„Z Ojczyzny Jezusa „
Pokój i Dobro!
W Ziemi Świętej, mimo deszczowej pory, pielgrzymów w tym roku jest wyjątkowo wielu. Dla Polaków czy Rosjan przyjazd w tym okresie do Izraela to prawie jak wyprawa do ciepłych krajów. Takie odczucie mieli również pielgrzymi z regionu Trydentu we Włoszech, którzy podczas pięciodniowej wizyty odpoczęli od alpejskich zimowych klimatów.
Lutowa pielgrzymka z Trentino – tak brzmi włoska nazwa tego regionu – miała szczególny wymiar. Wśród pielgrzymów, którym przewodniczył abp Luigi Bressan, ordynariusz diecezji, byli przedstawiciele władz miasta i prowincji oraz organizatorzy wystawy szopek z Trydentu w Betlejem i Jerozolimie. Od 20 grudnia ubiegłego roku do 19 lutego bieżącego roku lokalni wierni oraz pątnicy mogli podziwiać kunszt włoskich artystów i medytować tajemnicę Bożego Narodzenia. Tradycyjna szopka, której inicjatorem był św. Franciszek z Asyżu, nie jest jedynie dekoracyjnym elementem czy pięknym dziełem sztuki. Niesie ona także przesłanie wiary, nadziei i pokoju. Największa szopka z dziewięcioma naturalnej wielkości figurami została ustawiona na dziedzińcu św. Hieronima przed franciszkańskim kościołem św. Katarzyny przy bazylice Narodzenia Pańskiego. Oprócz betlejemskiej szopki osiemnaście artystycznych kompozycji o tematyce bożonarodzeniowej zostało wystawionych w Jerozolimie. Jedna część wystawy została przygotowana w siedzibie łacińskiego patriarchatu, a druga w Kustodii Ziemi Świętej.
Dziękując inicjatorom wystawy o. Pierbattista Pizzaballa, kustosz Ziemi Świętej, powiedział: „z radością obserwowałem pielgrzymów, chrześcijan różnych Kościołów, prawosławnych Rosjan oraz Greków, a nawet protestantów zatrzymujących się przy szopce przed betlejemską świątynią. „Zaskakującym zainteresowaniem – podkreślił – szopka cieszyła się wśród muzułmanów. Największe emocje wzbudzał widok muzułmańskich matek z zakrytą welonem twarzą, które pokazywały swoim dzieciom Maryję i jej syna Jezusa”. Jeden z braci franciszkanów posługujących w Betlejem porównał włoską szopkę do otwartej księgi ewangelii, którą czytali nie tylko chrześcijanie, ale także muzułmanie. W sobotę, 11 lutego podczas dziękczynnej Mszy św., abp Luigi Bressan powiedział do pielgrzymów z Trydentu i zgromadzonych przedstawicieli lokalnej wspólnoty chrześcijańskiej oraz władz miejskich, że „sztuka jest wyrazem solidarności międzynarodowej”. Podziękował organizatorom i artystom zaangażowanym w wystawę szopek w Ziemi Świętej za ten „szczególny dar pogłębiający wiarę i skłaniający do refleksji”.
Tradycja bożonarodzeniowej szopki jest silnie zakorzeniona w całym regionie Trydentu, a zwłaszcza w miasteczku Tesero w Dolinie Płomieni (Val di Fiemme), gdzie kunszt artystycznych szopek jest przekazywany z pokolenia na pokolenie. Niektóre szopki mają tak dużą wartość, że wspomina się o nich w testamentowych zapisach. Wielu artystów z tego regionu nadal wykorzystuje swój rzeźbiarski talent do wykonywania drewnianych figurek, które w najlepszy sposób ukazują nie tylko ich manualne zręczności, lecz przede wszystkim głęboko religijny charakter scen Bożego Narodzenia.
Sława rzemiosła ludowego dotarła aż do Stolicy Apostolskiej, która w 2006 i 2007 roku zwróciła się do mistrzów dłuta z prowincji Trydentu o przygotowanie tradycyjnej szopki na Placu św. Piotra w Rzymie. Było to doświadczenie tak wyjątkowe, że Stowarzyszenie Przyjaciół Szopek z Tesero podjęło się organizowania wystawy szopek każdego roku w innym kraju. Jako pierwszy kraj została wybrana Polska.
Na Boże Narodzenie 2008 roku szopki z Trydentu zostały wystawione w Krakowie, w sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Wystawa została zorganizowana jako gest wdzięczności i hołdu mieszkańców prowincji Trydent-Górna Adyga dla miasta Jana Pawła II. Sześć lat po wyborze na stolicę Piotrowa, w lipcu 1984 roku, Jan Paweł II odpoczywał w Alpach, kontemplując tajemnicę Boga pośród spokoju i wspaniałego majestatu gór. Pierwszy w historii Kościoła papież Polak zaskoczył wielu swoją narciarską pasją, zjeżdżając po lodowcu Adamello w Alpach Retyckich.
Jan Paweł II nawiedził Trydent jeszcze dwukrotnie. W 1988 roku, trzy lata po tragedii w Stava, kiedy w wyniku przerwania zapory wodnej zginęło 268 osób, papież uczcił pamięć ofiar katastrofy. Modlił się wtedy również przy drewnianym krzyżu ustawionym na szczycie Krzyża – „Punta Croce” znajdującym się na wysokości 3278 m n.p.m. Obecnie ten szczyt jest poświęcony Janowi Pawłowi II – „Punta Giovanni Paolo II” i jest celem pielgrzymek młodych ludzi. Po raz trzeci papież Wojtyła przybył do Trydentu w 1995 roku z wizytą duszpasterską.
Po Krakowie, w kolejnych latach, artystyczne szopki z Trydentu zostały wystawione w L”Aquili we Włoszech (2009), w Asyżu i Istambule (2010), a w ostatnich miesiącach w Betlejem i Jerozolimie. Wystawa w Ziemi Świętej miała lansować przesłanie pokoju, także wśród muzułmanów, którzy szczególną czcią otaczają osobę Jezusa i Jego matki Maryi. Tutejszym chrześcijanom i pielgrzymom z całego świata przypomniała ponadto, że święta Narodzin Pana Jezusa są zaproszeniem do promowania takich wartości jak rodzina, dar życia, gościnność oraz zaangażowanie na rzecz pokoju i pojednania.
o. Jerzy Kraj OFM