Potrawy na Wigilię i Święta Bożego Narodzenia
Sprawdzone przepisy rodzinne na dania wigilijne i świąteczne. Potrawy wigilijne, postne i tradycyjne. Pierogi z grzybami i kapustą, karp w jarzynach, zupa śledziowa, krokiety orzechowe, kluski z makiem, uszka z makiem, barszcz czerwony z uszkami.
Karp w jarzynach
karp
2 marchewki
3 duże cebule
2 pietruszki
0,5 selera
6-8 ziemniaków
masło
żółty ser
vegeta, sól, pieprz
Przygotowanie:
Oczyszczonego i pokrajanego na dzwonka karpia średniej wielkości nacieramy solą. Jarzyny: dwie marchewki, trzy duże cebule, dwie pietruszki, ½ selera; obieramy, myjemy i drobno siekamy. 6-8 ziemniaków po obraniu kroimy w plastry, zalewamy wrzątkiem i osączamy na sicie. Naczynie żaroodporne smarujemy wewnątrz masłem, układamy połowę jarzyn i ziemniaków, posypujemy solą i pieprzem. Teraz układamy dzwonka karpia i oprószamy je vegetą. Całość przykrywamy pozostałymi ziemniakami i jarzynami. Danie pokrywamy suto wiórkami masła, posypujemy posiekaną natką pietruszki i 3 łyżkami utartego żółtego sera. Naczynie przykrywamy folią aluminiową i zapiekamy rybę w gorącym piekarniku przez około 1 godzinę. Doskonałe danie na gorąco na wigilię i nie tylko.
Krokiety orzechowe
30 dag ziemniaków
10 dag orzechów włoskich
1 jajko
1 łyżka bułki tartej
1 łyżka natki pietruszki
Przygotowanie:
30 dag świeżo ugotowanych ziemniaków utłuc na miazgę, dodać 10 dag zmielonych orzechów włoskich, jedno jajo, łyżkę tartej bułki i łyżkę natki pietruszki. Posolić do smaku, wyrobić na jednolitą masę. Formować małe krokiety, panierować je w jajku, bułce tartej, usmażyć na maśle na złoty kolor. Gorącymi krokietami obłożyć kapustę i natychmiast podawać.
Kapusta wigilijna
1 kg kiszonej kapusty
1 szklanka fasolki
2-3 ziemniaki
ziarenka kminku
Przygotowanie:
1 kg kiszonej kapusty odcisnąć z soku. Sok zachować, kapustę zalać wodą i gotować. Oddzielnie gotujemy szklankę fasolki, najlepiej perłówkę. Tę fasolkę gotujemy w niewielkiej ilości wody. Gdy fasolka jest miękka, rozgniatamy ją widelcem i wlewamy do kapusty. Kapustę doprawiamy cebulką przysmażoną na maśle. Po ugotowaniu do zagęszczenia dodajemy do kapusty 2-3 ugotowane i utłuczone ziemniaki. Nie zapominamy o soli. Dobrze jest dodać do gotowania kapusty kilka ziarenek kminku, ale nie każdy to lubi. Jeśli trzeba, dodajemy jeszcze sok, który pozostał nam po odciśnięciu kapusty. Tak przyrządzona kapusta jest kwaskowata i orzeźwiająca.
Zupa śledziowa
4 śledzie matjasy
1,5 litra przegotowanej wody
4 cebule
ocet
Przygotowanie:
Śledzie matjasy kroimy w kawałki. Następnie zalewamy zimną wodą. Kroimy w kostkę cebule i wrzucamy do wody ze śledziami. Do smaku dodajemy ocet i pieprz. Zupa w takiej postaci musi stać co najmniej 4 godziny. Podajemy z gorącym puree z ziemniaków.
Sałatka śledziowa
4 płaty śledzi
4 połówki brzoskwini
4 ogórki kiszone
1 duża cebula
1 łyżka rodzynek
4 łyżki majonezu
Przygotowanie:
Płaty śledzi wymoczyć i pokroić w paski. Następnie w kostkę kroimy brzoskwinie i ogórki. Pokrojoną w kostkę cebulę delikatnie sparzamy i dodajemy do reszty. Przed dodaniem rodzynek moczymy je przez 5-10 min. Do całości dodajemy majonez. Do smaku dodajemy pieprz. Na koniec wszystko mieszamy.
