SKOKi chcą innej ustawy

Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł, że oba zaskarżone
przez prezydenta RP artykuły ustawy o Spółdzielczych Kasach
Oszczędnościowo-Kredytowych są niezgodne z Konstytucją. Trybunał zakwestionował
m.in. zgodność z Konstytucją zapisu, który powodował uniemożliwienie członkom
Kas zwołania walnego zgromadzenia. Ustawa, której przepisy badał TK, zakłada
m.in. objęcie SKOK-ów publicznym nadzorem sprawowanym przez Komisję Nadzoru
Finansowego.

Za niekonstytucyjne Trybunał uznał pominięcie walnego zgromadzenia jako
organu SKOK, a więc pozbawienie członków Kas możliwości udziału w walnym
zgromadzeniu – co według TK ogranicza ich prawa do współdecydowania w
podejmowaniu najważniejszych decyzji. TK argumentował, że w aspekcie
konstytucyjnym SKOK-i, tak jak i inne spółdzielnie, należy kwalifikować jako
dobrowolne zrzeszenia korzystające z gwarancji ustanowionych w art. 58
Konstytucji. Podkreślił, iż SKOK-i działają na rzecz członków w celu
zaspokajania ich interesów majątkowych przez oferowanie im prostych, łatwych w
obsłudze, tanich narzędzi finansowych i – bez względu na wieloaspektowość zmian
dotyczących SKOK-ów – nie zmieniła się ich istota – w dalszym ciągu pozostają
spółdzielniami. Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że przepisy, których
niekonstytucyjność orzekł, nie są nierozerwalnie związane z całą ustawą.
Oznaczałoby to, iż może ona wejść w życie po odpowiedniej decyzji prezydenta
Bronisława Komorowskiego. Według prezesa Kasy Krajowej SKOK Grzegorza
Biereckiego, nawet gdyby prezydent ustawę podpisał, to jej przepisy są
niewykonalne ze względu na brak zapisu o możliwości zwołania walnego
zgromadzenia. – Kto ma zatwierdzić bilans, kto ma wybrać radę nadzorczą, jak ma
zostać przyjęte sprawozdanie zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, kto ma
dać absolutorium zarządowi? Ta ustawa jest niewykonalna i musi być jak
najszybciej poprawiona. Nie może działać Kasa jeżeli nie ma najwyższego organu –
walnego zgromadzenia. Mamy nadzieję, że po tym kuble zimnej wody, jaki Trybunał
Konstytucyjny wylał na głowy ludzi, którzy zbyt wiele czasu poświęcają na to,
żeby psuć, a nie budować, że te zmiany w ustawie o SKOK-ach zostaną właściwie
przygotowane – stwierdził Bierecki. Zapowiedział, iż Kasa Krajowa podejmie
wszelkie dopuszczalne prawem kroki, by ustawa w życie nie weszła. Zaznaczył
jednak, że Kasy potrzebują nowych przepisów, gdyż stają się coraz istotniejszym
elementem polskiego rynku finansowego. Zadeklarował, iż nie jest przeciwnikiem
publicznego nadzoru nad nimi, gdyż – jak przypomniał – podczas prac nad ustawą o
SKOK-ach jeszcze za czasów rządów SLD – PSL same Kasy wnosiły o objęcie ich
nadzorem publicznym. Zaznaczył jednak, iż nadzór nad Kasami określony w tej
ustawie został źle zaprojektowany. Trybunał rozpatrywał zgodność z Konstytucją
jedynie dwóch artykułów ustawy o SKOK-ach, mimo iż prezydent Lech Kaczyński,
który ustawę skierował do TK, zakwestionował aż 72 jej artykuły. Zastrzeżenia do
70 artykułów ustawy wycofał z TK prezydent Komorowski.

Artur Kowalski