Poznań: w środę początek obchodów 101. Rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego

Ceremonia pochówku płk. Wincentego Wierzejewskiego i jego małżonki na poznańskim Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan rozpocznie w środę tegoroczne obchody 101. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Główne uroczystości rocznicowe odbędą się 27 grudnia.

Płk. Wincenty Wierzejewski był współtwórcą wielkopolskiego harcerstwa. Odegrał dużą rolę w przygotowaniu Powstania Wielkopolskiego, po którym brał udział między innymi w walkach o Lwów. Po II wojnie światowej osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł w 1972 r. Po kilkuletnich staraniach w lipcu tego roku przewieziono do Polski szczątki płk. Wincentego Wierzejewskiego i jego małżonki.

W środę uroczystości pochówku płk. Wincentego Wierzejewskiego rozpoczną się Mszą św. o godz. 10.00 w Bazylice św. Józefa na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu. O godz. 11.30 uroczysty kondukt przejdzie z kościoła na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu Świętego Wojciecha, gdzie kwadrans później rozpocznie się ceremonia pochówku.

Uroczystość odbędzie się z udziałem asysty wojskowej. Według informacji podanych przez Wielkopolski Urząd Marszałkowski, jeżeli pozwolą na to warunki atmosferyczne, nad cmentarzem ok. godz. 11.00 przeleci jedna z trzech replik Fokkera D.VII, tworzących Wielkopolską Eskadrę Niepodległości.

Prezes Zarząd Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Wawrzyniec Wierzejewski, stryjeczny wnuk płk. Wincentego Wierzejewskiego, podkreślił, że środowy pochówek będzie symbolicznym docenieniem działań osób przygotowujących Powstanie, wśród których bardzo aktywni byli harcerze.

„To się jedno z drugim łączy. Harcerstwo w Wielkopolsce powstawało w konkretnym celu – żeby przygotować młodzież do Powstania” – powiedział.

„To nie byli mali chłopcy, którzy biegali z kijami i się wygłupiali, tylko to była młodzież, która była dojrzała, patriotycznie nastawiona i miała określony cel w życiu. To jest symbolem uznania roli Wincentego jako głównej postaci w fazie przygotowawczej do Powstania” – powiedział Wawrzyniec Wierzejewski.

Po zakończeniu służby w armii pruskiej w październiku 1912 r. Wincenty Wierzejewski zaczął współtworzyć w Poznaniu pierwsze drużyny skautowe.

„Na bazie skautów, a później harcerzy, powstała Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego, której założycielem, komendantem był Wincenty Wierzejewski. To była taka baza dla pierwszej kompanii skautowej. A pierwsza kompania skautowa jest uznawana za zalążek Wojsk Wielkopolskich. To była pierwsza zorganizowana jednostka wojskowa” – podkreślił wnuk Powstańca.

Dodał, że kompania skautowa była podstawą do tworzenia kolejnych jednostek, w tym 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Rolę Wierzejewskiego docenił jeden z dowódców Powstania Wielkopolskiego, generał Józef Dowbór-Muśnicki.

„Wincenty został wyznaczony na dowódcę pocztu sztandarowego na przysiędze Wojsk Wielkopolskich 26 stycznia 1919 r.” – zaznaczył wnuk Powstańca.

W marcu 1919 r. Wincenty Wierzejewski walczył pod Lwowem, później brał udział w walkach na wschodzie Polski. W okresie po odzyskaniu niepodległości Wierzejewski działał nadal w harcerstwie, ale pozostał w wojsku. W latach 1932 – 1935 pełnił służbę w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

W 1939 r. Wincenty Wierzejewski został przydzielony do Sztabu Głównego, z którym opuścił kraj, udając się przez Węgry i Francję do Wielkiej Brytanii. W roku 1940 brał udział w tworzeniu 1. Brygady Strzelców w I Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie stacjonującym w Szkocji. Po zakończeniu wojny w 1945 r. przeszedł na emeryturę w stopniu kapitana, otrzymując później od władz na wychodźstwie awanse do stopnia pułkownika. Pozostał w Wielkiej Brytanii, zamieszkał w Leeds, gdzie zmarł 8 września 1972 r.

Wawrzyniec Wierzejewski podkreślił, że w sprowadzenie prochów jego stryjecznego dziadka oraz jego małżonki Winifred Mary Wierzejewskiej z domu Powell, zaangażowały się różne instytucje. Urząd Marszałkowski woj. wielkopolskiego opłacił między innymi koszty transportu szczątek pułkownika, Instytut Pamięci Narodowej zapłacił za budowę nagrobka, prezydent Poznania umożliwił pochówek na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Z okazji 101. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego zaplanowano szereg wydarzeń i uroczystości, które potrwają do 28 grudnia.

PAP