TK: zdanie odrębne trójki sędziów Trybunału

Trybunał Konstytucyjny powinien był oceniać nową ustawę o TK na jawnej rozprawie i według noweli ustawy o TK z grudnia 2015 r. – uznało troje sędziów w zdaniach odrębnych. Według nich organa państwa nie mogą honorować rozstrzygnięcia „wydanego z rażącym naruszeniem prawa”.

Zdania odrębne do czwartkowego wyroku ws. lipcowej ustawy o TK złożyli: Piotr Pszczółkowski, Julia Przyłębska i Zbigniew Jędrzejewski.

Sędzia Jędrzejewski w zdaniu odrębnym podkreślał, że rozstrzygnięcie TK „zostało wydane z rażącym naruszeniem przepisu ustawy o TK i konstytucji”. Kwestionował m.in. niewłączenie do składu trzech sędziów wybranych w grudniu 2015 r. Dodał, że TK powinien był badać sprawę w co najmniej 13-osobowym składzie – według noweli z grudnia 2015 r. Argumentował, że wyrok TK z 9 marca ws. tej noweli nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw – wobec czego nadal ona obowiązuje.

Zbigniew Jędrzejewski powiedział, że naruszeniem jest też termin rozpatrzenia sprawy, bo powinien być on uzależniony od terminu jej wpływu.

„Wnioski wpłynęły 2 sierpnia, termin zbadania sprawy wyznaczono na 11 sierpnia – czyli w tempie błyskawicznym. Tymczasem na rozpoznanie TK czeka ok. 80 wniosków, nie były dotąd ocenione” – powiedział sędzia Jędrzejewski.

Dodał, że wydając tak szybko orzeczenie, TK ograniczył prawo uczestników postępowania (rządu, Sejmu i Prokuratora Generalnego – PAP) do zajęcia stanowisk w sprawie. Stwierdził też, że powinni oni mieć 2 miesiące na ich przedstawienie, tymczasem prezes TK wyznaczył im termin do 8 sierpnia.

Zbigniew Jędrzejewski zakwestionował też badanie sprawy na posiedzeniu niejawnym. Zaznaczył, że TK nie miał podstawy do tego, by uznać, że może zastosować ten tryb (TK uznał że kwestie, które budziły wątpliwości wnioskodawców, były już wcześniej rozpatrywane w TK – co uzasadnia ten tryb). Według sędziego, TK powinien był wyjaśnić, czy rzeczywiście wszystkie zagadnienia były wcześniej wyjaśnione, bo on sam uważa inaczej.

Sędzia Julia Przyłębska złożyła zdanie odrębne co do procedury; nie wypowiedziała się co do meritum. Według niej czwartkowe orzeczenie nie może być honorowane przez organa państwa.

Także jej zdaniem TK nie mógł pominąć grudniowej noweli, a sprawa nie powinna być rozstrzygana na posiedzeniu niejawnym. Zaznaczyła, że rozstrzygnięcie o tym zapadło w składzie 10 sędziów (m.in. bez niej samej – PAP), zaś skład orzekający w czwartek liczył 12 sędziów.

Podobne stanowisko zajął również sędzia Piotr Pszczółkowski. Mówił, że skład TK w sprawie był sprzeczny z prawem, a postępowanie powinno było się toczyć według przepisów noweli z grudnia 2015 r.

„TK musi przestrzegać drobiazgowo procedury” – oświadczył Piotr Pszczółkowski.

Sędzia dodał, że w badanej ustawie są zapisy nigdy wcześniej nie oceniane przez TK (np. prawo sprzeciwu 4 sędziów wobec projektu wyroku w pełnym składzie). Jego zdaniem, nie można zatem mówić, by zachodziła przesłanka do zbadania sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Piotr Pszczółkowski ocenił, że realnym powodem pośpiechu TK w badaniu tej ustawy był „zamiar wydania orzeczenia przed jej wejściem w życie” (wchodzi ona w życie 16 sierpnia – PAP). Podkreślił, że sprawa o tak „gigantycznym znaczeniu ustrojowym” nie powinna być rozstrzygana w kilka dni.

Wszyscy sędziowie, którzy złożyli zdania odrębne, zostali wybrani do TK przez obecny Sejm: Przyłębska i Pszczółkowski – w grudniu 2015 r., a Jędrzejewski – w kwietniu br.

PAP/RIRM