NIK: Działania na rzecz rozwoju śródlądowych dróg wodnych nie w pełni skuteczne

Administracja publiczna podejmowała działania na rzecz rozwoju śródlądowych dróg wodnych, ale nie były one w pełni skuteczne – podała Najwyższa Izba Kontroli. Według Izby, nie udało się wykonać wszystkich zaplanowanych w tym zakresie przedsięwzięć.

Nie udało się stworzyć systemu finansowania inwestycji dotyczących modernizacji śródlądowych dróg wodnych ani zakończyć prac nad wieloletnimi programami rozwoju tych dróg na Odrze i Wiśle – poinformowała NIK. Według Izby, administracja publiczna podejmowała szereg działań na rzecz rozwoju śródlądowych dróg wodnych, jednakże nie były one w pełni skuteczne.

Minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej m.in. opracował „Założenia do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016-2020 z perspektywą do roku 2030”, które Rada Ministrów przyjęła w 2016 r. – można przeczytać w publikacji Izby.

W Założeniach wskazano, że Polska jest krajem o stosunkowo małych zasobach wód powierzchniowych, a roczny odpływ wód powierzchniowych wynosi obecnie ok. 45 mld metrów sześciennych. Istotnym sposobem na zwiększenie możliwości zasobów wodnych jest ich retencjonowanie. W Polsce łączna pojemność wszystkich zbiorników retencyjnych wody wynosi ok. 2,75 mld metrów sześciennych czyli zaledwie ok. 6 proc. rocznego odpływu, podczas gdy w innych krajach europejskich wskaźnik ten waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu procent – wynika z informacji NIK.

Jak podano, w Założeniach wyszczególniono trzy śródlądowe szlaki żeglugowe, przebiegające przez terytorium Polski; E-30 łączący Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, E-40 łączący Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej przez Kijów, Nową Kachówkę i Chersoń z Morzem Czarnym i E-70 łączący Holandię z Rosją i Litwą.

Według Izby, przed opracowaniem Założeń nie przeprowadzono inwentaryzacji stanu technicznego istniejących dróg wodnych.

W Założeniach określono także szacunkowe koszty budowy i modernizacji trzech szlaków żeglugowych, tak żeby spełniały parametry szlaków żeglugowych o szczególnym znaczeniu transportowym: Odrzańskiej Drogi Wodnej wraz z Kanałem Gliwickim i połączeniem Odra – Dunaj (od 16,5 do 22,6 mld zł), środkowego i dolnego odcinka Wisły od Warszawy do Gdańska (ok. 31,5 mld z), Kanału Śląskiego (ok. 11,0 mld zł) i Drogi wodnej Warszawa-Brześć (od 8,1 do 25,5 mld zł).

Podczas kontroli ustalono, że minister prowadził prace analityczno-programowe nad opracowaniem dwóch priorytetowych programów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce, tj. Odry i Wisły. Jednakże, mimo upływu ponad trzech lat od uchwalenia Założeń przez Radę Ministrów, nie zakończono jeszcze prac nad tymi programami – podała Izba.

W przypadku najbardziej zaawansowanego programu dotyczącego Odrzańskiej Drogi Wodnej jego zakończenie planowane jest dopiero w I kwartale 2021 r. Jeżeli zaś chodzi o przygotowania programu dotyczącego drogi wodnej rzeki Wisły wraz z prognozą oddziaływania na środowisko to dotychczas nie ustalono planowanego terminu – wynika z informacji Izby.

Zdaniem NIK, minister właściwy ds. żeglugi śródlądowej próbował stworzyć system finansowania inwestycji dot. modernizacji i utrzymania śródlądowych dróg wodnych. Jednak – według Izby – pomimo upływu trzech lat od zainicjowania prac nad utworzeniem Funduszu Rozwoju Śródlądowych Dróg Wodnych, który miał stanowić główne źródło finansowania zadań inwestycyjnych na śródlądowych drogach wodnych, działania te nie przyniosły zamierzonych rezultatów.

Izba podkreśla we wnioskach kierowanych do ministra gospodarki morskiej m.in. o podjęcie działań systemowych mających na celu doprowadzenie do zgodności stanu prawnego i stanu faktycznego w zakresie budowy i modernizacji śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.

We wnioskach mowa jest także o przyspieszeniu prac nad programami wieloletnimi budowy śródlądowych dróg wodnych (Odry i Wisły), których uchwalenie zapewni finansowanie ujętych w nich zadań. Kolejne mówią o wypracowaniu ze stroną białoruską porozumienia granicznego dot. regulacji poziomów wód na granicznych zbiornikach i drogach wodnych oraz zasad obsługi budowli hydrotechnicznych tam usytuowanych.

PAP