W młodzieży jest dużo dobra
Z krajowym duszpasterzem młodzieży JE ks. bp. Henrykiem Tomasikiem z Siedlec, delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. Światowych Dni Młodzieży, rozmawia Małgorzata Bochenek
Towarzyszy Ekscelencja polskiej młodzieży, która udała się na spotkanie młodych w Sydney. Jaką rolę w duszpasterstwie młodego pokolenia odgrywają Światowe Dni Młodzieży?
– Każde Światowe Dni Młodzieży są wspaniałym doświadczeniem tajemnicy Kościoła powszechnego. Są pięknym wyznaniem wiary składanym przez młodzież. Stanowią także okazję do wzajemnego poznawania się przez młodzież i wzajemnego ubogacania się przez uczestników spotkania. Ojciec Święty Jan Paweł II w Orędziu na V Światowy Dzień Młodzieży w 1990 roku napisał, że jest to nie tylko święto, ale także poważne duchowe zadanie. Zwracał uwagę, iż aby był on owocny, potrzebne jest przygotowanie się doń pod kierunkiem pasterzy w diecezjach i w parafiach, w stowarzyszeniach, ruchach i kościelnych wspólnotach młodzieżowych. Stąd też podkreślamy zawsze, jak niezwykle ważne jest duchowe przygotowanie do Światowych Dni Młodzieży. Kierunek tego przygotowania zawsze jest wyznaczany przez Orędzie Ojca Świętego. Jednocześnie zaangażowanie wielu ludzi młodych w sprawy organizacyjne jest także ważną formą duszpasterstwa młodzieży.
Z jakimi obecnie problemami musi zmierzyć się młode pokolenie?
– Pochylenie się nad problematyką młodzieży jest bardzo ważne. Młodzież znajduje się bowiem w bardzo trudnej sytuacji. Dlatego potrzebna jest wspólna refleksja nad jej sytuacją, nad kształtem życia młodych ludzi.
Młodzież jest pełna kontrastów. Wielu młodych ludzi szuka Pana Boga, głębi, modlitwy i ciszy. Poważnie traktuje każdą wartość i swoje obowiązki. Kształtuje swoją formację chrześcijańską w Ruchu Światło-Życie, Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży, scholach, służbie liturgicznej, na pielgrzymkach, podczas dni skupienia, w wielu ruchach i stowarzyszeniach. Poważnie uczestniczy w katechezie i życiu swoich parafii. Młodzi ludzie są wrażliwi, zatroskani o biednych i potrzebujących pomocy. Pracują w różnych formach wolontariatu. A zatem są znaki nadziei. Jest w tej młodzieży dużo dobra.
Niestety, istnieje jednak też inny obraz młodych…
– Istnieje druga grupa: to młodzież zagubiona, cyniczna, agresywna. Pije, pali, sięga po narkotyki. Dokonuje przestępstw. Jest egoistyczna. Tworzy specyficzne subkultury. Nie ma szacunku dla żadnych wartości.
„Duch świata” niesie groźne niebezpieczeństwa. Poważnym zagrożeniem dla młodzieży jest relatywizm moralny, który charakteryzuje się odrzucaniem nie tylko Bożych przykazań, lecz także prawdy o tym, że istnieją obiektywne wartości i normy moralne. Zagrożeniem jest subiektywizm, czyli przekonanie, iż człowiek sam sobie wyznacza normy moralne. Wielkim błędem popełnianym przez wielu młodych, i nie tylko młodych, jest selektywne uznawanie przykazań Bożych.
Poważnym zagrożeniem dla młodzieży jest niewłaściwe rozumienie miłości i wolności oraz oddzielanie jej od odpowiedzialności. Zagrożeniem jest sceptycyzm wobec tradycyjnych wartości, takich jak nierozerwalność małżeństwa, szacunek dla rodziców i nauczycieli, poszanowanie autorytetu ludzi starszych, prawdomówność, uczciwość.
Te problemy to jednocześnie wyzwania dla dorosłych…
– Nie wystarczy mówić o problemach młodych, określać, jacy oni są. W tym momencie powinny pojawić się także inne pytania: co pokolenie dorosłych wnosi w życie młodzieży? Jak spełniają swoje zadania rodzice, wychowawcy, katecheci, duszpasterze? Jaką rolę odgrywają twórcy życia publicznego? Jak media spełniają funkcję wychowawczą? Jak młodzi zostali wprowadzeni w życie modlitwy? Kto im pomógł wejść głębiej w tajemnicę Eucharystii? Kto naprawdę pomaga młodym ludziom w kształtowaniu życia w duchu Ewangelii? Jedno jest pewne. Młodzież jest ważnym wyzwaniem duszpasterskim i wychowawczym.
Gdzie młodzi winni szukać pomocy?
