Zastępca sekretarza generalnego ONZ: Sudan w historycznym punkcie zwrotnym

Sudan znajduje się w historycznym punkcie zwrotnym. Mamy wyjątkową okazję, by pomóc władzom w zakończeniu konfliktów, które nękają kraj od lat – przekonywał w Radzie Bezpieczeństwa ONZ zastępca sekretarza generalnego ONZ ds. operacji pokojowych Jean-Pierre Lacroix.

Powołując się na doświadczenia z zakończonej niedawno podróży do Sudanu, Jean-Pierre Lacroix mówił o niezwykłym rozwoju wydarzeń politycznych w tym kraju. Apelował do RB ONZ o wsparcie dla Sudanu.

Zastępca sekretarza generalnego ONZ odniósł się do sprawozdania wspólnej misji pokojowej ONZ i Unii Afrykańskiej w Darfurze (UNAMID), na zachodzie Sudanu. Powiadomił, że nowa Suwerenna Rada kraju oraz szereg ugrupowań zbrojnych podpisało tzw. deklarację dżubską.

Suwerenna Rada w Sudanie powstała w miejsce Tymczasowej Rady Wojskowej, która objęła władzę po obaleniu w kwietniu br. prezydenta Omara el-Baszira, rządzącego krajem przez 30 lat. Rządy Rady mają trwać trzy lata, po czym mają być przeprowadzone demokratyczne wybory.

Deklaracja z Dżuby zawiera m.in. wskazania, jak budować zaufanie do procesów pokojowych, jak powinno wyglądać zawieszenie broni, otwarcie korytarzy humanitarnych, zwolnienie jeńców wojennych, a także kwestię zniesienia zakazu podróży dla przywódców różnych ruchów i ustanowienia komitetu przygotowawczego do rozmów.

„Negocjacje rozpoczęły się 14 października w Dżubie w celu osiągnięcia porozumienia pokojowego w terminie do 14 grudnia 2019 r. Należy zaznaczyć, że po raz pierwszy w nowoczesnej historii Sudanu szeroki proces może objąć niemal wszystkie ugrupowania zbrojne” – zaznaczył Jean-Pierre Lacroix.

Zauważył przy tym, że w związku z tym, iż władze stopniowo kładą coraz większy nacisk na problemy związane z bezpieczeństwem w Chartumie, pojawiły się luki w efektywnym funkcjonowaniu instytucji bezpieczeństwa w Darfurze. Wzrosła tam przestępczość, w szczególności w obozach dla uchodźców wewnętrznych, wzrosła również liczba przypadków niszczenia gospodarstw i nielegalnego zajmowania ziemi w stosunku do tego samego okresu w ub.r.

Według zastępcy sekretarza generalnego ONZ w górzystym regionie Dżabal Marra w środkowym Darfurze wciąż trwały sporadyczne starcia zbrojne między siłami rządowymi a frakcją Armii Wyzwoleńczej generała Abdula Wahida.

Przedstawiciel ONZ dodał, że „ogólna sytuacja humanitarna w Sudanie pogarsza się, ponieważ kryzys gospodarczy pogłębiają dodatkowo skutki konfliktu, niestabilności politycznej, zagrożeń naturalnych i rozprzestrzeniania się chorób”.

„Szacuje się, że ponad 8 milionów ludzi potrzebuje pomocy humanitarnej lub ochrony” – wskazał.

Według niego pomimo problemów UNAMID kontynuuje działania związane z transformacją polityczną. Podczas wizyty w Sudanie Jean-Pierre Lacroix omawiał wyzwania stojące przed instytucjami rządowymi przy przejmowaniu kluczowych obowiązków od UNAMID, w tym ochronę ludności cywilnej i bezpieczeństwo.

Jak poinformował, strona sudańska zwróciła uwagę, że skuteczna konsolidacja pokoju wymaga konkretnego postępu gospodarczego. Przekazał również wezwanie sekretarza generalnego ONZ Antonio Guterresa do zniesienia sankcji gospodarczych i finansowych na Sudan oraz usunięcia go z listy krajów sponsorujących terroryzm.

Gratulując Sudanowi pokojowej transformacji władzy, niektórzy członkowie RB wzywali rząd do pełnego włączenia kobiet w ten proces.

Podnosili znaczenie rozmów między rządem a ugrupowaniami zbrojnymi. Postulowali wzmocnienie wysiłków dla ożywienia i rozwoju gospodarczego oraz wcielenie w życie postanowień o usunięciu biurokratycznych przeszkód w dostarczaniu pomocy humanitarnej.

Ambasador RP przy ONZ Joanna Wronecka wyraziła uznanie dla władz przejściowych Sudanu za dążenia w celu zaspokojenia aspiracji ludności dotyczące pokoju i dobrobytu.

„Nowa dynamika polityczna już dodaje impetu procesowi pokojowemu w Darfurze. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmujemy podpisanie deklaracji z Dżuby, tworzącej niezbędne ramy w celu uporania się z pozostałymi przyczynami konfliktu i doceniamy rolę przywódczą przejściowych władz w docieraniu do wszystkich ugrupowań zbrojnych” – powiedziała Joanna Wronecka.

Odnosząc się do kwestii dotyczących bezpieczeństwa, sytuacji humanitarnej i praw człowieka w Darfurze, polska ambasador podkreśliła potrzebę wzmocnienia ogólnokrajowego procesu politycznego z uwzględnieniem opcji przedłużenia mandatu UNAMID.

PAP