Kluski z makiem
0,5 torebki makaronu do łazanek
1,5 l mleka
1 szklanka maku
50 g rodzynek posiekanych orzechów włoskich i laskowych, suszonych moreli i śliwek
3-4 łyżki miodu
2 łyżki masła
1 cukier waniliowy
Przygotowanie:
Mak wysypać na gęste sito, dokładnie przepłukać. Dwukrotnie przelać dużą ilością wrzątku, postawić na ogniu i doprowadzić do wrzenia. Mak można ugotować w wodzie lub w mleku. Następnie odstawić na 12 godz. Osączyć na sicie i kilkakrotnie przepuścić przez maszynkę do mięsa. Przed przygotowaniem potrawy dobrze jest namoczyć orzechy i rodzynki we wrzątku. W garnuszku rozpuścić miód. Podgrzewając, utrzeć z makiem, wymieszać z bakaliami i cukrem waniliowym. Mleko zagotować ze szczyptą soli, wsypać makaron, przemieszać, gotować do miękkości. Odcedzić i przestudzić. Makaron wymieszać z masą makową i masłem. Przełożyć do salaterki i schłodzić. Udekorować suszonymi owocami.
Uszka z makiem
Ciasto:
350 g mąki
1 jajko
0,5 szklanki wody
Nadzienie:
200 g tłustego twarogu
1 jajko
50 g rodzynek
50 g suszonych śliwek i fig,
100 g cukru, 250 ml mleka, kilka kropli aromatu migdałowego
150 g maku
Przygotowanie:
Nadzienie:
We wrzątku sparzyć mak, następnie 2-3 razy go zmielić. Zalać wrzącym mlekiem, dodać łyżkę cukru, olejek migdałowy i odstawić na 15 min. Rodzynki i śliwki namoczyć w ciepłej wodzie. Po kilku minutach osączyć i pokroić razem z figami. Twaróg zmiksować z jednym jajkiem i resztą cukru na jednolitą masę. Następnie gotową już masę połączyć z makiem oraz posiekanymi bakaliami.
Ciasto:
mąkę, jajko, szczyptę soli i 0,5 szklanki wody wyrobić na gładkie ciasto. Rozwałkować i za pomocą literatki wyciąć krążki. Na każdym ułożyć po porcji farszu i formować malutkie sakiewki. Gotować w lekko osolonym wrzątku.
Kompot z suszonych owoców
300 g suszonych śliwek,
300 g suszonych fig
300 g suszonych jabłek
kilka goździków
skórka i sok z 1 cytryny
2-3 łyżki miodu
1 łyżeczka cynamonu
Przygotowanie:
Owoce opłukać, włożyć do osobnych rondelków i zalać letnią przegotowaną wodą tak, aby całkowicie przykrywała owoce. Odstawić na kilka godzin. Do śliwek dodać łyżkę miodu i cynamon, gotować 10 min. Do fig dodać sok i skórkę z cytryny; gotować 25 min. Resztę miodu i goździki dodać do jabłek; gotować 10 min. Wszystkie wywary połączyć i dobrze schłodzić.
Pierogi z kapustą i grzybami
Ciasto:
3 szklanki mąki
1 jajko
1 łyżeczka masła
¾ l ciepłej wody
Nadzienie:
50 dag kiszonej kapusty
4 dag suszonych grzybów
2 cebule
6 łyżek oliwy
1 jajko
Przygotowanie:
Grzyby umyć i namoczyć w przegotowanej wodzie. Odstawić na całą noc. Kolejnego dnia kiszoną kapustę i wymoczone grzyby włożyć do garnka i zalać wodą. Dodać 4 łyżki oliwy i gotować do miękkości. Po ugotowaniu i ostudzeniu, kapustę z grzybami osączyć z wody i mocno wycisnąć. Cebulę obrać, drobno pokroić, usmażyć na oliwie na złoty kolor i dodać do farszu. Składniki nadzienia wymieszać, przełożyć na rozgrzaną patelnię i podsmażyć, by nadzienie trochę zgęstniało. Następnie dodać jajko, wymieszać, doprawić do smaku solą i pieprzem.
