Litwa: obchody święta 13 Pułku Ułanów Wileńskich
Z okazji Pułkowego Święta 13 Pułku Ułanów Wileńskich w środę w Wilnie i na Wileńszczyźnie oddano hołd spoczywającym tam ułanom. W kaplicy na terenie dawnego majątku Tyszkiewiczów w Wace Trockiej odprawiona została Msza święta w intencji poległych żołnierzy.
Święto pułkowe 25 lipca zostało ustanowione w 1928 roku. Święto upamiętnia zwycięską bitwę 13 Pułku Ułanów Wileńskich z bolszewikami pod Janowem, stoczoną w 1920 r.
Z inicjatywy Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka, kontynuatora tradycji 13 Pułku Ułanów Wileńskich, w środę na grobach ułanów spoczywających na wileńskim Cmentarzu Antokolskim, na Cmentarzu Garnizonowym w Nowej Wilejce, na Nowej Rossie i na parafialnym cmentarzu w Niemenczynie o godzinie 13.00 złożono kwiaty i zapalono znicze.
Jak tłumaczy PAP prezes Klubu Rekonstrukcji Waldemar Szełkowski, „rodowa kaplica Tyszkiewiczów pw. Najświętszej Marii Panny została wybrana na tę uroczystość nieprzypadkowo”. Pochowany jest przy niej hrabia Jan Michał Tyszkiewicz, porucznik 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Historia pułku sięga grudnia 1918 r., gdy oddziały konne Samoobrony Krajowej Litwy i Białorusi, które znajdowały się w pobliżu Wilna połączyły się w majątku Pośpieszka, a kilka dni później przyjęły nazwę 1 Pułku Ułanów Wileńskich. Po reorganizacji w Wojsku Polskim, w czerwcu 1919 r. formację przemianowano na 13 Pułk Ułanów Wileńskich.
Od 1922 r. pułk stacjonował w Nowej Wilejce. W 1927 r. minister spraw wojskowych marszałek Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził 30 kwietnia jako datę święta pułkowego, którą w 1928 r. zmienił na 25 lipca.
W latach 80. ubiegłego wieku tradycje pułku podjęli kieleccy harcerze, a obecnie kontynuuje je Fundacja Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich.
Wileński Klub Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka został założony w 2014 r. z inicjatywy Szełkowskiego – nauczyciela historii w polskim gimnazjum w tej wileńskiej dzielnicy. Liczący 12 mężczyzn klub prowadzi pokazy historyczne i organizuje lekcje żywej historii.
„Naszym zadaniem jest przywrócenie pamięci historycznej naszych ziem i jej utrwalenie” – powiedział Szełkowski.
Po raz pierwszy Święto 13 Pułku Ułanów Wileńskich na Wileńszczyźnie zostało zorganizowane w ubiegłym roku.
PAP/RIRM