– U Chrystusa, w świetle Ewangelii, w mocy sakramentów, we wspólnocie Kościoła. Na tej drodze młodym ludziom powinni pomagać dobrzy rodzice, mądrzy nauczyciele oraz gorliwi duszpasterze i katecheci. Tę wychowawczą pracę winni wspierać odpowiedzialni twórcy życia politycznego oraz roztropni ludzie mediów, którzy mają ogromny wpływ na kształtowanie świadomości młodego pokolenia.
Spotkania z młodymi w ramach Światowych Dni Młodzieży zapoczątkował Sługa Boży Ojciec Święty Jan Paweł II. Tę piękną ideę kontynuuje Papież Benedykt XVI…
– XXIII Światowe Dni Młodzieży rozpoczęły się już 10 lipca. Integralną częścią tego niezwykłego wydarzenia jest pobyt młodzieży w różnych diecezjach całej Australii. Dzisiaj, 15 lipca, już w Sydney, uroczyście rozpocznie się drugi etap Światowych Dni Młodzieży, za dwa dni młodzi powitają Benedykta XVI.
„Duch tchnie, kędy chce”. Tak było również ze Światowymi Dniami Młodzieży. Zrodziły się one z dziękczynienia za Tajemnicę Odkupienia. W czasie Roku Świętego 1983/1984 Jan Paweł II zapraszał różne grupy na wspólne dziękczynienie. Na Niedzielę Palmową 1984 roku została zaproszona młodzież. Ojciec Święty powiedział wówczas do ludzi młodych: „W entuzjazmie pielgrzymów zdążających do Jerozolimy wraz z Chrystusem szczególny udział mieli młodzi: dzieci i młodzież. Pueri Hebreorum. Tym tłumaczy się także szczególny udział młodych w liturgii Niedzieli Palmowej na placu św. Piotra. Tak jest co roku. Ale tak jest szczególnie w bieżącym Roku Odkupienia, kiedy Niedziela Palmowa stała się centrum nadzwyczajnego Jubileuszu młodzieży. (…) Młodzi więc otaczają Jezusa Chrystusa w liturgii Niedzieli Palmowej, aby wyrazić ten entuzjazm, jaki wywołuje Jego Osoba w coraz to nowych pokoleniach”.
W Niedzielę Wielkanocną, 22 kwietnia 1984 roku, Ojciec Święty przekazał młodzieży Krzyż Roku Jubileuszowego. Jan Paweł II powiedział wówczas: „Droga młodzieży, na zakończenie Roku Świętego powierzam wam znak tego Roku Jubileuszowego: Krzyż Chrystusa. Nieście go na cały świat jako znak miłości Pana Jezusa do ludzkości i głoście wszystkim, że tylko w Chrystusie umarłym i zmartwychwstałym jest zbawienie i odkupienie. Wokół 'Krzyża Roku Świętego’ narodziła się i rozwinęła inicjatywa Światowych Dni Młodzieży” .
W dniu 20 grudnia 1985 roku Ojciec Święty podczas spotkania opłatkowego, w którym uczestniczyło Kolegium Kardynałów oraz pracownicy Kurii Rzymskiej, oficjalnie ustanowił Światowe Dni Młodzieży i zasugerował, aby były obchodzone w diecezjach w Niedzielę Palmową. W wymiarze Kościoła powszechnego będą obchodzone ponadto w wyznaczonych diecezjach na różnych kontynentach. I tak to się zaczęło… Światowe Dni Młodzieży weszły w życie Kościoła. Ojciec Święty Benedykt XVI kontynuuje to wielkie dzieło rozpoczęte przez Jana Pawła II.
Co Ksiądz Biskup podczas katechezy w Australii będzie chciał przekazać zgromadzonej tam polskiej młodzieży?
– Przede wszystkim to, co mówi Chrystus do nas wszystkich: „Gdy zstąpi na was Duch Święty, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami”. Te słowa Chrystusa są głównym tematem Orędzia, które Benedykt XVI skierował do młodych z racji XXIII Światowego Dnia Młodzieży. Wokół Orędzia będą się koncentrowały wszystkie katechezy. Będą to zatem katechezy o Duchu Świętym i Jego działaniu oraz o bardzo ważnej postawie chrześcijanina, którą jest świadectwo.
Środowiska młodzieżowe są ważnym obszarem wymagającym ewangelizacji. W środowiskach tych „młodzi powinni stać się pierwszymi i bezpośrednimi apostołami młodzieży przez osobistą działalność apostolską w gronie swoich rówieśników”.
Takie świadectwo wiary potrzebne jest w naszych szkołach, uczelniach oraz w miejscach pracy. Młodzi chrześcijanie, poddający się działaniu Ducha Świętego, są zaproszeni, uzdolnieni i zobowiązani do tego, aby dzielić się swoją wiarą.