Ciasto:
Z mąki, rozmąconego jajka, szczypty soli i łyżeczki miękkiego masła zagnieść ciasto, dodając około ¾ litra ciepłej wody. Gotowe ciasto cienko rozwałkować. Wycinać szklanką krążki ciasta, na każdy nakładać po łyżeczce farszu i zlepiać brzegi. Zagotować duży garnek wody, lekko posolić. Do gotującej wody wkładać stopniowo pierogi, tak aby woda nie przestawała wrzeć. Gotować 5-7 min. od wypłynięcia. Wyjmować łyżką cedzakową. Najlepiej podawać z cebulką podsmażoną na złoty kolor.
Śledź po cygańsku
1 kg śledzi
5-6 ogórków konserwowych
4-5 cebul
keczup i olej
1 łyżka musztardy
1/2 łyżki papryki w proszku
1 łyżeczka cukru
Przygotowanie:
Śledzie wymoczyć, pokroić na niewielkie kawałki. Ogórki i obrane cebule pokroić w kosteczkę. Cukier wymieszać z musztardą i papryką. Dodawać keczup na przemian z olejem i cały czas mieszać (jeśli sos się rozwarstwi dodać więcej keczupu). Doprawić pieprzem. Śledzie wymieszać z posiekaną cebulą i drobno pokrojonymi ogórkami. Zalać sosem i dokładnie wymieszać.
Kutia z bakaliami
500 g maku
150 g pszenicy
1,5 szklanki mleka
¾ szklanki miodu
3 łyżki rodzynek
5 suszonych moreli, fig i daktyli,
aromat migdałowy
1 pomarańcza
100 g orzechów i migdałów
kandyzowana skórka z pomarańczy
Przygotowanie:
Mak zalać wrzącym mlekiem na 10 min., osączyć. Zmielić 3 razy. Pszenicę ugotować do miękkości, odcedzić. Rodzynki, morele, figi i daktyle zalać wrzątkiem. Odstawić na 10 min., osączyć. Większe owoce posiekać. Orzechy i migdały namoczyć, obrać ze skórki i posiekać. Suszone owoce połączyć z orzechami, migdałami i skórką pomarańczową. Dodać mak, pszenicę, miód i aromat migdałowy. Masę przełożyć do salaterki, schłodzić. Udekorować serpentynami zrobionymi ze skórki pomarańczowej.
Tuńczyk z makaronem
2 puszki tuńczyka w sosie własnym
2-4 ząbki czosnku
5 cebul
ser parmezan
paczka makaronu
koncentrat pomidorowy
Przygotowanie:
Cebulę i czosnek posiekać, uprażyć na oleju, dodać 3 łyżki koncentratu pomidorowego. Doprawić do smaku. Dodać tuńczyka i wymieszać. Ugotować makaron, zmieszać z farszem, przełożyć do salaterki i posypać startym serem (parmezanem).
Sałatka krabowa
1 paczka surimi (paluszki krabowe)
1 puszka ananasów
słoik selera konserwowanego
1 puszka kukurydzy
Przygotowanie:
Surimi i ananasy pokroić w kostkę. Selera i kukurydzę odsączyć. Wszystkie składniki dodać do siebie i wymieszać. Dodać majonez i doprawić wedle uznania.
Barszcz wigilijny z uszkami
Barszcz:
2000 g buraków ćwikłowych
70 g suszonych grzybów
2 cebule
sok z cytryny
Uszka:
1 ¼ szklanki mąki pszennej
1 łyżka oleju
woda przegotowana
Farsz:
grzyby z wywaru
1 cebula
1 jajko
1 łyżka masła
Przyprawy:
2 ziarenka ziela angielskiego
liść laurowy, cukier, pieprz, sól
Przygotowanie:
Barszcz: Grzyby umyć, zalać zimną wodą. Moczyć 2-3 godziny, a następnie gotować w tej samej wodzie, odcedzić (wywar zachować). Buraki obrać, zetrzeć na tarce o grubych oczkach, włożyć do garnka. Dodać pokrojone cebule i przyprawy. Wlać 3 litry zimnej wody. Gotować, aż buraki zrobią się miękkie. Kiedy wystygną, wywar przecedzić. Dolać wywar z grzybów, zagotować. Przyprawić cukrem, pieprzem, solą i sokiem z cytryny.
