W przyszłym tygodniu spotkanie wojewodów ws. strat w uprawach rolnych

Susza, ale także ulewy, porywiste wiatry, gradobicia, intensywne burze, które w czerwcu przetoczyły się przez Polskę spowodowały znaczne straty w uprawach rolnych, w niektórych miejscach dochodzące nawet do 100 proc. – poinformowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w komunikacie.

W związku z taką sytuacją minister rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztof Jurgiel podjął decyzje o zorganizowaniu w przyszłym tygodniu spotkania wojewodów, dotyczącego pomocy podmiotom prowadzącym działalność w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej, dotkniętych stratami powstałymi w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych.

Dziś podsekretarz stanu Rafał Romanowski odwiedził gminę Nasielsk, która ostatnio ucierpiała w wyniku gradobicia i silnego wiatru. W gminie tej straty poniosło ok. 100 gospodarstw rolnych. Szacunkowa wielkość strat może dotyczyć nawet 1000 ha.

Rafał Romanowski oglądał pola położone w miejscowościach Dębinki i Mogowo, gdzie wystąpiły największe straty w uprawach polowych i uprawach pod osłonami. W gminie tej ucierpiały również pola we wsiach: Morgi, Wągrodno, Zaborze. Podsekretarz stanu rozmawiał z rolnikami o skali i bilansie poniesionych strat oraz o możliwości uzyskania pomocy. Przypomniał również, że w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest procedura dotycząca sposobu postępowania rolników poszkodowanych w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, w tym suszy oraz obszarach zagrożonych suszą (załącznik).

Budżet państwa dopłaca do odszkodowań wypłacanych przez zakłady ubezpieczeń rolnikom z tytułu szkód spowodowanych suszą. Wysokość odszkodowań wypłacanych poszkodowanym w wyniku suszy producentom rolnym przez zakłady ubezpieczeń jest uzależniona od sumy ubezpieczenia upraw rolnych od tego ryzyka.

Producenci rolni poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych m.in. suszą, poza odszkodowaniami z zakładów ubezpieczeń, mogą ubiegać się w ramach obowiązujących przepisów o:

1) kredyt preferencyjny na wznowienie produkcji rolnej, który może zostać przeznaczony na zakup m.in. kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, którego oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi:

– do 2,105% w skali roku dla kredytów na wznowienie produkcji dla rolników posiadających polisę ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50% liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej,

– do 3,158% w skali roku dla kredytów na wznowienie produkcji dla rolników nieposiadających ubezpieczenia upraw lub zwierząt.

Podstawowym warunkiem ubiegania się o ww. kredyt jest oszacowanie szkód przez komisję powołaną przez wojewodę w terminie do 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia szkód, nie później jednak niż do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji;

2) udzielenie przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na indywidualny wniosek rolnika, pomocy w formie odroczenia terminu płatności składek i rozłożenia ich na dogodne raty, a także umorzenie w całości lub w części bieżących składek;

3) zastosowanie przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych odroczenia i rozłożenia na raty płatności z tytułu umów sprzedaży lub dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także umorzenia czynszu z tytułu umów dzierżawy, na indywidualny wniosek producenta rolnego;

4) udzielenie przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym, na wniosek producenta rolnego złożony do urzędu gminy.

Po uzyskaniu danych z komisji wojewódzkich szacujących szkody podjęta zostanie decyzja o możliwości uruchomiania dodatkowej pomocy.

Na podstawie § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 187, z późn. zm.) Agencja może wypłacić płatności dla gospodarstw rolnych, w których powstały szkody co najmniej na 70 % powierzchni upraw rolnych lub 70 % powierzchni upraw w szklarniach i tunelach foliowych. Pomoc na jedno gospodarstwo nie może być większa niż równowartość w złotych 15 tys. euro, przy czym, jeżeli straty powodują zmniejszenie dochodu z całego gospodarstwa rolnego powyżej 30 % to jest to pomoc publiczna udzielana na podstawie zgłoszenia do Komisji Europejskiej, a jeżeli straty w całym gospodarstwie nie przekraczają 30 % jest to pomoc udzielana w formie de minimis.

Stawkę pomocy na 1 ha ogłasza minister właściwy do spraw rolnictwa nie później niż 14 dni przez rozpoczęciem terminu składania do biur powiatowych ARiMR wniosków o przyznanie pomocy.

Kwota pomocy podlega pomniejszeniu o 50 % dla rolników nie posiadających polisy ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50% liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej.

W celu złagodzenia skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych z budżetu państwa stosowane są dopłaty do składek ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. W 2016 r. dopłata ta wynosi 65% składki należnej od producenta rolnego.

