Ministerstwo Sprawiedliwości chce powrotu asesorów sędziowskich

Propozycję ustawy nowelizującej ustrój sądów powszechnych i przywracającej instytucję asesora opracowały Krajowa Rada Sądownictwa wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości. Projekt w tej sprawie trafił do prezydenta.

Według planów po dwóch latach asesury ma być przeprowadzana pierwsza kontrola orzecznictwa. Asesorzy sędziowscy do 2009 r. – gdy w życie weszła nowelizacja prawa – wykonywali przez kilkuletni okres próbny funkcje sędziego; po asesurze otrzymywali z rąk prezydenta nominację sędziowską, gwarantującą im m.in. nieusuwalność.

Dyskusja o modelu dojścia do zawodu sędziego nie słabnie od 2007 r., gdy Trybunał Konstytucyjny uchylił przepisy o asesorach sędziowskich. Stwierdził wówczas niezgodność z trójpodziałem władzy reguły, zgodnie z którą asesorów powołuje minister sprawiedliwości – reprezentant władzy wykonawczej. Uchwalono nowe przepisy, w których zlikwidowano asesurę, a sędziami mają zostawać absolwenci Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.

W tym kontekście poseł Stanisław Piotrowicz, prokurator w stanie spoczynku  wskazuje, że dzisiaj  sędzią może zostać każdy kto spełnia warunki formalne, jednak w rzeczywistości nie sprawdza się w swojej  funkcji.

– Dziś mamy taką sytuację, że oto człowiek (spełniając formalne wymagania) zostaje mianowany sędzią na okres dożywotni, dlatego że sędzia jest nieodwołalny ze swojego stanowiska. Już nieraz po kilku rozprawach, po kilku miesiącach okazuje się, że człowiek nie powinien tego zawodu wykonywać, bo nie ma określonych predyspozycji. Także niewątpliwie wszyscy dostrzegali potrzebę weryfikacji kandydata na urząd sędziego, takiego kandydata, który będzie weryfikowalny w praktyce. Dlatego też powrót do asesora, czy też do sędziego na próbę wydaje się jako rozwiązanie słuszne – stwierdza Stanisław Piotrowicz.

Jednocześnie w Senacie przygotowywany jest projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Przewiduje on m.in. zmianę modelu kształcenia sędziego i prokuratora oraz likwidację aplikacji ogólnej.

RIRM