Uszka: Ciasto – Mąkę i szczyptę soli wymieszać widelcem z kilkoma łyżkami gorącej wody i olejem, a gdy masa przestygnie, zagnieść ciasto.
Farsz: Cebulę obrać, posiekać, zeszklić na maśle. Dodać posiekane grzyby i bułkę tartą, wszystko wymieszać. Gdy masa przestygnie wbić jajko, wymieszać. Przyprawić pieprzem i solą.
Ciasto cienko rozwałkować. Kieliszkiem o średnicy 2-3 cm wykroić pierogi. Na każdym ułożyć porcję farszu, zlepić tak jak pierogi. Połączyć końcówki pierogów, aby powstały uszka. Uszka włożyć do lekko osolonego wrzątku i gotować, aż wypłyną. Odcedzić, rozłożyć do talerzy i zalać gorącym barszczem.
Kluski z makiem po kujawsku
40 dag mąki
1 szklanka wody
1 szczypta soli
2 jajka
2 łyżki cukru
1 łyżka cynamonu
Przygotowanie:
Zagnieć ciasto jak na makaron z mąki, wody, soli i dwóch jaj. Dobrze wyrobić. Rozwałkować dosyć grubo. Krótko krojony makaron obgotować, przelać zimną wodą. Zmieszać z makiem przygotowanym jak do makowca. Dodaj 2-3 łyżki cukru lub miodu oraz nieco cynamonu. Starannie wymieszaj z ugotowanymi kluskami.
Dania mięsne na świąteczny stół
Rogale z serem
1 kg schabu
0,5 kg sera białego
0,5 kostki masła
3-4 ząbki czosnku
vegeta
zielony koper
Przygotowanie:
Schab pokroić, rozrobić cienko i posypać vegetą. Ser rozdrobnić i połączyć z masłem. Czosnek drobno posiekać i dodać do sera. Doprawić vegetą, dodać koper. Wszystko razem wymieszać. Następnie na rozbite kotlety z jednej strony rozłożyć wałeczek sera. Zwinąć w rulon. Obtoczyć w mące i rozbitym jajku oraz bułce tartej. Smażyć na głębokim tłuszczu.
Ziemniaki w wafelku
ziemniaki
koperek
boczek wędzony
wafle
Przygotowanie:
Ugotować posolone ziemniaki, odcedzić i gorące utłuc, dodać zielony, pokrojony koper. (Można dodać boczku wędzonego pokrojonego w kostkę). Gorące ziemniaki rozłożyć na kwadratowym waflu, odczekać chwilę i zwinąć jak roladę. Zawinąć w folię i odłożyć, aby przestygły. Schować do lodówki. Na drugi dzień kroić z ukosa na 2cm. plastry, maczać w rozmąconym jajku i bułce tartej. Smażyć z obu stron.
Mielone kotleciki ze śliwką i boczkiem
mięso mielone
suszone śliwki
boczek wędzony
Przygotowanie:
Mięso mielone przyprawić jak na kotlety. W środek kotleta włożyć suszoną śliwkę, uformować, owinąć plastrem boczku wędzonego. Ułożyć w naczyniu żaroodpornym i piec 30 min.
Schabowe z serem i cebulą
1 kg schabu
żółty ser
3-4 cebule
Przygotowanie:
Schab pokroić, rozbić i obsypać vegetą. Żółty ser pokroić w plastry – kłaść na kotletach do połowy – złożyć razem, panierować w jajku i bułce tartej – usmażyć. Cebulę usmażyć, kłaść na kotletach i polać ketchupem.
Polędwiczki w sosie borowikowym
1 kg polędwiczek wieprzowych
300 g świeżych lub mrożonych borowików
300 g śmietany (18%)
1 średnia cebula
masło, olej, mąka do zaprawki
Przygotowanie:
Polędwiczki wkładamy do naczynia, posypujemy solą i pieprzem. Wstawiamy pod przykryciem do lodówki na 2 godziny. Po tym czasie rozgrzewamy na patelni olej i smażymy na nim polędwiczki.
