82. rocznica zbrodni w Parośli. Krzyż wołyński umieszczono w bursztynowym ołtarzu kościoła św. Brygidy w Gdańsku

Krzyż wołyński, pochodzący z polskiej mogiły na Wołyniu, został w niedzielę zamontowany w Bursztynowym Ołtarzu Ojczyzny znajdującym się w kościele św. Brygidy w Gdańsku. Niedzielna uroczystość wmontowania krzyża wołyńskiego odbyła się w 82. rocznicę zbrodni w Parośli, dokonanej na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów.

Parośla 1943 – Pierwsza masowa zbrodnia UPA przeciwko Polakom
W nocy z 8 na 9 lutego 1943r. ukraińscy nacjonaliści z UPA (Ukraińskiej Powstańczej Armii) zamordowali ponad 155 Polaków z Parośli na Wołyniu Była to zapowiedź rzezi wołyńskiej
Fot: zbrodniawolynska pic.twitter.com/J1zjCLxoog

— TV Trwam (@TV_Trwam) February 9, 2025

<blockquote class=”twitter-tweet”><p lang=”pl” dir=”ltr”>🗓️ 9 II 1943 roku sotnia UPA Hryhorija Perehijniaka dokonała rzezi ludności polskiej wsi Parośla I (woj. wołyńskie), w bestialski sposób mordując od 149 do 173 osób, w tym dzieci, kobiety i starców. <a href=”https://t.co/ybT0Kp8r1o”>pic.twitter.com/ybT0Kp8r1o</a></p>&mdash; Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) <a href=”https://twitter.com/ipngovpl/status/1888513418635669581?ref_src=twsrc%5Etfw”>February 9, 2025</a></blockquote> <script async src=”https://platform.twitter.com/widgets.js” charset=”utf-8″></script>

Drewniany krzyż został znaleziony w Wołyniu i przekazany artyście Mariuszowi Drapikowskiemu, który dodał do niego kilka elementów.

„Zrekonstruowałem go i w pęknięciach wprowadziłem kamień, który symbolizuje suszkę krwi oraz niebieskie kwiaty” – powiedział Mariusz Drapikowski.

Wyjaśnił, że kamień jest po to, by przypominać dramat sprzed ponad 80 lat, natomiast kwiaty mają symbolizować len, który kwitnie w sierpniu, kiedy to doszło do kulminacji zbrodni.

„Chciałem w jakiś sposób nawiązać do kwiatów niezapominajki, abyśmy pamiętali o tych wydarzeniach (…) Jednak nie po to, żeby przechowywać jakąś emocję negatywną, ale żeby przypominać, że jest to trudna historia naszego kraju” – powiedział.

Obecny w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku zastępca prezesa IPN, dr hab. Karol Polejowski, podkreślił, że jest powinnością Polaków, by pamiętać o tym, co wydarzyło się 82-lata temu w Parośli, a potem w wielu innych miejscowościach na Wołyniu i województwach południowo-wschodnich II RP.

🎗️W bazylice św. Brygidy w Gdańsku podczas uroczystej mszy św. biskup Piotr Przyborek poświęcił krzyż, pochodzący z polskiej mogiły na Wołyniu. Uroczystość odbyła się w 82. rocznicę zbrodni w Parośli, gdzie Ukraińska Armia Powstańcza dokonała rzezi ludności polskiej.

– Instytut… pic.twitter.com/aS69CzuCRf

— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) February 9, 2025

„Ukraińscy nacjonaliści, często sąsiedzi z tej samej wsi albo z wsi sąsiedniej, mordowali w sposób niezwykle okrutny swoich polskich sąsiadów. Tylko za to, że byli Polakami. To jest zbrodnia ludobójstwa. Ludobójstwa popełnionego z nienawiści etnicznej wobec innego narodu” – powiedział.

Zaznaczył, że zamontowany krzyż będzie wyrazem pamięci o ofiarach i zobowiązaniem do tego, aby ta pamięć nie zaginęła.

Zastępca prezesa IPN podkreślił, że domagając się ekshumacji pomordowanych rodaków na kresach wschodnich II RP nie żądamy niczego nadzwyczajnego.

„To nasz obowiązek wobec naszych przodków, odnaleźć ich i po chrześcijańsku pochować. Oddać rodzinom, aby ta rana się zabliźniła” – powiedział.

Krzyż wmontowany w ołtarz – jak dodał – ma otworzyć drogę do tego, aby krzyże mogły pojawić się na grobach tych, których w przyszłości uda się odnaleźć i pochować.

„Oni na to zasługują; to nasz obowiązek, aby to przeprowadzić” – przekonywał.

„Ukraina dzisiaj zmaga się w wojnie ze swoim wschodnim sąsiadem. Niech Bóg da jej zwycięstwo, ale niech Bóg da też odwagę Ukraińcom zmierzenia się z ich przeszłością, stanięcia w prawdzie i pozwolenia nam na pochowanie naszych przodków. Godny pochówek jest naszym obowiązkiem” – powiedział.

9 lutego 1943 r., oddział Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki”, uznany za pierwszą sotnię UPA, dokonał w kolonii Parośla I na Wołyniu masakry polskich mieszkańców, zabijając ok. 150 osób, w tym dzieci. Zbrodnia ta była pierwszym masowym mordem, jakiego dokonała Ukraińska Powstańcza Armia.

Bursztynowy ołtarz w kościele św. Brygidy tworzy wkomponowany w prezbiterium metalowy stelaż, na którym zainstalowane są liczne bursztynowe elementy. Ołtarz zaprojektowali prof. Stanisław Radwański, były rektor gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz gdański bursztynnik Mariusz Drapikowski, którzy są także twórcami większości elementów.

Ołtarz jest wysoki na prawie 13 metrów, w sumie ma 120 m kw. powierzchni. Jego centralnym elementem jest obraz Matki Boskiej – Opiekunki Ludzi Pracy namalowany przez ks. Franciszka Znanieckiego niedługo po masakrze robotników, do której doszło w grudniu z 1970 roku.

PAP