IPN udostępni dokumenty z domu gen. Teodora Kufla

W IPN zostaną dziś udostępnione dokumenty zabezpieczone w mieszkaniu byłego szefa Wojskowej Służby Wewnętrznej gen. Teodora Kufla. Są wśród nich m.in. publikacje szkoleniowe WSW – poinformowała rzecznik IPN Agnieszka Sopińska-Jaremczak.

Jak zaznaczyła, w poniedziałek Naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie, na podstawie postanowienia prokuratora IPN w przedmiocie dowodów rzeczowych, przekazał prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej dokumenty zabezpieczone 2 marca br. w pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarczych gen. dyw. Teodora Kufla.

– Gen. Kufel to obecnie jedyny żyjący z byłych szefów Wojskowej Służby Wewnętrznej. Karierę zawodową rozpoczął w milicji. Szlify zdobywał w różnych komendach, w części pełniąc funkcję komendanta. Pracę w WSW rozpoczął w 1958 roku. Zajmował się wówczas szeroko rozumianym kontrwywiadem wojskowym. W 1964 roku został szefem WSW, jako jedyny w historii formacji, który nie wywodził się z Informacji Wojskowej – opowiadał zastępca dyrektora Biura Lustracyjnego IPN Radosław Peterman.

Jako szef WSW gen. Kufel zajmował się szeregiem spraw.

– Jest uznawany za człowieka, który doprowadził do nadmiernego rozwinięcia tzw. struktur porządkowych, czyli tzw. białych otoków. Wędrowali oni po ulicach, dworcach, zatrzymując młodych ludzi ze zbyt długimi włosami bądź w ubraniach cywilnych, ale wyglądem przypominających żołnierzy służby zasadniczej podejrzewanych, że są na bezprawnie przedłużonej przepustce – relacjonował Peterman.

Gen. Kufel pełnił funkcję szefa WSW do 1979 roku.

– Jego koniec był dość nieprzyjemny, ponieważ na jaw wyszło, że nadużywał władzy np. wykorzystując podwładnych przy budowie swojego domu. Po zakończeniu pracy w WSW Kufel wyjechał na placówkę do Berlina, gdzie przetrwał dwa lata. Później został ściągnięty do kraju, ponieważ tam też nadużywał władzy, przede wszystkim pojawiały się informacje o nieścisłościach finansowych. Później przeszedł na emeryturę wojskową, na której pozostaje do dzisiaj – powiedział zastępca dyrektora.

Materiały zabezpieczone w domu gen. Kufla zostały włączone do zasobu archiwalnego IPN. Część z nich – jak wyjaśnił Peterman – to wewnętrzne publikacje szkoleniowe WSW. To prace Eliasa M. Zachariasa ,,Tajne misje. Zapiski oficera wywiadu” (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1962) (przekład z j. rosyjskiego); Ladislasa Farago ,,Wojna mózgów. Anatomia szpiegostwa i wywiadu” (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1961) oraz Harry’ego Howe’a Ransoma ,,Wywiad centralny a bezpieczeństwo narodowe” (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1959) (tłumaczenie z j. angielskiego).

Wśród dokumentów znalazły się też ,,Pamiętniki” Waltera Schellenberga, (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1960) (przekład z j. angielskiego). Są również fotokopie kart inwentarzowych Gestapo Ciechanów dot. członków Gwardii Ludowej i Polskiej Partii Robotniczej.

– Tego typu dokumenty należą do rzadkości. Materiałów dotyczących Gestapo jest bowiem w Polsce dosyć mało. W tym przypadku wydaje się, że go zainteresowały, bo dotyczyły go osobiście jako dawnego członka Gwardii Ludowej – mówił Peterman.

Częścią materiałów jest także meldunek zastępcy komendanta posterunku MO gminy Igołomia skierowany do komendanta powiatowego MO w Miechowie w sprawie zastrzelenia sekretarza PPR Antoniego Wypchała. Znalazła się wśród nich też Instrukcja NK/003/47 – odpis dokumentu pochodzącego z kancelarii Bolesława Bieruta, Instrukcja przeznaczona dla placówki KGB w ambasadzie sowieckiej w Warszawie.

W domu gen. Kufla zabezpieczono też notatkę służbową z 15 grudnia 1974 roku sporządzoną przez oficera do zleceń specjalnych Szefostwa WSW ppłk. H. Reszkę w sprawie ustalenia przyczyny aresztowania grupy ,,Młot i Sierp” w 1941 roku w Warszawie.

– Te dokumenty przetrzymywał zapewne również w związku z prywatnym zainteresowaniem, ponieważ był członkiem także tej organizacji – dodał Peterman.

Materiały włączone do zasobu archiwalnego IPN będą udostępniane od dziś w postaci kopii elektronicznych w czytelni IPN przy ul. Kłobuckiej 21 w Warszawie. Zgodnie z art. 36 ustawy o IPN dokumenty będą udostępniane w celu prowadzenia badań naukowych i w celach dziennikarskich.

PAP/RIRM