NIK: Ochrona dziedzictwa narodowego za granicą do poprawy
Współpraca pomiędzy resortami i instytucjami dotycząca ochrony dziedzictwa narodowego za granicą pozostawia wiele do życzenia – takie wnioski przedstawiła Najwyższa Izba Kontroli po badaniach przeprowadzonych w odpowiedzialnych instytucjach.
W latach 2012-2016 w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a także w Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz w Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska” została przeprowadzona kontrola NIK. Jej celem była ocena, czy państwo w wystarczającym stopniu dba o polskie materialne dziedzictwo narodowe za granicą. Izba uznała, że w prowadzonych przez te instytucje projektach osiągnięto założone efekty, jednak współpraca pomiędzy resortami i instytucjami nie była wystarczająca.
– Ograniczona współpraca pomiędzy poszczególnymi resortami, brak wspólnej strategii, zintegrowanej ewidencji zasobów utrudnia kompleksowe określenie potrzeb i sformułowanie celów państwa dot. ochrony dziedzictwa narodowego za granicą – powiedział Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.
Z tego powodu powstawały np. oddzielne, niezintegrowane ze sobą ewidencje obiektów polskiego dziedzictwa narodowego poza granicami kraju.
– Poszczególne resorty i instytucje tworzyły różne ewidencje, zamieszczano w nich szeroki zakres cennych danych: informacje dot. lokalizacji obiektów, materiał ikonograficzny, a także dokumentacje z prac remontowych lub konserwatorskich. Każdy z tych wykazów był jednak odrębną jednostką niezintegrowaną z pozostałymi. W efekcie nie można było stworzyć kompletnego obrazu polskiego dziedzictwa pozostającego poza granicami – dodał prezes NIK.
Jak wynika z raportu, w latach 2013-2015 łączne finansowanie ochrony dziedzictwa narodowego za granicą utrzymywało się na zbliżonym poziomie, choć zmieniały się jego źródła – malało finansowanie ze środków MSZ, a rosły wydatki MKiDN.
– W latach 2012-2015 na ochronę dziedzictwa narodowego za granicą państwo wydało blisko 65 mln złotych, jednak ile dokładnie potrzeba środków na ten cel, nie wiadomo, ponieważ nie ma zbiorczych kompleksowych szacunków. Nie porównano całościowych wydanych sum z rzeczywistymi potrzebami w zakresie ochrony dziedzictwa za granicą – stwierdził Krzysztof Kwiatkowski.
Aby podnieść skuteczność działań, NIK postuluje o wzmocnienie współpracy między ministerstwami i wypracowanie całościowej strategii ws. ochrony dziedzictwa narodowego za granicą oraz systemu wymiany i aktualizacji informacji na ten temat.
– W ocenie NIK konieczne jest jeszcze wzmocnienie współpracy między poszczególnymi resortami. Równie ważne wydaje się także elektroniczne udostępnienie zasobów tak, aby również obywatelom dać szansę na włączenie się w dbanie i ochronę polskiego dziedzictwa narodowego za granicą – podkreślił przedstawiciel NIK.
TV Trwam News/RIRM