Zbliża się 100-lecie traktatu ryskiego

Za dwa dni minie 100 lat od podpisania traktatu ryskiego kończącego wojnę polsko-bolszewicką. Z tej okazji na Zamku Królewskim w Warszawie otwarto specjalną wystawę, która pokazuje m.in. dzieła sztuki, odzyskane na mocy tego dokumentu.

18 marca 1921 r. w Rydze delegacja polska podpisała z przedstawicielami komunistycznej Rosji pokój kończący zwycięską dla nas wojnę. Ustanowiono granice między państwami, uzgodniono też  kwestie odszkodowań. Jednak ten pokój nazwano gorzkim pokojem – podkreśla dr Jarosław Szarek, prezes IPN.

– Wielka gorycz była wśród Polaków, żyjących na dalekich Kresach RP, tych na Podolu, w Kamieńcu Podolskim czy w Mińsku – ocenia prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Ziemie przed I rozbiorem należące do Rzeczypospolitej, a na których to ziemiach żyły steki tysięcy Polaków, przypadły Rosji bolszewickiej.

– Została drobna szlachta, często schłopiała. Zostali biedni mieszczanie i rzemieślnicy. Wielu z nich zostało ofiarami operacji Polskiej NKWD w latach 1937-1938 – tłumaczy dr Jarosław Szarek.

Traktat ryski poza niesprawiedliwym potraktowaniem wielu Polaków z dalekich Kresów miał wiele bardzo dobrych zapisów. W tym ten dotyczący dóbr kultury – mówi prof. Piotr Gliński, wicepremier i minister kultury.

– Art. 11 traktatu ryskiego zawierał postanowienia o zwrocie Polsce mienia kulturalnego grabionego przez Rosję od 1772 r., stanowiąc punkt  wyjścia do trwającej 15 lat rewindykacji polskich dóbr kultury – wskazuje minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.

Do Polski wróciły m.in. wawelskie arrasy, czy dzieła sztuki zrabowane w czasie zaborów z Zamku Królewskiego w Warszawie. Odzyskane  obiekty są teraz prezentowane na specjalnej wystawie zorganizowanej w Zamku w 100. rocznicę traktatu ryskiego – mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

– Wystawa, którą otwieramy na Zamku, jest tematycznym przejściem przez odzyskane skarby przeszłości – wyjaśnia prof. Wojciech Fałkowski.

Zamek Królewski w Warszawie odzyskał ponad 2 tys. obiektów. Do 31 grudnia 2021 w salach Zamku zostanie udostępniona specjalna ścieżka po apartamentach z oznaczaniem dzieł sztuki, odzyskanych  na mocy postanowień traktatu ryskiego.

TV Trwam News