[TYLKO U NAS] Red. G. Górny: Ukraińcy bronią się przed agresją, natomiast w stanowisku patriarchatu moskiewskiego pojawia się koncepcja świętej wojny. Wraca argumentacja, która pobrzmiewała w wystąpieniach krzyżackich

Wraca argumentacja, która pobrzmiewała w XV wieku w wystąpieniach krzyżackich. Paradoksalnie wracamy do tych samych sporów teologicznych, jakie miały miejsce w średniowieczu. Dokładnie ten sam spór rozgorzał dzisiaj na Ukrainie. Mamy Ukraińców, którzy bronią się przed agresją. Przedstawiciele tamtejszych Kościołów twierdzą, że Ukraina toczy wojnę sprawiedliwą, wojnę obronną. Natomiast zupełne inne stanowisko prezentuje patriarchat moskiewski, gdzie pojawia się koncepcja świętej wojny – zauważył Grzegorz Górny, dziennikarz i publicysta, w programie „Rozmowy niedokończone” na antenie TV Trwam.

Agresja Rosji na Ukrainę skłania do refleksji nad moralnymi aspektami wojny obronnej, a przede wszystkim tymi odnoszącymi się do wiary chrześcijańskiej. W tym kontekście pojawiają się pytania, gdzie leży granica dotycząca działań wynikających z obrony koniecznej i jak traktować obowiązek służby w obronie własnej ojczyzny. Te zagadnienia poruszył Grzegorz Górny w programie „Rozmowy niedokończone” na antenie TV Trwam.

– Niewątpliwie wojna obronna, wojna w obronie swej ziemi, domu, ojczyzny, żon i dzieci, jest wojną sprawiedliwą. (…) Doktryna Kościoła nie jest pacyfistyczna, tylko realistyczna. Gdybyśmy mieli potępiać wszelkie wojny, gdyby nie było kategorii wojny sprawiedliwej, to rodzi się pytanie, dlaczego w Ewangeliach wielokrotnie pojawia się postać żołnierza jako pozytywnego wzoru do naśladowania, pewnego punktu odniesienia. Św. Paweł w 2 Liście do Tymoteusza pisze: „Weź udział w trudach i przeciwnościach jako dzielny żołnierz Chrystusa Jezusa”. Takich odwołań do trudu żołnierskiego jest znacznie więcej. Żołnierz to ktoś, kto broni słabszych – kobiet, dzieci, wdów, sierot, majątków swoich bliźnich. (…) Kościół dawno wypracował koncepcję wojny sprawiedliwej – wojna jest złem, ale w pewnych okolicznościach należy podjąć tę walkę, zwłaszcza gdy bronimy się przed agresją kogoś z zewnątrz – przypomniał publicysta.

W kontekście agresji Rosji na Ukrainę gość programu poruszył kwestię sporu pomiędzy tzw. świętą wojną a wojną sprawiedliwą, jaki miał miejsce w XV wieku, kiedy Krzyżacy próbowali siłą nawracać Litwinów na wiarę chrześcijańską, a ci zmuszeni byli się bronić.

– Dokładnie ten sam spór rozgorzał dzisiaj na Ukrainie. Mamy Ukraińców, którzy bronią się przed agresją. Przedstawiciele tamtejszych Kościołów – zarówno rzymskokatolickiego, jak i greckokatolickiego, a także prawosławnego – twierdzą, że Ukraina toczy wojnę sprawiedliwą, wojnę obronną. Natomiast zupełne inne stanowisko prezentuje patriarchat moskiewski, gdzie pojawia się koncepcja świętej wojny. Jak twierdził patriarcha moskiewski Cyryl, wojna ma charakter metafizyczny – jest to starcie sił dobra, czyli Rosji, z siłami ciemności, czyli Ukrainy i Zachodu – i z tego względu racje religijne stoją po stronie Moskwy. (…) Inny arcybiskup mówi, że każdy żołnierz rosyjski, który zginie na wojnie na Ukrainie, powinien być ogłoszony świętym, ponieważ jest męczennikiem – zwracał uwagę Grzegorz Górny. 

– Wraca ta sama argumentacja, która pobrzmiewała w XV wieku w wystąpieniach krzyżackich. Paradoksalnie wracamy do tych samych sporów teologicznych, jakie miały miejsce w średniowieczu – dodał.

Obok wspomnianej wcześniej tzw. świętej wojny, a także wojny sprawiedliwej narodził się nowy wymiar konfliktu – wojna totalna. Jak podkreślił Grzegorz Górny, koncepcja ta rozpowszechniła się dopiero w XX wieku.

– Kiedyś wojny były toczone głównie między wojskami. Nie angażowały one ludności cywilnej. Koncepcja wojny totalnej polega na tym, żeby rozciągać działania wojenne poza obszar armii – właściwie obejmować nimi całość życia, czyli z jednej strony wszystkich cywili, a z drugiej wszystkie przestrzenie: informacyjną, przemysłową, społeczną. Nie ma obszaru, który ma zostać wykluczony spoza logiki działań wojennych. Najbardziej poszkodowani są najbardziej bezbronni. Koncepcja wojny totalnej, która rozpowszechniła się zwłaszcza w XX wieku, wiązana jest najczęściej z masakrami wobec ludności cywilnej. (…) Koncepcji wojny totalnej w żaden sposób nie da się pogodzić z nauką Kościoła – zauważył dziennikarz.

 

radiomaryja.pl