W świecie chińskiej porcelany
W niezwykle ciekawy świat chińskiej kultury i sztuki wprowadza nowa wystawa w Zamku Lubomirskich w Stalowej Woli. Dzięki współpracy Lucyny Mizery, dyrektor stalowowolskiego Muzeum Regionalnego, i Polsko-Chińskiej Fundacji Promocji Kultury i Sztuki DONG FENG zorganizowana została tu ekspozycja pozwalająca prześledzić historię chińskiej porcelany od X w. do czasów współczesnych, poznać etapy rozwoju technik jej zdobienia i podziwiać wyrafinowane kształty i bogatą ornamentykę tego orientalnego, kruchego piękna.
Porcelanowe zabytki pochodzą z okresu panowania: Pięciu Dynastii (907-960), dynastii Song (960-1279), Yuan (1279-1368), Ming (1368-1644) i Qing (1644-1911), oraz z obecnych czasów ChRL. Na wystawie zgromadzono czary, wazy, dzbany, puchary, karafki, wazony, miski, czajniki oraz kadzielnice, figury, puzderka na tusz do pieczęci, porcelanowe pojemniki do rozcieńczania farb do malowania porcelany, komplet przyrządów do kaligrafii – przedmioty, które służyły do celów ceremonialnych, kultowych i użytku codziennego.
Nie jest znany dokładny czas wynalezienia porcelany w Chinach. Wiadomo, że pierwsza biała porcelana z kolorowym wzorem pochodzi z okresu Tang (618-907), ale jej produkcja rozwinęła się od czasu panowania dynastii Song, jednej z najwybitniejszych w historii Chin, za której nastąpił rozkwit nauki, literatury i sztuki. Prezentowane na wystawie porcelanowe naczynia z tego okresu odznaczają się klasyczną prostotą i delikatnością w dekoracji i formie. Dla porcelanowych przedmiotów z okresu dynastii Yuan charakterystyczne jest podszkliwne malarstwo kobaltem, a także czerwienią. Zabytki z okresu dynastii Ming cechują się już wymyślnością wzoru i bogatą kolorystyką. Przeważają naczynia o wzorach błękitno-białych, zdarzają się też zdobione pięcioma kolorami: czerwonym, zielonym, żółtym, niebieskim i granatowym. Zabytki z czasów dynastii Qing świadczą o tym, że porcelana tego okresu osiągnęła techniczną doskonałość. Większość dzieł prezentowanych na wystawie pochodzi z Jingdezhen zwanego chińską stolicą porcelany.
Na eksponatach najczęściej powtarzają się zdobnicze motywy: „trzech przyjaciół” – bambusa, sosny, śliwy, a także kwiatów lotosu, peonii, wijących się gałęzi, owoców symbolizujących pomyślność, dziewięciu brzoskwiń oznaczających długowieczność, zwierząt mitologicznych, smoka, feniksa, ryb, krewetek, cykad, ptaków, krajobrazu, jeźdźca, bawiących się dzieci. Nie brak scen rodzajowych, typu hołd składany długowieczności, zdarzają się inskrypcje życzeń pomyślności, pojawia się motyw meandru na obrzeżach. Kształty naczyń są często inspirowane przyrodą.
Warto też obejrzeć chińską sypialnię w stylu dynastii Qing z tradycyjnym zabudowaniem łoża. Pięknie rzeźbiona, malowana i zdobiona motywami roślinnymi, scenami rodzajowymi i mitologicznymi, symbolizującymi szczęście małżeńskie, stanowiła wyposażenie bogatego dworskiego domu. Przesuwane żaluzje umożliwiają zakrycie wnętrza sypialni. W tym samym stylu wykonane zostało tradycyjne wyposażenie chińskiego gabinetu. Ręcznie rzeźbione i malowane drewno wiązu i cedru ozdobiono dekoracją roślinną i scenami rodzajowymi, zaś symbolika przedstawień związana jest ze szczęściem i pomyślnością w pracy.
Chińską wystawę zdobią również barwne wachlarze i papierowe lampiony, zwiedzaniu towarzyszy nastrojowa chińska muzyka. Ekspozycja będzie prezentowana do 7 marca br., ale w dniach 10 i 11 lutego br. w stalowowolskim muzeum odbędą się spotkania z kulturą chińską, w ramach których przewidziany jest wykład Agnieszki Szpali, historyka sztuki, na temat historii wytwarzania porcelany w Chinach, projekcja filmów o sztuce i kulturze Chin, pokaz ceremonii parzenia herbaty z wykorzystaniem autentycznych chińskich akcesoriów i strojów, który poprowadzi Wei-Yun Lin z Tajwanu, pokaz chińskiej kaligrafii i warsztaty kaligraficzne przy użyciu tradycyjnych narzędzi, zwanych w chińskiej kulturze „czterema skarbami” oraz warsztaty ceramiczne. Spotkaniom towarzyszyć będzie muzyka z chińskiego kręgu kulturowego.