Środowa Audiencja Generalna z Ojcem Świętym Franciszkiem
Drodzy bracia i siostry,
Dzisiaj, 19 marca obchodzimy uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny i Patrona Kościoła Powszechnego. Tak więc poświęćmy jemu tę katechezę. Zasługuje on bowiem na naszą wdzięczność i cześć, ze względu na to, jak potrafił opiekować się Najświętszą Dziewicą i jej Synem, Jezusem. Bycie opiekunem to cecha charakterystyczna świętego Józefa i jego wielka misja, jak o tym przypomniałem przed rokiem.
Chciałbym dziś podjąć temat opieki według szczególnej perspektywy: perspektywy edukacyjnej. Spójrzmy na Józefa jako wzór wychowawcy, który opiekuje się i towarzyszy Jezusowi w Jego procesie wzrostu „w mądrości, w latach i w łasce”, jak mówi Ewangelia św. Łukasza (2,52). Możemy spróbować użyć właśnie tych trzech słów – mądrość, wiek i łaska – jako wytycznych naszej refleksji.
Zacznijmy od wieku, który jest wymiarem najbardziej naturalnym, rozwój fizyczny i psychologiczny. Józef wraz z Maryją zatroszczył się o Jezusa przede wszystkim z tego punktu widzenia, to znaczy, że Go „wychowywał”, troszcząc się, aby Jemu nie zabrakło tego, co niezbędne dla zdrowego rozwoju. Nie zapominajmy, że troskliwe strzeżenie życia Dzieciątka pociągało za sobą także ucieczkę do Egiptu, trudne doświadczenie życia jako uchodźcy, by uniknąć groźby Heroda. Następnie, po powrocie do ojczyzny i zamieszkaniu w Nazarecie, był cały długi okres życia ukrytego Jezusa w łonie Świętej Rodziny. W tych latach Józef nauczył Jezusa również swej pracy, tak że jako dorosłego nazwano go „synem cieśli” (Mt 13,55).
Przejdźmy do drugiego wymiaru edukacji Jezusa – „mądrości”. Pismo Święte mówi, że podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska (por. Prz 1,7; Syr 1,14). Bojaźń nie w sensie strachu, ale świętego szacunku, adoracji, posłuszeństwa Jego świętej woli, która zawsze pragnie naszego dobra. Józef był dla Jezusa wzorem i nauczycielem tej mądrości, która karmi się Słowem Bożym. Możemy pomyśleć o tym, jak Józef wychowywał małego Jezusa, by słuchał Pisma Świętego, zwłaszcza towarzysząc mu w szabat w synagodze w Nazarecie. Józef i Maryja doświadczyli w sposób dla nich zadziwiający głębokiego zasłuchania Jezusa w Bogu, kiedy jako dwunastoletni, pozostał bez ich wiedzy w świątyni jerozolimskiej. Odnaleźli Go po trzech dniach, gdy dyskutował z uczonymi w prawie, zdumionymi Jego mądrością. Tak więc Jezus jest pełen mądrości, ponieważ jest Synem Bożym, ale Ojciec Niebieski skorzystał ze współpracy świętego Józefa, aby Jego syn mógł wzrastać „napełniając się mądrością” (Łk 2,40).
I wreszcie wymiar „łaski”. Mówi dalej św. Łukasz, odnosząc się do Jezusa: „łaska Boża spoczywała na Nim” (2,40). Tutaj na pewno, część zarezerwowana św. Józefowi jest bardziej ograniczona, niż w dziedzinie życia i mądrości. Ale wielkim błędem byłoby myślenie, że ojciec i matka nie mogą nic zrobić, aby wychowywać swoje dzieci do wzrastania w łasce Bożej. Józef uczynił to w sposób naprawdę wyjątkowy, niedościgniony. Rzeczywiście poślubił on kobietę, będącą „pełną łaski” (Łk 1,28) i dobrze wiedział, że Jezus został poczęty za sprawą Ducha Świętego. Tak więc w tej dziedzinie łaski jego dzieło wychowawcze polegało na wspomaganiu działania Ducha Świętego w sercu i w życiu Jezusa, w pełnej zgodzie z Maryją. Ta dziedzina edukacji jest zwłaszcza dziedziną wiary, modlitwy, adoracji, przyjęcia woli Bożej i Bożego planu. Także, a nade wszystko w tym wymiarze łaski Józef wychowywał Jezusa przede wszystkim przykładem: przykładem „człowieka sprawiedliwego” (Mt 1,19), który zawsze daje się prowadzić wierze i wie, że zbawienie nie pochodzi z przestrzegania prawa, ale dzięki łasce Boga, Jego miłości i Jego wierności.
Drodzy bracia i siostry, misja świętego Józefa jest z pewnością wyjątkowa i niepowtarzalna, ponieważ Jezus jest absolutnie wyjątkowa. A jednak w swej opiece nad Jezusem, wychowywaniu Go, by wzrastał w latach, mądrości i łasce, jest on wzorem dla każdego wychowawcy, a szczególnie dla każdego ojca. Powierzam więc jego opiece wszystkich rodziców, kapłanów i tych, którzy mają pełnić w Kościele i w społeczeństwie rolę edukacyjną.
Tłumaczenie: Radio Watykańskie