INFORMACJA O SPOSOBIE POSTĘPOWANIA PRZEZ ROLNIKÓW POSZKODOWANYCH W WYNIKU NIEKORZYSTNYCH ZJAWISK ATMOSFERYCZNYCH, W TYM SUSZY ORAZ OBSZARACH ZAGROŻONYCH SUSZĄ

W przypadku wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę, aby ubiegać się o m.in. o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji rolnej, koniecznie muszą zostać oszacowane szkody przez komisje powołane przez właściwego wojewodę.

W związku z powyższym producent rolny powinien:

1. Udać się do właściwego miejscowo urzędu gminy w celu zgłoszenia wystąpienia szkody.

2. Komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód w ciągu 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia tych szkód dokonuje ustalenia wysokości szkody poprzez lustrację na miejscu

a) od wschodów do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji, albo

b) nie później niż w terminie do 3 miesięcy od wystąpienia gradu, deszczu nawalnego, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny – w przypadku szkód w środku trwałym, albo

c) nie później niż w terminie do 12 miesięcy od ustąpienia wody umożliwiającego komisji rozpoczęcie szacowania szkód – w przypadku szacowania szkód w budynkach lub drzewach owocowych spowodowanych przez powódź, albo

d) nie później niż do dnia 31 października danego roku, jeżeli ujemne skutki przezimowania wystąpiły do dnia 30 kwietnia tego roku albo do dnia 31 października roku następującego po roku, w którym w grudniu wystąpiły ujemne skutki przezimowania – w przypadku szacowania szkód w drzewach owocowych spowodowanych przez ujemne skutki przezimowania.

3. Komisja jest zobowiązana sporządzić protokół z oszacowania wszystkich szkód, które wystąpiły w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej (tj. w uprawach, zwierzętach i środkach trwałych) w dwóch egzemplarzach, jeden dla wojewody drugi dla producenta rolnego. Komisja może sporządzić dla własnych potrzeb kserokopię protokołu.

4. W przypadku szkód wynoszących powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej komisja jest zobowiązana złożyć wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód protokół oszacowania szkód, celem potwierdzenia ich wystąpienia poprzez sporządzenie stosownej adnotacji na tym protokole – w terminie 30 dni od oszacowania szkód, a w przypadku gospodarstw rolnych lub działów specjalnych produkcji rolnej położonych na obszarze co najmniej dwóch województw w terminie 45 dni od dnia oszacowania szkód.

5. Na podstawie protokołu poszkodowany producent rolny może ubiegać się w banku współpracującym z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o kredyt preferencyjny zarówno obrotowy na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej jak i na odtworzenie środków trwałych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. poz. 187 z późn.zm.).

Kredyt obrotowy może zostać przeznaczony na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej (kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego). W przypadku kredytów obrotowych kredytobiorca jest obowiązany udokumentować 50% poniesionych wydatków.

Kredyt na odtworzenie środków trwałych może zostać przeznaczony m.in. na przywrócenie funkcji użytkowych zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni, tuneli foliowych i innych budynków i budowli służących do produkcji rolniczej, poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych oraz remont lub zakup w miejsce zniszczonych: ciągników, maszyn, urządzeń rolniczych.

Powyższe kredyty mogą zostać udzielone na nakłady poniesione po dniu wystąpienia szkody.

Ponadto kredyty mogą zostać udzielone w terminie do 12 miesięcy od daty oszacowania szkód przez komisję powołaną przez wojewodę;

Dopłaty do oprocentowania kredytu na wznowienie produkcji rolnej są stosowane:

– w ramach pomocy de minimis (tj. do wysokości równowartości 15 000 euro w ostatnich trzech latach i kumulują się z inną pomocą de minimis udzieloną w tym okresie), jeżeli szkody w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji z ostatnich trzech lat;

– poza formułą de minimis,, jeżeli szkody w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji z ostatnich trzech lat i kumulują się z inną pomocą publiczną udzieloną w związku z tymi szkodami.

Ponadto producenci rolni poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych mogą ubiegać się w ramach obowiązujących przepisów o:

1) udzielenie przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na indywidualny wniosek rolnika, który poniósł szkody spowodowane przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne, w tym suszę na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016 r. poz. 277) pomocy w opłaceniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odroczenia terminu płatności składek i rozłożenia ich na dogodne raty, a także umorzenie w całości lub w części bieżących składek;

2) zastosowanie przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych na podstawie art. 23a ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 1014, z późn. zm.) odroczenia i rozłożenia na raty płatności z tytułu umów sprzedaży i dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz ulg w opłatach czynszu, a także umorzenia raty płatności czynszu z tytułu umów dzierżawy, na indywidualny wniosek producenta rolnego, w którego gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej powstały szkody;

3) udzielenie na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym, na indywidualny wniosek producenta rolnego.

Pomoc w spłacie zobowiązań wobec Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, gminy oraz Agencji Nieruchomości Rolnych jest udzielana w formie de minimis.

PAP/RIRM