Młodzi Polacy przez kilka miesięcy przygotowywali się do Światowych Dni Młodzieży w Sydney…
– Kierunek przygotowań do XXIII Światowego Dnia Młodzieży wyznaczył Ojciec Święty Benedykt XVI w Orędziu na XXI Światowy Dzień Młodzieży. Ojciec Święty napisał: „Drodzy Przyjaciele, podczas XXI Światowego Dnia Młodzieży, który obchodzić będziemy 9 kwietnia, w Niedzielę Palmową, rozpoczniemy symboliczną pielgrzymkę ku światowemu spotkaniu młodych, które będzie miało miejsce w Sydney, w lipcu 2008. Do tego wielkiego spotkania przygotujemy się, rozważając wspólnie temat: Duch Święty i misja, w kolejnych etapach. W tym roku uwaga skoncentruje się na Duchu Świętym, Duchu prawdy, którą objawia nam Chrystus, Słowo, które stało się ciałem, otwierając serce każdego na Słowo zbawienia, prowadzące do całej Prawdy. W roku przyszłym, 2007, rozważać będziemy jeden z wersetów Ewangelii Jana: 'Abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem’ (J 13, 34), i bardziej jeszcze zgłębimy, że Duch Święty jest Duchem miłości, która wzbudza w nas miłość Boga i która uwrażliwia nas na materialne i duchowe potrzeby braci. Dotrzemy w końcu do światowego spotkania w 2008 roku, którego tematem będzie: 'Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami’ (Dz 1, 8).
Już teraz, wsłuchując się nieustannie w Słowo Boże, wzywajcie, Drodzy Młodzi, Ducha Świętego, Ducha męstwa i świadectwa, ażeby uczynił was zdolnych głosić bez obawy Ewangelię aż po najdalsze krańce ziemi”.
A zatem prawda o ” Duchu prawdy”, „Duchu miłości” oraz „Duchu męstwa i świadectwa” wyznaczyła kierunek duchowego przygotowania młodzieży do XXIII Światowego Dnia Młodzieży.
Ponadto w Orędziu na XXI Światowy Dzień Młodzieży Ojciec Święty Benedykt XVI napisał: „Niełatwo jest rozpoznać i spotkać autentyczne szczęście w świecie, w którym żyjemy, gdzie człowiek staje się częstokroć zakładnikiem prądów myślowych, prowadzących go, mimo iż wydaje mu się, że jest 'wolny’, do zagubienia się w błędach bądź iluzjach fałszywych ideologii. Należy bezzwłocznie 'wyzwolić wolność’ (por. encyklika „Veritatis splendor”, 86), rozjaśnić ciemności, w których błądzi ludzkość. Jezus powiedział, jak to będzie możliwe: 'Jeżeli będziecie trwać w nauce mojej, będziecie prawdziwie moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli’ (J 8, 31-32). Słowo wcielone, Słowo Prawdy, czyni nas wolnymi i kieruje naszą wolność ku dobru”.
„Należy bezzwłocznie 'wyzwolić wolność'” – wzywa Ojciec Święty Benedykt XVI. W kontekście nauczania o „Duchu prawdy”, „Duchu miłości” oraz „Duchu męstwa i świadectwa” pojawiają się przez analogię następujące zadania: „wyzwolić prawdę”, „wyzwolić miłość” oraz „wyzwolić moc świadectwa”. Te zadania wyznaczyły kierunek przygotowania młodych Polaków do XXIII Światowego Dnia Młodzieży.
Program duchowego przygotowania młodzieży przewidywał 10 etapów…
– Etapy te zostały wyznaczone przez kolejne okresy roku liturgicznego. Każdemu z tych etapów przyporządkowany był symbol Ducha Świętego podany przez Katechizm Kościoła Katolickiego lub element logo XXIII ŚDM. Katechizm Kościoła Katolickiego podaje następujące symbole Ducha Świętego: woda, namaszczenie, ogień, obłok i światło, pieczęć, ręka, palec, gołębica (KKK, 694-701). Elementy logo XXIII ŚDM to: krzyż, płomień, świat.
W każdym z 10 etapów zostały zaakcentowane 3 aspekty:
1. Nauczanie Kościoła o Duchu Świętym. Prawda o Duchu Świętym w historii zbawienia: Duch Święty stwarza, odnawia, wprowadza harmonię, daje życie, przemawia przez wybrane osoby.
2. Duch Święty buduje królestwo Boże i uzdalnia człowieka do uczestnictwa w tym dziele.
3. Odpowiedź człowieka. Otwarcie na działanie Ducha Świętego. Nasza współpraca z Duchem Świętym wyrażona przez konkretne czyny i zadania apostolskie.
Propozycja programu duszpasterskiego była zaadresowana do całej młodzieży, a nie tylko do tej, która zaplanowała wyjazd do Sydney. Nad całością przygotowania duchowego oraz organizacyjnego czuwało Krajowe Biuro Organizacyjne Światowych Dni Młodzieży.
Dziękuję za rozmowę.