[TYLKO U NAS] Dr hab. J. Gołębiowski: Kościoły polskie w USA to ogromne dziedzictwo i wyzwanie dla nas jako pracowników naukowych KUL

Nasi przodkowie założyli w Stanach Zjednoczonych ponad tysiąc parafii i kościołów polskich. Przy każdym kościele budowali szkoły, szpitale, centra gospodarcze, wokół rozwijały się całe dzielnice. Jest to ogromne dziedzictwo i wyzwanie dla nas jako pracowników naukowych KUL – zaznaczył dr hab. Jacek Gołębiowski, prof. KUL i dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL, w programie „Jak my to widzimy – z daleka widać lepiej” na antenie Telewizji Trwam.

Dr hab. Jacek Gołębiowski i dr Paweł Sieradzki z Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL prowadzą program badawczy „Parafie i kościoły polskie w Stanach Zjednoczonych”. Ich praca polega na tym, że w okresie wakacyjnym dokonują kompleksowej inwentaryzacji najstarszych i najbardziej cennych zabytków polskiego Kościoła w Ameryce. Program wspierany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Nasi przodkowie założyli tutaj ponad tysiąc parafii i kościołów polskich. Przy każdym kościele budowali szkoły, szpitale, centra gospodarcze, wokół rozwijały się całe dzielnice. Jest to ogromne dziedzictwo i wyzwanie dla nas jako pracowników naukowych KUL – podkreślił dr hab. Jacek Gołębiowski.

Dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL, zaznaczył, że w czasie swojej pracy razem z dr. Pawłem Sieradzkim odwiedzili archiwum Sióstr Felicjanek pod Detroit. Znajdujące się tam dokumenty podkreślają niezwykle ważną rolę szkół podstawowych, budowanych przez siostry zakonne na przełomie XIX i XX wieku.

– Szkoły podstawowe miały czasami po 2,5 – 3 tys. uczniów, high school’e podobnie. Gdyby nie te szkoły – zwłaszcza w okresie końca XIX w. i początku XX w. – to w takich miastach jak Detroit dzieci emigrantów nie byłyby w stanie spełniać obowiązku szkolnego, ponieważ szkoły publiczne zapewniały tylko 30 – 35 proc. miejsc. Gdyby nie te szkoły parafialne, byłby analfabetyzm w tym czasie – powiedział dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL.

Jak wskazał dr Paweł Sieradzki, do końca I wojny światowej w 1918 roku z rdzennych ziem polskich wyemigrowały do Stanów Zjednoczonych 4 mln osób, z czego ponad 2 mln stanowili Polacy rzymskokatoliccy.

– Najważniejszym na ten czas końca XIX wieku ośrodkiem było Chicago, ale drugim równie ważnym pod kątem kształcenia do duszpasterstwa było Detroit. Tam właśnie ksiądz Józef Dąbrowski założył seminarium, które miało kształcić młodych mężczyzn, którzy mieli powołanie – mówił dr Paweł Sieradzki.

Dr hab. Jacek Gołębiowski podkreślał, że zaangażowanie w życie parafii oraz wiara były bardzo żywe wśród emigrantów.

– W największych polskich parafiach – Świetej Trójcy w Chicago czy św. Stanisława – ilość organizacji religijnych działających przy parafii sięgała po 100 – 150. Każdy dorosły parafianin był zaangażowany. Liczba tych osób jest zdumiewająca. Jest to wielkie świadectwo wiary, przywiązania i miłości do Ojczyzny i Pana Boga, więc jest to wspaniałe nasze dziedzictwo – zaznaczył dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL.

RIRM