A. Duda: w konstytucji powinny być klarownie określone kompetencje prezydenta
W konstytucji powinny być klarownie określone kompetencje prezydenta; w obecnej ustawie zasadniczej, prezydent – pomimo, że ma najsilniejszy mandat społeczny – w zasadzie ma niewiele samodzielnych kompetencji – powiedział prezydent Andrzej Duda.
„Mamy specyficzną sytuację, że jest prezydent wybrany w wyborach powszechnych przez naród, (ma) najsilniejszy mandat (społeczny) w Polsce, nikt takiego mandatu nie ma i w zasadzie ma niewiele samodzielnych kompetencji, a w każdym razie na pewno kompetencje powinny być klarowniej rozdzielone, co prezydent może zrobić sam, co musi zrobić w porozumieniu z ministrem obrony narodowej, z prezesem Rady Ministrów, czy też w sprawach polityki zagranicznej – z szefem MSZ” – powiedział prezydent w sobotę w radiowych „Sygnałach Dnia”.
Jak podkreślił, te kwestie powinny być „znacznie klarowniej określone”.
Andrzej Duda powiedział, że wielu ekspertów wskazuje, iż rola prezydenta jest tak ukształtowana w Polsce, że jego głównymi działaniami są „działania negatywne”, takie jak np. możliwość stosowania weta.
„(Prezydent) ma mało możliwości kreacji, uważam, że można by było pomyśleć też zdecydowanie nad tym, w jaki sposób to zmienić” – mówił prezydent.
„Powinniśmy pójść w jednym z dwóch kierunków – albo wzmacniamy pozycję ustrojową prezydenta, prezydent (w takim przypadku) ma silniejsze kompetencje, bo jest wybrany w wyborach powszechnych przez naród i ma ten jeden, jedyny w Polsce specyficzny mandat, albo osłabiamy prezydenta, czynimy go elementem, który bardziej realizuje funkcje ceremonialne, symboliczne, ale wtedy może być wybierany w sposób pośredni, choćby przez Zgromadzenie Narodowe” – zaznaczył prezydent.
Według Andrzeja Dudy, obecna konstytucja nie zabezpieczyła obywateli przed podwyższeniem wieku emerytalnego przez rząd PO.
„Skompromitował się też wtedy w moim przekonaniu ówczesny Trybunał Konstytucyjny, który powiedział, że wszystko jest w porządku i że podwyższenie wieku emerytalnego było dopuszczalne” – podkreślił.
Zmian wydłużających wiek emerytalny dokonał rząd PO-PSL. W maju 2014 r. TK uznał, że ustawa podwyższająca wiek emerytalny jest zgodna z konstytucją.
Zdaniem prezydenta, widać „ewidentne mankamenty” konstytucji z 1997 roku; zwrócił też uwagę, że obecna ustawa zasadnicza funkcjonuje już 20 lat.
Andrzej Duda przypomniał również, że obywatelski projekt konstytucji, przygotowany w 1994 r. przez Społeczną Komisję Konstytucyjną na zlecenie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, który – jego zdaniem – cieszył się dużym poparciem, nie był przedmiotem referendum konstytucyjnego.
Prezydent w piątek w czasie konferencji organizowanej przez „Solidarność” w Sali BHP w Stoczni Gdańskiej zainaugurował kampanię konsultacyjną, która ma poprzedzić referendum na temat konstytucji. Andrzej Duda powiedział m.in., że w konstytucji bardzo nieprecyzyjny jest podział kompetencji, jakie przysługują poszczególnym władzom. Jak dodał, chciałby, aby referendum ws. konstytucji odbyło się w przyszłym roku 11 listopada lub trwało dwa dni: 10 i 11 listopada.
PAP/RIRM