W Cassino odsłonięto popiersie gen. Andersa
W przeddzień 70. rocznicy zakończenia bitwy pod Monte Cassino, na placu imienia generała Władysława Andersa w Cassino odsłonięte zostało w sobotę jego popiersie.
W ceremonii wzięła udział delegacja polskich kombatantów oraz harcerze i grupy rekonstrukcyjne. Ponadto w odsłonięciu popiersia gen. Andresa uczestniczyli burmistrz Cassino, Giuseppe Golini Petrarcone oraz szef KPRM Jacek Cichocki. Pomnik odsłonili Antoni Chrościelewski, komendant Okręgu 2 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Nowym Jorku, uczestnik bitwy o Monte Cassino, Wincenty Knapczyk – także uczestnik walk o wzgórze oraz córka generała Andersa, Anna Maria Anders.
Wykonane z brązu popiersie dowódcy 2 Korpusu Polskiego zostało odsłonięte na Largo Generale Anders w Cassino, przed Muzeum Historiale. Rzeźbę ufundowało Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej z Nowego Jorku. Popiersie ma metr wysokości, stoi na prawie dwumetrowym granitowym piedestale. Autorem projektu jest mieszkający w USA rzeźbiarz Andrzej Pityński. Weteran walk o Monte Cassino Antoni Chrościelewski podkreślił podczas uroczystości, że bitwa o wzgórze przeszła do historii jako legenda.
„70 lat temu, jako 19-letni chłopiec zaprawiony syberyjskimi przejściami, wyszkolony w 2 Korpusie brałem udział w bitwie o Monte Cassino. Bitwa dzisiaj przeszła do historii jako legenda. Cmentarz na wzgórzu obok Monte Cassino jest świadectwem poświęcenia i patriotyzmu tych ludzi, którzy tutaj walczyli” – powiedział Chrościelewski.
Jak zaznaczył, „dzisiaj chcemy, aby historia nie była zmieniana przez naszych przyjaciół, czy przez naszych byłych wrogów” – bo jak ocenił – „jest ona spaczana”. „Chcemy aby ta historia pozostała tym, czym była, jasna, prosta i zwycięska. Dlatego postanowiliśmy uczcić dowódcę 2 Korpusu gen. Władysława Andersa, który był nie tylko zdolnym wojskowym strategiem, ale który był dla nas w pewnym rodzaju ojcem i opiekunem” – powiedział weteran bitwy pod Monte Cassino. Chrościelewski wyraził zadowolenie, że w uroczystościach uczestniczą polscy harcerze i grupy rekonstrukcyjne.
„Proszę pamiętać o wspaniałej polskiej historii” – dodał. Odsłonięcie pomnika na jednym z placów Cassino to nie jedyna uroczystość tego dnia związana z gen. Andersem. W południe z udziałem premiera Donalda Tuska otwarta zostanie wystawa fotograficzna „Generał Anders – Patriota, Żołnierz, Polityk” w Muzeum Historiale. Placówka ta powstała przed 10 laty, z okazji 60. rocznicy bitwy o Monte Cassino, z inicjatywy władz miasta oraz włoskich ministerstw obrony i kultury.
W muzeum przedstawiono żołnierzy wszystkich narodowości, którzy brali udział w walkach o wzgórze. Na wystawie, przygotowanej przez ambasadę RP w Rzymie we współpracy z Muzeum Wojskowym w Białymstoku, na 20 tablicach zaprezentowano życie i działalność generała Andersa. Przypomniano również udział polskich żołnierzy w walkach o Ankonę i Bolonię. Bitwa pod Monte Cassino, nazywana także „bitwą o Rzym”, trwała od 17 stycznia do 19 maja 1944 r. i składała się właściwie z czterech bitew między wojskami alianckimi a Niemcami.
Walki miały miejsce w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Bitwa uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych w okresie II wojny światowej. W szeregach aliantów walczyli Amerykanie, Brytyjczycy, Nowozelandczycy, Hindusi oraz 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa. 18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli wzgórze Monte Cassino wraz ze znajdującym się na nim klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.
Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa na całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie. W 1945 r. na Monte Cassino otwarto Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczywają żołnierze 2. Korpusu. W 1970 r. pochowano tam zmarłego w Londynie gen. Andersa. Obecnie na cmentarzu znajdują się 1052 imienne groby polskich żołnierzy. Na miejscu wiecznego spoczynku zdobywców Monte Cassino wyryto napis: „Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie”.
PAP