Sos: Przygotowujemy borowiki – należy je oczyścić i kilka minut podgotować. W rondelku roztapiamy masło, na którym należy zeszklić posiekaną w kosteczkę cebulę. Dodajemy śmietanę i borowiki. Całość dusimy na małym ogniu, następnie dodajemy zaprawkę przygotowaną z mąki i wody. Tak przygotowanym sosem polewamy usmażone wcześniej polędwiczki.
Polędwiczki faszerowane szpinakiem w sosie paprykowym
polędwiczki wieprzowe
4 plastry boczku wędzonego
150 g świeżego szpinaku (może być mrożony)
1 ząbek czosnku
oliwa lub olej
sól, pieprz, cukier
papryka
150 ml śmietanki kremowej
łyżka masła
Przygotowanie:
Blanszujemy szpinak z czosnkiem i odrobiną soli. W przypadku szpinaku mrożonego należy go połamać na mniejsze kawałki, umieścić w rondlu, dodać czosnek i odrobinę mleka. Gotować na małym ogniu, często mieszając, do momentu odparowania nadmiaru ilości wody. W polędwicy robimy wzdłuż otwór przez całą długość i faszerujemy szpinakiem. Tak przygotowaną polędwicę marynujemy w soli, pieprzu, oliwie i smażymy ze wszystkich stron na gorącym tłuszczu. Zawijamy polędwicę w plastry boczku, przekładamy do blaszki i wstawiamy do piekarnika na 25 minut (w temp. 180 stopni).
Sos: Gotujemy paprykę w małej ilości wody z dodatkiem cukru i soli. Odstawiamy, aby trochę ostygła. Miksujemy, dodając śmietankę i masło.
Mielone w wafelku
500 g mięsa mielonego
3 jajka
1 cebula
1 bułka
wafle
ok.7 łyżek mąki
pęczek koperku
1 szkl. mleka
sól, pieprz, olej
Przygotowanie:
Cebulę obrać, pokroić w drobną kostkę i zeszklić. Bułkę namoczyć w ½ szkl. mleka i odcisnąć. Do mielonego mięsa dodać cebulę, bułkę, 1 jajko, sól, pieprz. Ręcznie wyrobić masę. Wyłożyć ją na wafle i ułożyć jeden na drugim. Kiedy wafle zmiękną, całość zawinąć w roladę. Gotową roladę pokroić w kromki o grubości ok. 5-7 mm każda. 2 jajka roztrzepać w miseczce, dodać drobno posiekany koperek, ½ szkl. mleka oraz mąkę. Wymieszać. Kromki zanurzać w cieście i smażyć na rozgrzanym tłuszczu z obu stron na złoty kolor.
Desery wigilijne
Wiejski piernik na smalcu
3 jajka
25 dag cukru
50 dag mąki
1 łyżeczkę przyprawy piernikowej
5 dag smalcu lub oleju
1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
tłuszcz
bułka tarta
Przygotowanie:
10 płaskich łyżek cukru utrzeć z żółtkami i smalcem lub olejem. Resztę cukru mocno zrumienić na karmel, dodać przyprawę piernikową. Wlać szklankę wody, mieszając, zagotować. Mąkę przesiać i wymieszać z proszkiem do pieczenia. Do mąki dodawać po łyżeczce karmel, jednocześnie ucierając. Wymieszać z utartą masą żółtkową. Ubić sztywno pianę z białek i połączyć z ciastem. Ciasto włożyć do formy posmarowanej tłuszczem i wysypanej bułką tartą. Piec około 1 godziny w temp. 200 stopni. Zimne ciasto można oblać lukrem i udekorować kandyzowanymi lub suszonymi owocami.
Świąteczne szyszki
1 opakowanie preparowanego (dmuchanego) ryżu
15 dag cukierków typu krówki
15 dag cukierków toffi
15 dag masła
1 łyżka kakao
Przygotowanie:
Ryż dmuchany, mieszając, zrumienić na suchej patelni, a następnie przesypać do dużej miski. Pozostałe składniki umieścić w rondelku i mieszając, rozpuścić na bardzo małym ogniu. Gorącą masę wlać do miski z ryżem, dokładnie wymieszać. Rękoma formować szyszki (najlepiej robić to w kilka osób, bo masa bardzo szybko gęstnieje). Odłożyć, by masa całkowicie stężała.
