Rozprawa ws. kadencji RPO przesunięta na 2 grudnia

Na 2 grudnia br. przesunięta została w Trybunale Konstytucyjnym rozprawa dotycząca przepisu o pełnieniu obowiązków przez Rzecznika Praw Obywatelskich po upływie jego kadencji do czasu objęcia stanowiska przez nowego RPO. Termin sprawy wcześniej był wyznaczony na 19 listopada.

Po raz pierwszy rozprawa dotycząca tej kwestii miała odbyć się 20 października br., jednak została wtedy odwołana ze względu na chorobę jednego z sędziów. Następnie wyznaczony został termin 19 listopada, zaś w poniedziałek termin ten – jak wynika z informacji na stronie TK – został przesunięty na 2 grudnia br., na godz. 11.00.

Do sprawy jest wyznaczony skład pięciorga sędziów TK. Przewodniczącą składu jest prezes Trybunału Julia Przyłębska, sprawozdawcą sędzia Stanisław Piotrowicz, zaś oprócz nich w składzie są sędziowie: Justyn Piskorski, Rafał Wojciechowski i Wojciech Sych.

Trybunał Konstytucyjny zajmie się wnioskiem grupy posłów PiS o zbadanie konstytucyjności ustawowego przedłużenia pięcioletniej kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich w sytuacji, gdy upłynie jego kadencja, a następca nie zostanie wybrany. Poselski wniosek w tej sprawie trafił do TK w połowie września. Kadencja obecnego RPO – Adama Bodnara – upłynęła 9 września.

Sprawa dotyczy zbadania konstytucyjności de facto ustawowego przedłużenia kadencji RPO, która zgodnie z art. 209 ust. 1 Konstytucji RP wynosi 5 lat. Zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich, „dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika”.

„Kadencja RPO wynikająca z konstytucji traktowana powinna być jako pierwszy wskaźnik jego legitymacji do działania. Z tą kadencją powinna iść synchronizacja kadencyjności w ustawie o RPO. Obecnie tego nie ma i dlatego zachodzi konieczność uruchomienia kontroli konstytucyjnej zaskarżonego przepisu” – wskazywali w swym wniosku posłowie PiS.

Adam Bodnar w stanowisku skierowanym w związku z tym do Trybunału podkreślał zaś, że „wykluczenie tego, aby dotychczasowy Rzecznik pełnił swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego, prowadziłoby do osłabienia ochrony praw i wolności”. Wniósł o uznanie przepisu za konstytucyjny.

RPO powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów. Jeżeli Senat odmówi wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika (na podjęcie uchwały wyrażającej zgodę lub sprzeciw ma miesiąc), Sejm powołuje na to stanowisko inną osobę.

Dotychczas jedyną kandydatką na następcę Bodnara była Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, obecnie główna koordynatorka sądowych postępowań strategicznych w Biurze RPO, którą zgłosiły kluby opozycyjne. Sejm 22 października br. odrzucił jej kandydaturę.

PAP