IPN opublikuje 50 biogramów wysoko postawionych funkcjonariuszy UB z lat 1944-56

Instytut Pamięci Narodowej opublikuje 50 biogramów funkcjonariuszy, którzy w latach 1944–56, czyli podczas największych represji komunistycznych w Polsce, pełnili funkcje kierownicze w Urzędzie Bezpieczeństwa. „Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956” ukaże się w przyszłym tygodniu.

Lektura „Leksykonu bezpieki” – jak podkreśla Archiwum IPN – umożliwi poznanie, często zaskakujących życiorysów ludzi bezpieki, a także ukaże nieznane dotąd kulisy działania UB. Publikacja powstała pod redakcją dr. Witolda Bagieńskiego i Magdaleny Dźwigał w ramach zespołowej pracy wielu badaczy.

„Wydawnictwo, będące pierwszym tomem słownika biograficznego, zawiera 50 biogramów funkcjonariuszy, którzy w latach 1944–1956, czyli w okresie największych represji wobec przeciwników systemu, pełnili funkcje kierownicze w centrali UB. Obok znanych postaci, jak choćby dyrektor Departamentu V MBP Julii Brystiger czy okrutnego oficera śledczego Józefa Duszy, przedstawione zostały w nim biografie ludzi, którzy pozostawali dotąd w cieniu” – podali archiwiści Instytutu.

Publikowane biogramy opracowane zostały – jak zapewniają historycy – na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu. Zawierają one nie tylko szczegółowe informacje na temat przebiegu służby funkcjonariuszy, ale również opisują ich losy poza resortem bezpieczeństwa. Biogramy opatrzone zostały bogatym materiałem dokumentacyjnym i ikonograficznym; to m.in. zdjęcia portretowe pochodzące z akt osobowych funkcjonariuszy.

W dostępnym online wstępie publikacji czytamy, że „Leksykon bezpieki” ma przyczynić się do uzupełnienia luki w biografistyce polskich dziejów najnowszych, a zarazem wspomóc warsztat pracy badaczy.

„Tworzony jest również z myślą o szerszym gronie osób zainteresowanych powojenną historią Polski i ciekawych roli, jaką aparat represji odgrywał w funkcjonowaniu komunistycznego państwa” – napisali dr Witold Bagieński i Magdalena Dźwigał.

„W tym wymiarze życiorysy funkcjonariuszy należących do kadry kierowniczej UB mają szansę pełnić funkcję informacyjną i edukacyjną” – dodali.

Badacze zaznaczyli, że zarówno w obecnym, jak i w kolejnych tomach tej serii, opublikowane zostaną życiorysy funkcjonariuszy zajmujących stanowiska kierownicze w jednostkach organizacyjnych, tworzących w latach 1944–1956 centralę UB. Sam termin „kadra kierownicza” tejże centrali obejmuje zbiór stanowisk od zastępcy naczelnika wydziału lub kierownika samodzielnej jednostki organizacyjnej do osoby zarządzającej całym resortem.

„Na podstawie kryteriów chronologicznego i pojęciowego, w oparciu o dostępne źródła i literaturę przedmiotu, został sporządzony wykaz około 750 funkcjonariuszy, których zaliczyć można do tej grupy” – wyjaśnili historycy.

W przyszłym tygodniu – we wtorek 19 stycznia w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” w Warszawie – IPN zorganizuje spotkanie, które będzie poświęcone publikacji. W transmitowanej online dyskusji udział wezmą: prezes IPN Jarosław Szarek, a także redaktorzy dr Witold Bagieński i Magdalena Dźwigał oraz Paweł Sztama z Biura Badań Historycznych IPN. Spotkanie poprowadzi dr Grzegorz Wołk z Biura Badań Historycznych IPN.

PAP