacji przestrzeni publicznej” – wyjaśnił dr Karol Nawrocki, prezes IPN, podczas konferencji 19 kwietnia.

PAP