78. rocznica powstania w getcie warszawskim

Dziś przypada 78. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. To największy zryw zbrojny ludności żydowskiej podczas II wojny światowej.

Żydzi zamieszkujący getto warszawskie mieli świadomość nazistowskich planów eksterminacyjnych. Dlatego też powstał plan stawienia oporu masowej zagładzie ludności żydowskiej. W 1942 roku mieszkańcy getta zaczęli budować tunele, bunkry i schrony. Utworzono także Żydowską Organizację Bojową, która liczyła ok. 500 członków i współpracowała z Komendą Główną Armii Krajowej. W getcie działał też Żydowski Związek Wojskowy. Mimo że obie organizacje działały wspólnie na rzecz stawiania oporu Niemcom, to jednak problemem był brak broni.

„Mieszkańcy getta nie mieli jednak już nic do stracenia. Oni chcieli tę walkę podjąć. Chcieli pomścić członków swoich rodzin i znajomych, którzy zginęli kilka miesięcy wcześniej” –  tłumaczy dr Hanna Węgrzynek, historyk, zastępca dyrektora Muzeum Getta Warszawskiego.

Walki rozpoczęły się rankiem 19 kwietnia 1943 roku. Żydzi nie chcieli biernie poddać się w ręce okupanta.

„Jeżeli przetrwać – to tylko, jako wolni ludzie, a jeżeli to jest niemożliwe, to jako wolni ludzie zginąć. W walce zwyciężymy śmierć” – to jedno z haseł powstańczych, z jakim Żydzi ruszyli do walki.

Pierwsze starcie to sukces żydowskich powstańców. Jednak dobra passa nie potrwała zbyt długo. Na około tysiąc powstańców wysłano dwa razy tyle oddziałów niemieckich. Przeciwko mieszkańcom getta użyto artylerii i pojazdów opancerzonych. Palono i niszczono dom po domu, posuwając się w głąb getta i zmuszając ludność do opuszczania schronów. Podczas powstania, cały czas trwały wywozy ludności żydowskiej do obozu w Treblince. Niemcy symbolicznie zakończyli powstanie 16 maja, wysadzając w powietrze żydowską synagogę. Wcześniej 8 maja, sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej i ci, którzy walczyli w powstaniu, popełnili samobójstwo, nie chcąc oddać się w ręce nazistów. Po zrywie getto zostało zrównane z ziemią przez oddziały niemieckie.

TV Trwam News