Sernik super
1,3 kg białego sera
1 szklanka cukru
½ szklanka oleju
Przygotowanie:
Wszystko razem zmiksować. Dodać 6 żółtek cały czas miksując. Następnie 2 budynie na 3/4 l mleka rozrobić w 1/2 l mleka i połączyć z masą serową. Dodać zapach cytrynowy. Na koniec dodać ubite białka z 1 szklanką cukru. Wszystko lekko wymieszać. Piec 60 minut.
Ptasie mleczko
0,5 l mleka
4 łyżki kaszy manny
4 łyżki cukru
1 kostka masła roślinnego
2 cytryny
Przygotowanie:
Mleko, kaszę mannę i cukier dodać do siebie i ugotować. Kostkę masła roślinnego zmiksować, dodając ugotowaną kaszę i sok z 2 cytryn. Wyłożyć na upieczony biszkopt. Posypać startą czekoladą.
Czekoladowo-gruszkowa pycha
400 ml śmietanki
200 g cukru
1 op. cukru waniliowego
starta skórka z 1 cytryny
5 jajek
375 g mąki
50 g kakao
2 łyżeczki proszku do pieczenia
Nadzienie:
9 małych gruszek
sok z cytryny
9 suszonych śliwek bez pestek
2 łyżki posiekanych orzechów włoskich
3 łyżki płynnego miodu
1 łyżka startej skórki z pomarańczy
Przygotowanie:
Do śmietanki dodać cukier, cukier waniliowy i skórkę z cytryny. Ubić na sztywno. Mieszając, dodawać po jednym jajku. Mąkę z kakao i proszkiem do pieczenia przesiać, wymieszać z pianą. Piekarnik rozgrzać do 200 stopni. Blachę do ciasta wyłożyć pergaminem, wlać ciasto, gruszki obrać, usunąć gniazda nasienne, włożyć do środka po jednej śliwce. Gruszki wetknąć w ciasto ogonkami do góry, posypać orzechami. Piec 70 min. Wyjąć, wystudzić. Miód gotować ze skórką pomarańczową. Syropem posmarować wierzch.
3 – Bit
1 puszka masy krówkowej lub puszka słodkiego mleka skondensowanego
510g herbatników (ok. 75 sztuk. wychodzą 3 warstwy, każda po ok. 25 herbatników)
400- 500 ml słodkiej śmietany 30- 36%
2 opakowania śmietan-fix,
ok. 50- 100g dowolnej czekolady (np.mleczna)
Masa budyniowa:
500 ml mleka
2/3 szklanki cukru
2 żółtka
3 łyżki mąki ziemniaczanej
3 łyżki mąki pszennej
3/4 kostki masła
Przygotowanie:
Jeśli mamy puszkę słodkiego mleka skondensowanego, należy gotować ją w garnku z wodą na małym ogniu przez 3 godz. (Puszka musi być cała pokryta wodą). Jeśli korzystamy z gotowej masy krówkowej, należy najpierw przygotować masę budyniową (według punktu 2), a następnie puszkę z masą krówkową wsadzić na parę minut do gotującej się wody. (Miękki karmel będzie łatwiej się rozsmarowywał). Przygotować masę budyniową. 1,5 szklanki mleka i cukier zagotować. Pozostałe mleko wymieszać dokładnie z żółtkami i mąkami. Dodać do gotującego się mleka, szybko mieszając, aby nie powstały grudki. Chwilkę gotować (około 1 min), aż budyń zgęstnieje. Pozostawić do ostygnięcia. Miękkie masło utrzeć mikserem na puszystą masę. Dalej miksując, dodawać stopniowo zimny budyń. Formę prostokątną o wymiarach około 35x24cm wyłożyć herbatnikami. Na herbatnikach rozsmarować lekko ciepłą masę krówkową. Wyłożyć drugą warstwę herbatników. Kolejno wyłożyć masę budyniową, na nią ostatnią warstwę herbatników. Ubić śmietanę ze śmietan-fix. Śmietanę wyłożyć na górę i posypać startą czekoladą. Ciasto wstawić do lodówki, na co najmniej 12 godz. W szybkiej wersji można ugotować 2 budynie waniliowe bez cukru w 500ml mleka, z dodatkiem cukru do smaku. (Cukier można pominąć). Po ostygnięciu, utrzeć z ¾ kostki masła. 1 szklanka = 250ml
Smacznego